Còn được gọi bằng các tên khác như miếu, chùa, đền… hội quán người Hoa là nơi thờ thần linh và sinh hoạt cộng đồng, bang hội theo nguồn gốc sinh sống và ngành nghề. Hiện TP.HCM có khoảng 30 hội quán chủ yếu xây dựng vào những năm cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, tập trung nhiều nhất trên địa bàn quận 5, quanh các phố Nguyễn Trãi, Triệu Quang Phục, Châu Văn Liêm, Trần Hưng Đạo, Hải Thượng Lãn Ông… 

Tọa lạc tại 802 Nguyễn Trãi (quận 5), hội quán Hà Chương là một trong những hội quán có kiến trúc độc đáo nhất vùng Chợ Lớn xưa.
… với kỹ thuật tạo dáng mái và trang trí, hội quán Hà Chương mang nét đặc trưng của nhóm người Hoa Phúc Kiến với các đỉnh mái võng xuống và trang trí cầu kỳ với các tượng rồng, phượng, binh tướng, mô hình tòa thành, nhà cửa...
Giữa tiền điện và chính điện của một khoảng sân trời rộng gần 300m2 gọi là sân thiên tỉnh hoặc hành lang thông hương.

Cùng hội quán Ôn Lăng, Hà Chương là công trình tiêu biểu kết hợp giữa ba vật liệu đặc trưng là gỗ, đá và gạch ngói. Có tên khác là chùa Bà Hà Chương, hội quán nổi bật ở đường Nguyễn Trãi bởi sự cầu kỳ trong trang trí với các tượng rồng, phượng, binh tướng, mô hình tòa thành, nhà cửa…

Vào các ngày Rằm, mùng 1 và ngày Tết, hội quán thu hút rất nhiều khách thập phương đến hành lễ.
Chính điện có ba gian thờ, trong đó gian giữa thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu, vị thần được thờ chính ở hội quán…
… Tả điện và hữu điện thờ Bồ Tát Quan Âm và nhiều vị thần trong đó có nhiều hình tượng quen thuộc với người Việt qua văn học cổ Trung Hoa như Quan Công (Quan Thánh Đế Quân) và Bao Công.

Kiến trúc gồm 3 ba tòa nhà ba gian nằm ngang tạo thành tiền điện, chính điện và hậu điện, hội quán được xây dựng theo kiểu đền miếu cổ Trung Hoa với kỹ thuật tạo dáng mái và trang trí mang nét đặc trưng của nhóm người Hoa Phúc Kiến. Hai bên ba điện thờ là hai dãy nhà nằm dọc, vuông góc và nối từ tiền điện đến hậu điện tạo thành một công trình khép kín như hình chữ khẩu. Giữa các tòa nhà là sân thiên tỉnh hoặc hành lang thông hương.

Hội quán còn sở hữu nhiều tác phẩm chạm khắc đá nghệ thuật có giá trị khác như trích đoạn tuồng tích chạm nổi trên vách đá ...
Nổi bật nhất trong kiến trúc hội quán Hà Chương là hai cặp cột đá nguyên khối được chạm trổ hình rồng uốn dài quanh cột, trên lưng chở bốn vị trong Bát tiên, đế cột hình lục giác, chạm nổi hình mai - điểu, nho - sóc.
Mỗi tòa nhà có một lớp mái riêng được lợp ngói ống, diềm mái là hàng ngói men xanh và các mảng tường trang trí công phu.

Đẹp nhất kiến trúc phía ngoài hội quán là phần dốc mái lợp ngói ống với diềm mái là ngói men xanh. Bằng hệ thống cấu trúc đặc biệt, các đỉnh mái võng xuống còn các đầu đao, đầu đỉnh mái cong vút khiến hội quán có dáng một con thuyền. Giữa gờ đỉnh mái gắn tượng người cưỡi long mã vượt qua vòng lửa. Hai đầu đỉnh mái là hai tượng rồng đang giương móng, đầu vươn cao. Dọc theo đao gắn các tượng rồng, phượng, binh tướng… Trên các đầu đao là mô hình tòa thành với nhiều tượng người, vật, nhà cửa… sinh động.

Hai đầu đỉnh mái hội quán Hà Chương là hai tượng rồng đang giương móng, đầu vươn cao.
Trang trí mỹ thuật cả trong và ngoài Hội quán Hà Chương tràn ngập sắc màu đỏ rực làm điểm nhấn chủ đạo… 
… Màu đỏ tượng trưng cho họ và niên hiệu của một vị vua nhà Minh (Trung Hoa) được cộng đồng người Hoa Phúc Kiến ở vùng Chợ Lớn kính ngưỡng.

Bên trong hội quán, đẹp nhất là hai cặp cột đá nguyên khối chạm trổ hình rồng vượt vũ môn, thân rồng uốn dài quanh cột, trên lưng chở bốn vị trong Bát tiên, đế cột hình lục giác, chạm nổi hình mai - điểu, nho - sóc… Ngoài bốn cột này, các phù điêu long mã, bình hoa sen, hoa mẫu đơn, trích đoạn tuồng tích chạm nổi trên vách đá mặt tiền, hai cặp kỳ lân chầu bên cửa, các quả cầu đá đặt hai bên hai cửa phụ… cũng là những tác phẩm chạm khắc đá nghệ thuật ở hội quán./.

Ý kiến của bạn
Bình luận
Xem thêm bình luận