Nguyên nhân được đưa ra là Việt Nam có những thiếu sót về thể chế, thể hiện qua việc hoãn thanh toán một khoản nợ. Cơ quan chức năng Việt Nam hiện vẫn chưa có bình luận chính thức nào liên quan đến sự việc này.
Nguồn thông tin hiện có của Moody's cho thấy các chủ nợ không hoặc bị tổn thất rất nhỏ, nhưng có những sự thiếu sót trong việc phối hợp - lập kế hoạch và hành động cần thiết để thanh toán một số nghĩa vụ nợ, cùng các quy trình phức tạp có thể cản trở việc thanh toán một cách thuận lợi và kịp thời. Vì vậy, Moody's cho rằng khả năng thanh toán nợ của Việt Nam không còn phù hợp với xếp hàng Ba3.
Trong kỳ xem xét, Moody's sẽ đánh giá các biện pháp mà nhà chức trách Việt Nam đã và đang thực hiện để đảm bảo thanh toán tất cả nghĩa vụ nợ một cách kịp thời, suôn sẻ và xác thực. Quá trình đánh giá được dự kiến hoàn tất trong vòng 3 tháng.
Bên cạnh đó, hãng xếp hạng tín nhiệm này giữ nguyên trần tín nhiệm với trái phiếu ngoại tệ dài hạn của Việt Nam ở Ba1, với tiền gửi bằng ngoại tệ dài hạn ở B1, và với trái phiếu và tiền gửi bằng nội tệ ở Baa3. Mức tín nhiệm đối đa đối với tiền gửi và phát hành trái phiếu ngoại tệ ngắn hạn được giữ ở mức “không xuất sắc” (Not Prime).
Moody's đánh giá Việt Nam có dự trữ ngoại hối lớn và những quy định liên quan tới việc huy động vốn công ở mức khiêm tốn, cho thấy nhiều khả năng thanh toán được nghĩa vụ nợ.
Ngoài ra, hồ sơ xếp hạng của Việt Nam vẫn được hỗ trợ bởi tiềm năng tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ. Nợ công được dự đoán sẽ vẫn ổn định, dưới 50% GDP nhờ Việt Nam không có cú sốc lớn và đột ngột nào về kinh tế và nợ công. Tuy nhiên, hệ thống ngân hàng vẫn là yếu tố chính có thể gây ra rủi ro chung cho chính phủ dù sức khỏe tài chính có xu hướng cải thiện trong những năm gần đây.
Trả lời báo chí sáng 10/10, ông Jacques Morisset, Kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho biết việc thanh toán chậm không phải do khó khăn về tài chính mà do tốc độ trả nợ của Việt Nam đang giảm.
Theo ông, Việt Nam có dự trữ ngoại hối cao hơn mục tiêu đề ra, chi tiêu công cũng thấp trong thời gian qua. Vì vậy, vấn đề ở sự chậm trễ trong sự phối hợp giữa các cơ quan Chính phủ khiến việc giải ngân thấp dẫn đến chưa trả được nợ. Ông Jacques Morisset cho hay, Việt Nam cần cải thiện vấn đề mấu chốt này, Chính phủ cần xem xét đến hiệu quả của cải cách.
“Không phải Việt Nam không có tiền để trả nợ”, ông Đinh Tuấn Việt, chuyên gia cao cấp Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam đồng tình. Ông cho hay nguyên nhân là vấn đề về thanh toán nợ trong kỳ cuối năm. Ông Việt lưu ý, đây mới chỉ là thông báo xem xét chứ chưa phải thông tin chính thức về việc hạ tín nhiệm của Moody’s.
Chia sẻ trên VnExpress, PGS TS Nguyễn Quốc Khắc Bảo, Trưởng khoa Tài chính, Đại học Kinh tế TP.HCM nhìn nhận xếp hạng tín nhiệm rất quan trọng bởi ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh khác nhau của nền kinh tế và thị trường tài chính, tác động đến dòng vốn quốc tế chảy vào Việt Nam. Bởi vậy, ông cho rằng các cơ quan quản lý nên sớm chủ động công bố thông tin, làm việc, giải thích rõ ràng với các hãng xếp hạng để có góc nhìn đầy đủ và không ảnh hưởng đến hạng tín nhiệm của Việt Nam.
