Khu tập thể Kim Liên (thuộc địa giới hành chính các phường Kim Liên, Phương Mai, quận Đống Đa, TP. Hà Nội) được xây dựng năm 1959 bằng nguồn vốn Ngân sách nhà nước. Tồn tại qua nhiều thập kỷ, đến nay nhiều dãy nhà đã cũ nát và xuống cấp. Dù tồn tại nhiều mối nguy hiểm, vẫn có nhiều thế hệ người Hà Nội đang an cư trong khu tập thể cũ kỹ này.
Ông Hải (67 tuổi), một cán bộ về hưu sống tại khu B15 cho biết, ông sống ở đây cùng với bố mẹ từ năm 1976. Căn nhà 21m2 là nơi sinh sống của gia đình ông từ năm 1980, từ khi ông lập gia đình cho đến nay. Lúc bấy giờ, căn nhà tập thể được cấp dù chật hẹp nhưng là tài sản quý giá đối với các gia đình công nhân viên chức nhà nước. Tuy nhiên, đến nay, thời gian và sự thay đổi của xã hội đã khiến nơi đây không còn là chỗ ở mơ ước của nhiều người. "Ngày xưa ở đây thuộc trung tâm, tiện chợ búa, đi lại. Giờ người ta xây chung cư cao tầng, có mấy người muốn ở tập thể cũ nữa?”, ông Hải tâm sự.
Trước thông tin khu nhà sắp được cải tạo, ông Hải tâm sự, nếu như Nhà nước không cho cải tạo lại khu này thì gia đình ông cũng chưa có ý định chuyển đi nơi khác, bởi vì với ông, nơi đây không chỉ là mái ấm gia đình mà nó còn là những hồi ức đẹp về một thời đất nước còn nghèo nhưng bình dị và ít xô bồ.
Bên cạnh những người như ông Hải, không ít cư dân chưa hề hay biết gì về thông tin cải tạo khu nhà. “Thế bao giờ thì cải tạo? Sắp chưa? Chúng tôi đang mong lắm vì khu nhà này sắp hết hạn sử dụng rồi", một cụ ông ngoài 80 tuổi sống ở khu B16 liên tục hỏi khi nghe thông tin từ PV.
Trước đó, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội đã phê duyệt Nhiệm vụ Quy hoạch chi tiết cải tạo khu tập thể cũ Kim Liên. Theo đó, khu tập thể Kim Liên và các khu lân cận sẽ được quy hoạch, xây dựng lại thành các nhà cao tầng, tạo nhiều không gian mở trong đô thị, bổ sung hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật và các tiện ích công cộng.
Trong dòng chảy đô thị hóa, các khu tập thể cũ như khu tập thể Kim Liên dù vẫn tồn tại như những biểu tượng của một kiến trúc, một lối sống của người dân Hà Nội một thời, nhưng cũng là dấu hỏi lớn cho các cơ quan chức năng trước bài toán cải tạo và lưu giữ.
Dưới đây là một số hình ảnh PV Reatimes ghi nhận tại khu tập thể Kim Liên trước ngày được cải tạo:
Hầu hết các gia đình đều tận dụng các khoảng không để làm chuồng cọp phơi phóng, “cơi nới” thêm diện tích sinh hoạt. Dãy nhà cũ đang xuống cấp, lại oằn mình gánh thêm tứ bề chuồng cọp trông càng nguy hiểm.
Những tòa nhà của khu tập thể có tuổi đời lên đến nửa thập kỷ, nơi gắn liền với nhiều kỷ niệm của nhiều thế hệ người Hà Nội thời gian khó hiện nay đang trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Tường vôi bong tróc vữa, nền gạch và bê tông sứt mẻ, tạo thành nhiều hố trũng. Trần nhà loang lổ, tường bong tróc vữa, nứt toác. Mặt trước của tòa nhà B15 lộ rõ vẻ cũ kỹ do lớp sơn tường đã bị bong tróc gần hết, dây điện chằng chịt.
Những mảng tường bong tróc khắp nơi, có thể rơi xuống bất cứ lúc nào.
Một số người dân sống ở tập thể Kim Liên cho biết dãy B15 và B16 được xây dựng đầu tiên nên hiện tại đây là hai khu cũ và mục nát nhất. Đường ống cấp thoát nước thường xuyên xảy ra hỏng hóc, phải sửa chữa liên tục, đặc biệt là vào mùa mưa, nước ngấm từ trên tầng thượng xuống khiến toàn bộ các phòng ở tầng 4 bị dột nặng.
Lối đi lên tòa nhà khá nhỏ, chật hẹp và tối.
Nhiều cuộn dây điện lộ thiên ngay trên lối đi cầu thang tiềm tàng nguy hiểm.
Phía dưới tầng 1 khu B16 và con ngõ nhỏ ngăn cách giữa hai khu được người dân trưng dụng làm chỗ bán hàng.
Nhiều gia đình sử dụng ổ cắm tạm bợ để chiếu sáng lối di dọc hành lang và cầu thang khi không có đèn sử dụng chung.
Bê tông bong tróc loang lổ, trơ lại khung sắt.
Gầm cầu thang ẩm thấp được tận dụng làm nhà kho.
