Theo báo cáo công bố tại tọa đàm về thị trường cho vay tiêu dùng do Việt Quản trị Kinh doanh - Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia tổ chức, thị trường tài chính tiêu dùng ở Việt Nam có giá trị lên đến 15 tỷ USD/năm, chủ yếu đến từ nhóm khách hàng mục tiêu có quy mô khoảng 30 triệu người trong độ tuổi 29-50. Tiềm năng phát triển của thị trường này cũng được đánh giá là vô cùng lớn.
Theo PGS. TS Hoàng Văn Hải, Viện trưởng Viện Quản trị kinh doanh, tỷ lệ cho vay tiêu dùng hiện chỉ chiếm khoảng 5-10% trên tổng số dư nợ tín dụng. Con số này thấp hơn nhiều so với mức trung bình khoảng 40-50% của các nước phát triển trên thế giới. Chưa kể, tín dụng ngầm như hụi, tín dụng đen… vẫn tồn tại và thu hút nhiều người tham gia.
Thị trường tài chính tiêu dùng đang trong giai đoạn đầu phát triển cộng với những tiềm năng lớn nên chỉ trong thời gian ngắn đã thu hút hàng loạt các công ty tài chính tham gia vào lĩnh vực này. Cho đến thời điểm hiện nay, đã có 15 công ty tài chính được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp phép hoạt động và con số này chắc chắn sẽ còn tăng lên nhanh chóng trong thời gian tới.
Nhiều người lựa chọn hình thức cho vay tiêu dùng.
Một chuyên gia trong lĩnh vực tài chính nhìn nhận về lý do vay tiêu dùng được đón nhận mạnh mẽ: “Tâm lý của bộ phận dân số trẻ ngày nay đã tân tiến và tự tin hơn nên họ có thể quyết định việc chi tiêu cởi mở hơn, sẵn sàng đi vay để phục vụ cho chi tiêu. Bên cạnh đó, các thế hệ trẻ có xu hướng tự lập sớm hơn nên có nhu cầu mua sắm cho bản thân nhiều hơn”.
Trên thực tế, một loại hình cho vay tiêu dùng thường hướng tới các đối tượng người trẻ tuổi với những món vay nhỏ như mua điện thoại, xe máy, máy tính trả góp…và người có thu nhập thấp cần vốn để phát triển kinh doanh hộ cá thể. Với mức thu nhập thuộc nhóm trung bình, khách hàng vay tiêu dùng dễ dàng đáp ứng được các yêu cầu và thủ tục cho vay của công ty tài chính hơn khi đi vay ngân hàng.
Chị Đỗ Phương Nhung, 29 tuổi, nhân viên văn phòng tại Hà Nội cho hay: “Với thu nhập gần 15 triệu đồng/tháng, trừ đi sinh hoạt phí hàng tháng tôi cũng có một khoản tiết kiệm gửi vào ngân hàng. Tuy nhiên, mỗi khi đổi điện thoại hay sắm sửa các vật dụng cho gia đình như xe máy, ti vi, tủ lạnh,…tôi vẫn thường lựa chọn hình thức cho vay trả góp”.
Theo chị Nhung, chị lựa chọn cho vay trả góp bởi không phải lúc nào chị muốn mua đồ mới đều có ngay một khoản tiền vài chục triệu đồng để đáp ứng nhu cầu. Trong khi đó, nếu tìm kiếm dịch vụ này tại các công ty cho vay tài chính thì mọi chuyện trở nên rất dễ dàng: Thủ tục cho vay rất linh hoạt, hồ sơ đơn giản, giải ngân lại nhanh chóng, thậm chí chỉ mất chưa tới 15 phút.
“Nhiều người lo ngại lãi suất vay tiêu dùng cao nhưng nếu trả lãi và gốc đúng hạn, tìm hiểu kĩ các điều khoản trong hợp đồng và lựa chọn một công ty tài chính uy tín thì hoàn toàn có thể trút bỏ nỗi lo này. Thậm chí, chịu khó tìm hiểu hơn một chút thì có thể thấy hiện lãi suất cho vay còn rất hấp dẫn, chỉ khoảng 1,4-1,6%/tháng, có nơi còn cho vay 0%”, chị Nhung nói.
Thủ tục cho vay tiêu dùng rất linh hoạt, hồ sơ đơn giản, giải ngân lại nhanh chóng.
Theo đại diện một công ty tài chính, trên thực tế, thời gian cung cấp sản phẩm cho vay tiêu dùng đã được rút ngắn đáng kể, tránh phát sinh tiêu cực, vụ lợi, gây rủi ro cho các bên. Điều này khiến cho những e ngại thủ tục khi đi vay tiền được xóa bỏ.
Được đánh giá là một mô hình cho vay “sạch, không biến tướng” nhưng để thị trường vay tiêu dùng phát triển tốt và bền vững hơn, giới chuyên môn cho rằng, các công ty tài chính cần hướng đến một chiến lược hoạt động hiệu quả hơn thông qua việc hạ lãi suất cho vay, đầu tư cho công nghệ, phát triển các điểm giao dịch cũng như các phương thức giao dịch hiện đại, thuận tiện hơn.
Theo chuyên gia kinh tế, TS Vũ Đình Ánh, tín dụng tiêu dùng rất quan trọng cho tăng trưởng GDP của một quốc gia. Với việc chính thức ra đời hành lang pháp lý cho lĩnh vực này, thị trường tài chính tiêu dùng và sự liên thông với tăng trưởng tín dụng được dự báo sẽ mạnh mẽ trong năm 2017. Sự tăng trưởng ngoạn mục của các công ty tài chính và lợi nhuận mang lại sẽ là một kênh mà hàng loạt ngân hàng đã đầu tư lớn cho các công ty tài chính.
“Năm 2017 là năm bản lề với việc hàng loạt ngân hàng nhảy vào lĩnh vực cho vay tiêu dùng bằng cách thành lập các công ty tài chính. Diễn biến này cần khuyến khích nhưng cũng phải giám sát chặt chẽ”, ông Ánh nhận định.
