Thu hồi sổ đỏ sai phạm là một trong những vấn đề gây chú ý trong thời gian vừa qua tại Hà Nội. Cụ thể, ngày 17/7 vừa qua, hàng ngàn hộ dân tại 14 tòa nhà (do Doanh nghiệp tư nhân Xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên đầu tư hoặc hợp tác đầu tư) bị thu hồi và hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất.
Tuy nhiên, trước phản ứng của cư dân, đến chiều 18/7, Bộ Tài nguyên Môi trường đã yêu cầu lãnh đạo Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội lên báo cáo việc về thông tin thu hồi sổ hồng của người dân. Sau đó, Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội cũng đã có thông báo tạm dừng việc thu hồi.
Liên quan đến việc này, PV Reatimes đã có cuộc trò chuyện với luật sư Trương Anh Tú.
PV: Xin được hỏi luật sư, việc thu hồi sổ đỏ của người dân đối với các công trình vi phạm là đúng hay sai?
LS. Trương Anh Tú: Theo quy định, Nhà nước thu hồi giấy chứng nhận đã cấp trong trường hợp: “Giấy chứng nhận đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai, trừ trường hợp người được cấp giấy chứng nhận đó đã thực hiên chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật đất đai”.
Như vậy, theo quy định hiện hành thì việc thu hồi giấy chứng nhận không trái với quy định pháp luật. Việc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phát hiện có sai sót trong việc cấp sổ đỏ thì có quyền thu hồi.
Luật sư Trương Anh Tú.
Tuy nhiên, việc thu hồi phải đúng theo trình tự thủ tục. Trường hợp thu hồi giấy chứng nhận theo quy định được thực hiện khi cơ quan điều tra, cơ quan thanh tra có văn bản kết luận giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật đất đai, văn bản có hiệu lực của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai.
Liên quan đến việc thu hồi vừa rồi, động thái dừng thu hồi cấp sổ đỏ đang cho thấy sự lúng túng của chính quyền. Về pháp lý, để có quyết định thu hồi sổ đỏ cần phải làm đúng theo trình tự thủ tục theo qui định như phải có kết luận của thanh tra thành phố về việc có vi phạm trong việc cấp sổ đỏ và phải thông báo cho người dân được cấp sổ đỏ biết lý do bị thu hồi, những người không giao nộp mới công khai đăng tải thông tin.
Việc Bộ Tài nguyên Môi trường “tuýt còi” dừng việc thu hồi sổ đỏ của Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội là khắc phục việc làm chưa hợp tình hợp lý nói trên, do đây không được cho là giải pháp tốt ở thời điểm hiện tại. Bởi vì việc giải quyết “phần ngọn” này khiến cho người dân hoang mang và giải quyết không triệt để sai phạm.
PV: Theo ông, tại sao việc xây dựng công trình sai phép tại khu đô thị lớn như vậy ở Hà Nội nhiều năm qua mà chính quyền địa phương không kịp thời xử lý?
LS. Trương Anh Tú: Theo quy định của Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành thì một dự án nhà ở trước khi đến tay người mua phải trải qua nhiều bước, trình tự thủ tục, điều kiện và chịu sự giám sát của cơ quan có thẩm quyền.
Việc các chủ đầu tư cố tình xây dựng công trình sai phép tại đô thị thì cơ quan chức năng phải có trách nhiệm thanh tra, kiểm tra để phát hiện và có biện pháp xử lý.
(Ảnh minh họa)
Tuy nhiên, để sự việc tồn tại trong nhiều năm mà chính quyền địa phương không xử lý gây thiệt hại cho người dân vì lý do gì thì cần phải tiếp cận hồ sơ cụ thể và trực tiếp làm việc với cơ quan chức năng mới có thể đưa ra câu trả lời chính xác. Nhưng cũng không loại trừ một trong các nguyên nhân chính có thể bởi cán bộ thiếu trách nhiệm, chưa phát huy vai trò, chức năng hoặc né tránh, đùn đẩy trách nhiệm.
Ngoài ra, một nguyên nhân nữa đó là lực lượng quản lý trật tự xây dựng đô thị cấp huyện chưa đáp ứng được yêu cầu về chuyên môn, nghiệp vụ trong việc kiểm tra.
PV: Thưa luật sư, trách nhiệm của cơ quan Nhà nước đến đâu trong việc đã cấp sổ đỏ lại thu hồi sổ đỏ của dân?
LS Trương Anh Tú: Khi người sử dụng đất bị thu hồi giấy chứng nhận thì cán bộ, công chức, viên chức có sai phạm cũng chính là cơ quan nhà nước có sai phạm dẫn đến việc cấp giấy chứng nhận trái pháp luật sẽ bị xử lý theo quy định của Luật Đất đai.
Theo điều luật, tuỳ theo mức độ vi phạm của người vi phạm mà có hình thức xử lý kỷ luật, bồi thường thiệt hại cho Nhà nước, người bị hại hoặc có thể phải chịu trách nhiệm hình sự khi xác định có hành vi đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm theo quy định của bộ luật hình sự hiện hành.
- Cảm ơn chia sẻ của luật sư!
