Hôm nay (7/11), Quốc hội tiếp tục tiến hành chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông.
Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, đại biểu Phạm Trọng Nhân (Bình Dương) chia sẻ, việc mua bán, sáp nhập trong kinh tế thị trường là tất yếu. Tuy nhiên, nếu không cẩn trọng sẽ làm gia tăng tình trạng độc quyền thao túng thị trường. “Bộ trưởng có giải pháp gì để tham mưu cho Chính phủ có chính sách điều tiết làm lành mạnh hoạt động này”, ông Nhân nêu câu hỏi.
Cùng mối quan tâm này, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) bày tỏ sự lo ngại về tình trạng nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần Công ty nước sạch Sông Đuống.
Theo ông Nghĩa, nước là một vấn đề an ninh quan trọng mà theo tôi còn “ngọt” hơn cả lương thực. Thế mà chúng ta lại đang thoái vốn Nhà nước toàn bộ đến 100% là rất có vấn đề.
“Vừa rồi, báo chí đã phản ánh việc tỷ phú Thái Lan mua đến 34% của Nhà máy nước sạch sông Đuống - nhà máy nước lớn nhất Việt Nam. Trước tình trạng cung cấp nước sạch như vừa qua, tôi đề nghị chúng ta phải xem xét lại chủ trương này. Đề nghị Bộ trưởng, Thủ tướng Chính phủ cho biết thêm ý kiến của mình về việc này”, ông Nghĩa nêu câu hỏi.
Khi cuộc khủng hoảng về nguồn cung nước sạch xảy ra với Công ty nước sạch Sông Đà còn chưa lắng dịu thì mới đây, thông tin về việc Công ty WHA Utility and Power (thuộc sở hữu của Công ty WHA) mua lại cổ phần tại Công ty CP Nước mặt sông Đuống đã đặt ra nhiều băn khoăn cho dư luận cũng như người tiêu dùng.
Được biết, HĐQT WHA Utility and Power đã thống nhất thông qua công ty con là WHAUP (SG) 2DR Pte. Ltd ký kết hợp đồng mua bán cổ phần với ông Đỗ Tất Thắng, cổ đông của Nhà máy nước mặt Sông Đuống.
Theo đó, WHAUP (SG) 2DR sẽ mua lại gần 34 triệu cổ phiếu từ ông Thắng, tương đương 34% vốn điều lệ của nhà máy nước sạch Sông Đuống. Mức giá thỏa thuận giữa hai bên là khoảng 61.000 đồng/cổ phiếu, tương đương số tiền đại diện Thái Lan phải chi ra là hơn 2.073 tỷ đồng cho thương vụ.
Theo chia sẻ từ đại diện doanh nghiệp, thương vụ này là bước đi quan trọng của công ty trong việc mở rộng hoạt động kinh doanh dịch vụ nước sạch ra nước ngoài, đặc biệt là các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.
Nhà máy nước mặt Sông Đuống có vốn đầu tư giai đoạn 1 là 5.000 tỷ đồng với 4 cổ đông sáng lập gồm Công ty CP Nước Aqua One nắm 58%; Công ty CP Đầu tư Việt Nam - Oman nắm 27%; Công ty nước sạch Hà Nội sở hữu 10% và Công ty TNHH MTV ứng dụng công nghệ mới và du lịch (Newtaco) nắm 5%.
Trước đó, TS. Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội đã có những phân tích về sự độc quyền tự nhiên trong cung cấp nước sạch: "Nhìn từ vụ nước sạch Sông Đà, rất nhiều câu hỏi đặt ra, tại sao cuộc cạnh tranh nhảy vào kinh doanh nước sạch lại khắc nghiệt như vậy? Tại sao nhiều doanh nghiệp muốn tham gia vào phân chia "chiếc bánh đầy béo bở" này?
Đó là thương quyền. Đó là quyền bán nước sạch cho hàng triệu người. Thương quyền đó rất lớn. Nếu cho anh lên mặt trăng xem, anh có muốn kinh doanh được không?
Thương quyền ở đây chính là việc làm kinh doanh và có một nguồn cầu rất ổn định. Một cơ hội vàng!
Nhu cầu về uống cà phê của người dân, sáng có thể có, chiều có thể không. Nhu cầu đi du lịch, năm nay có thể có, năm sau có thể không. Nhưng nhu cầu về điện, về nước sạch thì không thể nay có, mai không. Đó là thương quyền rất lớn. Nhưng tiếc là Nhà nước đang bỏ qua thương quyền đó"./.
Theo thông tin trên Dân trí, đánh giá về thương vụ này, trong một báo cáo vừa phát hành, Công ty chứng khoán Bản Việt (VCSC) bình luận, nhà máy sông Đuống là nhà cung cấp nước lớn duy nhất cho hai khu vực phát triển của thành phố (Đông Bắc và Nam Hà Nội) với nhiều cơ hội tăng trưởng cũng như quyền đàm phán giá rất tốt.
“Lợi thế đàm phán giá giá rất tốt vì UBND đã quyết định giá nước cung cấp cho các công ty phân phối thuộc nhà nước sở hữu cao, gần như gấp đôi so với với giá nước của đối thủ cạnh tranh”, VCSC bình luận.
VCSC cho rằng, với thị trường nước hiện tại, rào cản tham gia thị trường rất cao, rủi ro cạnh tranh thấp trong tương lai rất rõ ràng. Nguyên nhân được chỉ ra là để xây dựng một ngày máy nước cần rất nhiều thủ tục giấy tờ ở nhiều cơ quan khác nhau, thường là mất 3 đến 5 năm mới hoàn tất.
“Dự án Sông Đuống được cấp đường ống dài 61km sang đến đối thủ của mình, làm hạn chế sự phát triển của đối thủ cạnh tranh”, báo cáo nhận định và dự báo Nhà máy nước sông Đuống có nhiều cơ hội để “chiếm” được nhiều địa bàn cấp nước của Hà Nội. Đặc biệt trong bối cảnh các đối thủ cạnh tranh khác phụ thuộc vào nguồn nước ngầm (Hawaco, Hà Đông, Nước sạch số 2) sẽ bị hạn chế mở rộng và phải đóng dần.
