Vì sao người dân không được giao đất dịch vụ?
Như đã phản ánh, Dự án do Công ty Cổ phần Xây dựng và Thương mại Lam Sơn (gọi tắt là Công ty Lam Sơn) làm chủ đầu tư, có quy mô hơn 121ha, tổng mức đầu tư khái toán khoảng 1.283,7 tỷ đồng. Vốn tự có 20% (khoảng 256 tỷ đồng), 80% còn lại là vốn vay ngân hàng thương mại và huy động hợp pháp khác.
Theo tìm hiểu được biết, Dự án trên do Nhà nước thu hồi đất, tuy nhiên, do nguồn ngân sách của tỉnh còn hạn chế nên UBND tỉnh Bắc Giang đã giao cho Công ty Lam Sơn chi trả tiền bồi thường GPMB, đầu tư cơ sở hạ tầng. Sau khi dự án hoàn thành, nguồn thu ngân sách từ dự án sẽ khấu trừ trả lại phần Công ty Lam Sơn đã đầu tư. Số còn lại được nộp về ngân sách Nhà nước.
Trong quá trình triển khai công tác GPMB, thu hồi đất thực hiện dự án, các hộ dân thôn Hùng Lãm 2, xã Hồng Thái đã có nhiều đơn thư khiếu nại về việc thực hiện chế độ bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất như: Mức giá bồi thường thấp, không có đất dịch vụ,...
Trước những “lùm xùm” tại dự án trên, ông Nguyễn Văn Phương - Phó Chủ tịch UBND huyện Việt Yên (đơn vị thực hiện công tác GPMB) cho biết, Dự án thực hiện theo Quyết định 211/QĐ-UBND ngày 26/2/2013 của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang. Dự án đang triển khai giai đoạn 1 và UBND tỉnh đã giao hơn 24ha đất cho chủ đầu tư (CĐT).
Dự án bị chậm tiến độ, thi công ngổn ngang trong khi người dân vẫn khiếu nại kéo dài. (Ảnh: Trần Tiến)
Theo quyết định phê duyệt, thời gian thực hiện Dự án từ tháng 3/2013 đến tháng 3/2018, đến nay dự án đã chậm tiến độ. Sau đó, UBND tỉnh, các sở, ban, ngành và UBND huyện đã xem xét nguyên nhân chậm tiến độ và trách nhiệm xử lý. Trong đó, nhiều nguyên nhân có cả khách quan và chủ quan. Hiện CĐT đã được gia hạn thời gian thực hiện Dự án.
Ông Phương cũng thông tin, trong quá trình thực hiện GPMB, một số hộ dân thôn Hùng Lãm 2, xã Hồng Thái không đồng thuận. Lý do là người dân muốn có hỗ trợ giao đất dịch vụ và cho rằng dự án không phải danh mục Nhà nước thu hồi đất mà CĐT phải thỏa thuận.
“Huyện Việt Yên có triển khai công tác CPMB Dự án. Do đây là Khu đô thị nên căn cứ theo Điều 62 Luật Đất đai 2013, thì trách nhiệm GPMB là Nhà nước thu hồi đất và thực hiện theo chính sách bồi thường của Nhà nước. Ở tỉnh Bắc Giang, chúng tôi thực hiện chế độ bồi thường, tái định cư theo Quyết định 869/2014/QĐ-UBND ngày 31/12/2014 của UBND tỉnh Bắc Giang. Theo quy định Luật Đất đai 2013 và trong Quyết định 869/2014/QĐ-UBND không có quy định hỗ trợ đất dịch vụ khi thu hồi đất thực hiện Dự án”, ông Phương nói.
Được biết, trong quá trình triển khai công tác GPMB, UBND huyện Việt Yên đã phải ban hành Quyết định cưỡng chế thu hồi đất 57 hộ dân. “Việc cưỡng chế được thực hiện làm 2 đợt. Khi mới ban hành quyết định, huyện thành lập các tổ chức để giải thích, vận động thì có 14 hộ dân đã đồng thuận nhận tiền, còn 43 hộ dân không đồng ý. Huyện đã tổ chức cưỡng chế đợt 1 vào 9/10/2017, đợt 2 vào khoảng tháng 1/2018. Sau khi tổ chức cưỡng chế nhà đầu tư đã rào tôn phần đất đó”, ông Phương thông tin.
Nhiều điểm chưa được làm sáng tỏ
Tuy nhiên, theo phản ánh của các hộ dân thôn Hùng Lãm 2, tại Khoản 2 Điều 1 Quyết định 211/QĐ-UBND ngày 26/2/2013 của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang có ghi rõ: “…đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật khoảng 30ha tại các khu trung tâm gồm: Khu bán trục TL295B, QL37, các tuyến đường chính có mặt cắt 32m và một số khu vực để tạo quỹ đất dịch vụ cho người dân theo cam kết khi lựa chọn CĐT”.
Lý giải về vấn đề này, ông Phương cũng cho biết: “Bất kỳ một dự án nào khi thực hiện chế độ chính sách GPMB, thì phải theo quy định chính sách thời điểm đó. Trước khi lập dự án, trên địa bàn tỉnh Bắc Giang có chính sách bồi thường, tái định cư khi thực hiện dự án và theo Nghị định 17/2006/NĐ-CP có việc nếu thu 30% đất thì có bố trí đất dịch vụ. Tỉnh bắc Giang có làm GPMB Khu công nghiệp (KCN) Phong Châu, KCN Vân Trung đã ban hành chế độ chính sách hỗ trợ. Cụ thể, khi thu hồi 1.250m2 đất nông nghiệp được giao ổn định lâu dài, thì các huyện xem xét giao đất dịch vụ.
Sau năm 2008, tỉnh ban hành Quyết định 04, khi thu hồi đất nông nghiệp của người dân thì hỗ trợ giao 1 lô đất dịch vụ. Thời điểm đó, có 1 số dự án phê duyệt được thực hiện theo chế độ ấy. Trên địa bàn xã Hồng Thái, trước đấy có thu hồi đất thực hiện dự án KCN Đình Trám, người dân mong muốn và UBND tỉnh đồng ý cho việc giao đất dịch vụ. Khi đó phải tạo quỹ đất để giao cho người dân thời điểm ấy, nhưng tìm địa điểm trên địa bàn gần như không còn. Lúc này, UBND huyện mới làm việc và yêu cầu CĐT (Công ty Lam Sơn) phải cam kết, nếu được lựa chọn là CĐT thì phải dành ra một quỹ đất để hỗ trợ đất dịch vụ cho người dân bị thu hồi dự án trước đây. Trong đó, có vị trí ở xã Hồng Thái (đã giao đất dịch vụ cho người dân) và xã Hoàng Ninh.
Về Quyết định 211/QĐ-UBND, chúng tôi đã giải thích, UBND tỉnh cũng đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường và có văn bản khẳng định 30ha đất dịch vụ (thể hiện trong nội dung Quyết định 211/QĐ-UBND) không phải để giao đất dịch vụ cho Dự án Khu B Khu đô thị Đình Trám - Sen Hồ mà trả cho dự án trước đó”.
UBND huyện Việt Yên đã tổ chức 2 đợt cưỡng chế thu hồi đất, sau đó CĐT rào tôn quanh Dự án. (Ảnh: Trần Tiến)
Tuy nhiên, điều mà người dân cảm thấy khó hiểu đó là, trước đó họ không hề nhận được bất kỳ văn bản nào của UBND tỉnh Bắc Giang hoặc văn bản nào nhân danh Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang nói về việc này. Một vấn đề nữa cần nhắc đến, tại Quyết định số 211/QĐ-UBND, hoàn toàn không nêu rõ việc thu hồi đất của người dân trên địa bàn hai xã Hồng Thái và xã Hoàng Ninh có bố trí diện tích đất dịch vụ, nhưng diện tích đó là để bố trí cho dự án khác. Bên cạnh đó, chủ thể nêu trong quyết định này là Dự án Khu B thuộc Khu đô thị mới Đình Trám - Sen Hồ và không nói tới bất kỳ dự án nào khác.
Để làm sáng tỏ những vấn đề này, PV đề nghị cung cấp những căn cứ pháp lý, hồ sơ liên quan đến việc lấy 30ha đất (thuộc Dự án) để giao đất dịch vụ cho người dân 2 xã Hồng Thái và xã Hoàng Ninh (các hộ dân bị thu hồi đất thực hiện dự trước đó) và danh sách các hộ được nhận đất dịch vụ nêu trên. Tuy nhiên, ông Phương thoái thác và chỉ viện dẫn căn cứ là quyết định trả lời đơn thư khiếu nại 569/QĐ-UBND ngày 27/4/2018 của UBND tỉnh Bắc Giang và văn bản của Sở Tài nguyên Môi trường đã xác minh, đối thoại và kết luận trước đó.
Tuy nhiên, ông Phương cho biết thêm: “Số lượng hộ, danh sách là có rồi, nhưng lúc đó có thể chưa được phê duyệt. Địa phương đã tính toán hộ nhà ai, thu hồi dự án nào, diện tích bao nhiêu, số lô đất có thể tương đối chứ không thể tuyệt đối, nhưng sẽ sát với số lượng thống kê. Tôi không nhớ cụ thể bao nhiêu héc-ta, nhưng có khoảng 800 lô đất dịch vụ. Đã có danh sách các hộ nhận đất dịch vụ, chúng tôi sẽ cung cấp sau”.
Theo tìm hiểu của phóng viên, hiện chính quyền địa phương đã giao 252 lô đất dịch vụ cho người dân ở xã Hồng Thái, toàn bộ diện tích đất này nằm trong Dự án. Như vậy, đối chiếu theo thông tin ông Phương cung cấp thì hiện sẽ còn khoảng hơn 500 lô đất dịch vụ nữa. Được biết, toàn bộ khu đất dịch vụ này cũng do Công ty Lam Sơn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng.
Đến thời điểm này, một số hộ dân thôn Hùng Lãm 2, xã Hồng Thái có diện tích đất bị thu hồi vẫn có nhiều kiến nghị, về việc đảm bảo quyền lợi khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện Dự án. Bởi vậy, chính quyền địa phương cần xem xét giải quyết và có câu trả lời thỏa đáng, từ đó đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.
Reatimes sẽ tiếp tục phản ánh vụ việc./.
