Tranh chấp lối đi chung
Tình hình khiếu nại, tố cáo, tranh chấp của công dân trong lĩnh vực đất đai diễn ra phức tạp khá phổ biến tại nhiều địa phương và trở thành điểm nóng nếu không được giải quyết triệt để. Nhiều vụ việc khiếu nại có đơn thư vượt cấp và tiềm ẩn nguy cơ mất ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Do vậy, việc lãnh đạo, chỉ đạo của người đứng đầu Cấp ủy, chính quyền địa phương có vai trò hết sức quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp, tháo gỡ “ngòi nổ” về xung đột lợi ích trong lĩnh vực này.
Vụ việc giải quyết tranh chấp lối đi chung giữa bà Lê Thị Sáu (62 tuổi), trú tại thôn Nam Bằng 2, xã Thiệu Hợp, huyện Thiệu Hóa (Thanh Hóa) và ông Đinh Văn Chiến (hàng xóm của bà Sáu) cho thấy rõ vai trò, trách nhiệm của chính quyền cấp cơ sở trong việc giải quyết các tranh chấp xung quanh lĩnh vực đất đai.
Sự việc bắt đầu khi ngày 21/4/2020, hộ gia đình ông Đinh Văn Chiến (hàng xóm của bà Sáu) bất ngờ tập kết vật liệu, xây dựng tường rào trên lối đi chung của hai hộ gia đình và chặn luôn đường vào nhà bà Sáu.
Nhận được thông tin, chính quyền địa phương đã cử lực lượng tới hiện trường, yêu cầu hộ ông Chiến dừng thi công, tháo dỡ tường rào, giữ nguyên hiện trạng cho tới khi giải quyết xong tranh chấp. Tuy nhiên, hộ ông Chiến không chấp hành mà tiếp tục xây dựng tường rào bịt luôn lối đi duy nhất dẫn vào nhà hàng xóm.
Thậm chí vụ việc có lúc bị đẩy lên mức đỉnh điểm khi hai bên xảy ra xô xát khi vì không tìm được tiếng nói chung. Hậu quả của việc xô xát khiến bà Lê Thị Sáu bị thương và đưa tới bệnh viện điều trị. Kết luận giám định số 450/TB-ĐTTH ngày 27/05/2020 của cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Thiệu Hóa xác định, tổng tỷ lệ phần trăm tổn thương cơ thể do thương tích gây nên đối với bà Lê Thị Sáu là 3%.
Trước sự việc tranh chấp nêu trên, Chủ tịch UBND huyện Thiệu Hóa đã giao cơ quan có thẩm quyền, kiểm tra tính pháp lý của ngõ đi chung, đồng thời tổ chức đối thoại đối với hộ ông Chiến và bà Sáu.
Tại văn bản số 161 CV-UBND ngày 22/4/2020 của UBND xã Thiệu Hợp xác định: “Việc thiết lập hồ sơ địa chính và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 2000, tức là ngõ có trước khi đo địa chính và cấp giấy. Việc đất ngõ đi chung được thể hiện vào Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình ông (ông Chiến) là lỗi trong quá trình đo đạc địa chính năm 2010”.
Tại văn bản số 754/UBND-T.Tra về việc giải quyết nội dung đề nghị của ông Đinh Văn Chiến và bà Lê Thị Sáu thôn Nam Bằng 2, xã Thiệu Hợp, UBND huyện Thiệu Hóa cũng nêu rõ: “Đất của hộ ông Chiến và bà Sáu đều đã được đăng ký trong hồ sơ địa chính của xã Thiệu Hợp các năm 1985, 2000 và 2012. Cả hai hộ đều đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và xây dựng các công trình kiên cố trên đất.
Từ năm 2019 trở về trước, đất của hai hộ sử dụng ổn định và khống có tranh chấp. Ngõ đi lâu nay giữa hai hộ được hình thành và thống nhất đi chung từ năm 1992. Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản quy định, hướng dẫn thi hành thì UBND xã Thiệu Hợp có trách nhiệm tổ chức hòa giải, trường hợp hòa giải không thành thì hướng dẫn các bên gửi đơn đến Tòa án nhân dân các cấp để được xem xét giải quyết.
Trong khi vụ việc đang được xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật thì chỉ có biện pháp để yêu cầu các hộ liên quan giữ nguyên hiện trạng sử dụng đất. Nếu xảy ra tình trạng ồn ào, làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự tại địa phương thì áp dụng các biện pháp hành chính theo thẩm quyền quy định của pháp luật”.
Chủ tịch xã bị phê bình
Mặc dù Chủ tịch UBND huyện Thiệu Hóa đã có chỉ đạo UBND xã Thiệu Hợp có trách nhiệm tổ chức hòa giải, trường hợp hòa giải không thành thì hướng dẫn các bên gửi đơn đến Tòa án nhân dân các cấp để được xem xét giải quyết, thế nhưng, mâu thuẫn về tranh chấp lối đi chung giữa hai hộ gia đình vẫn xảy ra.
Ngày 9/11/2020, tại công sở xã Thiệu Hợp, Chủ tịch UBND huyện Thiệu Hóa đã chủ trì buổi làm việc với Đảng ủy, UBND xã Thiệu Hợp để lắng nghe và chỉ đạo xử lý tranh chấp giữa hai hộ dân theo đúng quy định của pháp luật.
Tại thông báo kết luận của Chủ tịch UBND huyện Thiệu Hóa tại buổi làm việc này, ông Nguyễn Văn Súy, Chủ tịch UBND huyện nghiêm khắc phê bình Chủ tịch UBND xã Thiệu Hợp vì không thực hiện nghiêm ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch huyện tại Công văn số 754/UBND-T.Tr ngày 28/4/2020. Chủ tịch UBND xã chưa quyết liệt, còn né tránh, buông lỏng quản lý, không giữ nguyên hiện trạng để gia đình ông Chiến xây dựng tường rào khi vụ việc tranh chấp chưa được Tòa án các cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết.
Tại thông báo này, Chủ tịch UBND huyện Thiệu Hóa cũng yêu cầu: “Trước mắt, Đảng ủy xã Thiệu Hợp, lãnh đạo, chỉ đạo UBND xã Thiệu Hợp khẩn trương mời ông Chiến (hoặc ủy quyền cho người trong gia đình) đến làm việc và tuyên truyền, vận động bằng các biện pháp phù hợp để tạm mở lối đi cho gia đình bà Lê Thị Sáu cho đến khi Tòa án có quyết định giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật. Thực hiện mở lối đi vào nhà bà Sáu và đưa bà Sáu về gia đình để sinh sống.
UBND xã Thiệu Hợp khẩn trương, xây dựng kế hoạch, chuẩn bị các hồ sơ pháp lý có liên quan để phối hợp với cơ quan thi hành án thực hiện bản án của Tòa án khi bản án có hiệu lực trong thời gian sớm nhất. Tiếp tục tuyên truyền vận động để hai hộ gia đình sớm tổ chức hòa giải, thực hiện đúng các quy định của pháp luật”, thông báo nêu.
Sáng ngày 16/11, huyện Thiệu Hóa đã chỉ đạo UBND xã Thiệu Hợp tổ chức xác định rõ nguyên nhân, nguồn gốc đất và có công văn thông báo cho gia đình ông Đinh Văn Chiến để tiến hành tháo dỡ tường, xây trả lại hiện trạng ban đầu, bảo đảm lối đi cho gia đình bà Lê Thị Sáu.
Hôm 25/11, trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Thế Anh, Phó Chủ tịch UBND huyện Thiệu Hóa cho hay, sau khi thực hiện các biện pháp tuyên truyền, vận động, hai hộ gia đình đã đồng ý ký vào cam kết giữ nguyên hiện trạng và đợi kết quả phán quyết của Tòa án.
