Vào cuối năm, những cơn mưa rả rích và tầng mây hạ thấp bao quanh vùng đất này. Cái lạnh len giữa mặt hồ đầy hoa súng càng làm cho cảnh vật thêm trầm mặc, hấp dẫn. Một cái gì đó thật là mong manh, khó diễn tả khiến cho ai cũng như muốn dừng lại, thở thật nhẹ vì sợ cảnh vật trước mắt có thể tan biến đi bất kỳ lúc nào. Chùa Linh Ứng nằm dưới chân núi Hang, quanh năm hương khói vờn trên nóc và lẩn khuất vào trong cái nhịp chảy trôi chầm chậm, lắng đọng. Một không gian thanh tịnh, bình an, dường như đã tách biệt cả vùng thắng tích này ra khỏi cuộc sống náo nhiệt bên ngoài.
Chùa Linh Ứng linh thiêng dưới chân núi Hang
Khi đã bước chân vào như đang được soi vào mặt gương phẳng lặng vô hình, khiến tâm hồn như cũng được gột rửa, vỗ về. Từ sân chùa, nhìn ra xung quanh, bao quát cả một vùng nước biếc non xanh ẩn hiện dưới màn mưa, một số ít đọng lại trên cánh hoa, thật là thi vị. Đầm nước rộng tới vài mẫu, mỗi độ sen bung nở, sắc hồng mong manh và tinh khôi như nhuộm cả lên nền trời cái sắc màu thiền tịnh. Thắp nén hương, nguyện cầu mọi tai ương sẽ qua đi, mọi sự an lành, trút bỏ bớt tham, sân, si dưới chân Phật và mở lòng đón nhận thanh âm cuộc sống.
Một Tiên Sơn ma mị nhìn từ trên cao
Động Tiên Sơn theo cách gọi của nhân dân trong vùng mới được phát hiện cách đây không lâu là một trong những hang động đẹp nhất xứ Thanh mà có người ví nó như là "Động Phong Nha thứ hai ở Việt Nam".Như tên gọi của nó, Tiên Sơn giấu trong lòng nó một thế giới tiên cảnh, với vô số khối thạch nhũ lung linh, khắc họa nên những hình ảnh kỳ lạ để du khách thỏa sức tưởng tượng. Đó là giếng tiên trong vắt, mát lạnh được ví như những giọt sữa tiên chảy mãi không ngừng; là cung vua Thủy Tề nguy nga với đàn đá, phát ra âm thanh leng keng theo điệu nhạc khi du khách chạm vào; rồi hình ảnh Tiên ông, cung Tiên ông, các hình muông thú kỳ khác lạ... Ngoài ra, động Ngọc Kiều là một trong những động đẹp nằm trong quần thể danh thắng Kim Sơn. Đáng nói hơn, đây là động có không gian tương đối rộng (nền động dài 54m, rộng 17m) và hiểm trở. Nhờ vị thế và không gian của nó nên trong suốt thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, động Ngọc Kiều từng là nơi trú quân và là nơi đặt xưởng quân giới sản xuất vũ khí cung cấp cho mặt trận. Đặc biệt, động có hình vòm trông như chiếc ô khổng lồ mở ánh sáng từ phía trên dọi xuống.
Động Tiên Sơn với nhiều hình thù kỳ bí
Trước cửa động từng đám cây thị dại núi đá chen nhau mọc, khoác cho cảnh sắc nơi đây một mầu xanh mướt mắt. Ở đây, bạn sẽ gặp những chú khỉ tinh nghịch treo mình trên vách đá, cành cây, vui đùa với nhau làm cho thiên nhiên thêm sinh động, xua đi cái sắc lạnh của núi đá dựng thành. Ngay cửa vào, Phật Bà Quan Thế Âm Bồ Tát tọa thiền trên đài sen như muốn giúp con người rũ bỏ bụi trần, để bước vào một thế giới khác. Càng vào sâu bên trong, lòng hang dần mở rộng và có nhiều lối dẫn đi muôn ngả. Ta bắt gặp một mâm phật thủ khổng lồ do nhũ đá kết thành dễ đến triệu năm. Phật thủ lớn, bé như có bàn tay tiên bày đặt khéo léo, quả to ở dưới, quả nhỏ ở trên không thể đếm xuể, xen lẫn nào chuối, nào hổng, mùa nào thức ấy thơm nức cõi thần tiên. Khen cho tạo hóa khéo bày đặt mâm ngũ quả cho thỏa ý nguyện của con người để muôn đời nơi động ngọc lễ vật dâng trời, cúng Phật không lúc nào thiếu.
Từ giếng Tiên, lách mình qua những mê cung của nhũ đá ta đi xuống Thủy Cung. Tụt sâu xuống dưới động 12 mét, du khách sẽ được thăm cung vua Thủy Tề với những đàn đá, hình trai, hến, các loại cá và muôn vàn hình thù con vật được hình thành từ nhũ đá. Du khách bỗng nghe tiếng rì rào của thác Bạc óng ánh, nước tuôn trắng xóa xuống dòng suối.
Du khách trở về tuổi thơ tham gia cùng người dân nơi đây thu hoạch củ ấu
Tương truyền, đây là nơi những nàng Tiên hàng ngày thoát xiêm y để tắm gội và nô đùa. Những chiếc bồn tắm dùng cho vua và các tiên nữ được dát muôn ngàn viên ngọc châu với những nét hoa văn độc đáo được thiên nhiên kiến tạo. Du khách hãy trèo lên cung Tiên ông cao khoảng 14 mét. Cung Tiên ông có những cấu trúc lạ lùng với tượng Tiên ông cao 20m, xung quanh là voi chầu, sư tử phục cùng đội ngũ quan quân của xứ sở Thần Tiên, mỗi người một dáng vẻ khác nhau. Phần dưới của cung là cột trụ cao khoảng 25m, được chạm khắc nhiều hoa văn tinh tế do nhũ đá tạo thành. Cột trụ là biểu tượng cho sức mạnh và quyền uy của tiên giới.
Động tiên mở rộng vào trong tựa hồ cả phía trước là bầu trời cao lồng lộng. Ta choáng ngợp trước không gian kì vĩ. Không gian đó tựa như một bức tranh thủy mặc khổng lồ mà những danh họa bậc thầy của dòng tranh này cũng không vẽ nổi trước sự diệu kỳ do tạo hóa tạo tác nên. Đứng ở độ cao trung bình của động, trong ánh sáng điện lúc xa, lúc gần phóng tầm mắt xuyên thẳng bóng tối hư hư ảo ảo, trước mắt ta hiện ra cảnh núi sông, thiên nhiên hùng vĩ với muôn hình thù mà trí tưởng tượng của ta tha hồ phóng khoáng. Trong không gian tĩnh mạch, nghe có tiếng voi gầm, ngựa hí, họa mi hót lảnh lót, véo von, nghe như tiếng gió reo, sóng xô, thác đổ ngang trời. Một vùng hang động tựa hồ như sương, như khói...
Rời bức tranh thiên nhiên hùng vĩ ấy, rẽ phải và leo lên theo địa hình cao dần của động đá, bắt gặp bầy voi, với hàng chục con lớn bé do nhũ đá tạo tác tới mức hoàn hảo. Voi đứng, voi ngồi, con phủ phục, con vươn vòi, con đùa nghịch... với nhiều động thế khác nhau, voi bố, voi mẹ, voi con hết lại thành bầy đàn, có con đứng riêng lẻ... khi đi qua ta có cảm giác như bầy voi thần đang huơ hàng trăm cái vòi xinh xắn đón chào khách tới thăm.
Sau những phút giây tắm mình trong không gian đầy màu sắc huyền ảo, kỳ bí của Thiên Cung, Thủy Cung và cung Tiên ông, du khách trở ra trong tâm trạng lâng lâng, ngây ngất và không khỏi nuối tiếc khi chia tay với Tiên Sơn động. Theo đánh giá, giá trị về địa chất địa mạo của Tiên Sơn động không kém gì động Thiên Cung của thành phố Hạ Long (Quảng Ninh) và động Phong Nha (Quảng Bình). Tuy nhiên những năm qua, địa phương vẫn chưa thể phát huy khả năng cho việc khai thác du lịch và bảo vệ tôn tạo. Vì thế danh thắng Tiên Sơn cần phải được quy hoạch, đầu tư một cách bài bản xứng tầm với cảnh sắc tuyệt đẹp tại đây.
