Bắc Ninh: Nguồn cung bất động sản công nghiệp đang dần khan hiếm
Theo ghi nhận từ các đơn vị nghiên cứu thị trường, nguồn cung đất công nghiệp sẵn sàng bàn giao ngay tại các khu công nghiệp ở cả hai miền Nam - Bắc đều trong tình trạng khan hiếm. Trong khi đó, nhu cầu tiếp tục vượt cung với tỷ lệ lấp đầy bất động sản công nghiệp đạt 76% trên toàn quốc, nhu cầu cho phân khúc này là rất lớn ở các tỉnh công nghiệp trọng điểm.
Bắc Ninh cũng không ngoại lệ với tình trạng đang khan hiếm nguồn cung. Với tốc độ phát triển vượt bậc trong vài năm trở lại đây, Bắc Ninh hiện không chỉ là “thủ phủ FDI” của miền Bắc mà còn là điểm đến hấp dẫn nhiều “ông lớn” bất động sản trong nước. Tuy nhiên, trao đổi với Reatimes, ông Nguyễn Đức Long - Phó Trưởng Ban Quản lý các khu công nghiệp Bắc Ninh cho biết, Bắc Ninh đang khẩn trương báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường trình Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất khu công nghiệp của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 do đã sử dụng hết quỹ đất.
Chỉ còn trên 1.000ha quỹ đất để phát triển công nghiệp
PV: Theo ông thì các quỹ đất hiện nay đã đủ điều kiện để đáp ứng cho các doanh nghiệp tham gia phát triển công nghiệp tại tỉnh Bắc Ninh?
Ông Nguyễn Đức Long: Đối với khu công nghiệp mới, chúng tôi dự kiến để sẵn quỹ đất sạch sẵn cho các nhà đầu tư với giá thuê và những ưu đãi theo quy định của Chính phủ.
Thời gian qua, chúng tôi gặp khó khăn trong vấn đề quản lý. Ví dụ, doanh nghiệp thuê khoảng 1.000m2 đất trong khu công nghiệp để xây nhà xưởng, nhưng diện tích xây chỉ khoảng 500m2, quỹ đất thừa còn lại được chính doanh nghiệp đó tiếp tục cho doanh nghiệp khác vào thuê. Vì vậy, chúng tôi đã rà soát không để tình trạng này xảy ra và triển khai luôn một số loại hình nhà xưởng xây sẵn để những doanh nghiệp vừa và nhỏ thuê. Họ chỉ việc đến thuê lại và lắp đặt máy móc, thiết bị và đi vào hoạt động sản xuất tạo ra sản phẩm cung ứng được cho các nhà đầu tư.
Chúng tôi dự định nếu doanh nghiệp nào đầu tư kinh doanh bất động sản thì phải làm bài bản ngay từ đầu, phân theo từng lô, xây sẵn nhà xưởng, hạ tầng đầy đủ…và những doanh nghiệp tham gia sản xuất kinh doanh phải đăng ký ngành nghề ngay từ đầu để khi vào hoạt động không bị chồng chéo. Chẳng hạn như vấn đề: An toàn giao thông, phòng chống cháy nổ, an toàn lao động, an toàn môi trường... phải đồng bộ ngay từ đầu theo tiêu chuẩn, tiêu chí cụ thể.
PV: Xin ông cho biết dư địa nguồn cung về quỹ đất công nghiệp của tỉnh trong thời gian tới, liệu có còn và đủ để phát triển, thu hút nhà đầu tư “đổ” về?
Ông Nguyễn Đức Long: Đối với việc thu hút đầu tư mới gặp nhiều hạn chế và bất cập trong tốc độ phát triển, có những vùng không giải phóng được mặt bằng, quỹ đất sạch đã được đầu tư xây dựng hạ tầng sẵn sàng cho thuê không còn nhiều. Những quỹ đất rộng khoảng 10ha đến vài chục ha để thu hút doanh nghiệp lớn, những “con chim đầu đàn” thì không còn.
Hiện nay, tình hình giải phóng mặt bằng của các khu công nghiệp gặp nhiều khó khăn nên ảnh hưởng đến tiến độ bàn giao đất và triển khai các dự án hạ tầng khu công nghiệp. Đến nay, tỉnh có 5 khu công nghiệp đã cơ bản lấp đầy (Tiên Sơn, VSIP, Quế Võ, Đại Đồng - Hoàn Sơn giai đoạn 1, Yên Phong). Một số khu công nghiệp đang xây dựng hạ tầng và thu hút đầu tư như: Quế Võ II - Giai đoạn 1, Quê Võ III - Giai đoạn 1, Yên Phong II-C, Thuận Thành II, Thuận Thành III-B... nhưng quỹ đất sạch sẵn sàng cho thuê rất ít do vướng mắc trong bồi thường giải phòng mặt bằng, đặc biệt do thiếu kế hoạch sử dụng đất khu công nghiệp của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 nên không đủ điều kiện giao đất...
Theo Quyết định số 326/QĐ-TTg ngày 09/3/2022, chỉ tiêu sử dụng đất khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đến năm 2025 được phân bổ là 4.760ha; tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, diện tích đất được quyết định thu hồi của các khu công nghiệp được phê duyệt quy hoạch phát triển khoảng 5.412,76ha (vượt khoảng 652,76ha so với chỉ tiêu sử dụng đất khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh đến năm 2025 được phân bổ là 4.760ha).
Hiện tại, một số khu công nghiệp đã được quyết định thu hồi đất, đã tiến hành bồi thường giải phóng mặt bằng hoàn thành tuy nhiên không còn đủ chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện năm 2023 và chỉ tiêu sử dụng đất khu công nghiệp của địa phương năm 2025 không còn đủ để trình hồ sơ xin giao đất (ví dụ như: Khu công nghiệp Gia Bình, Gia Bình II, Thuận Thành III - Phân khu B...).
Trên cơ sở thực trạng hoạt động của các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh, để việc triển khai các dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu công nghiệp không bị gián đoạn, đảm bảo tiến độ đầu tư theo giấy chứng nhận đầu tư được cấp và chuẩn bị các quỹ đất phù hợp (có vị trí thuận lợi, quy mô đủ lớn từ vài chục đến vài trăm ha đất sạch sẵn sàng cho thuê ở mỗi khu) để thu hút các nhà đầu tư.
Ban quản lý các khu công nghiệp đang phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh tổng hợp tình hình quy hoạch, khai thác và sử dụng đất của các khu công nghiệp tham mưu với UBND tỉnh trình Bộ Tài nguyên và Môi trường báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt điều chỉnh phân bổ chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, phân bổ kế hoạch sử dụng đất khu công nghiệp đến 2025 của tỉnh Bắc Ninh tăng thêm khoảng 2.273,01ha.
PV: Có 2 huyện của tỉnh Bắc Ninh là huyện Quế Võ và Thuận Thành vừa lên thị xã, vậy xin ông cho biết những điều kiện thuận lợi và khó khăn gì trong kế hoạch mở rộng phát triển khu công nghiệp của 2 thị xã?
Ông Nguyễn Đức Long: Huyện Quế Võ và huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh vừa lên thị xã theo Nghị quyết của Quốc hội. Cùng với sự phát triển rất nhanh về kinh tế - xã hội, tốc độ đô thị hóa cao và sự phát triển, lấp đầy của các khu, cụm công nghiệp đã kéo theo lực lượng lao động từ các địa phương khác tới làm việc và sinh sống, làm tăng áp lực cho hệ thống cơ sở hạ tầng như: Nhà ở, giao thông, y tế… đồng thời tạo ra những khó khăn, áp lực nhất định trong công tác quản lý hành chính, trật tự an toàn xã hội, trật tự xây dựng, quy hoạch, kiến trúc, kết cấu hạ tầng, sử dụng tài nguyên đất, cơ sở hạ tầng kỹ thuật, giao thông, cấp thoát nước, điện, nhà ở xã hội, quản lý về kinh tế - xã hội, giáo dục, y tế, thương mại - du lịch, hộ khẩu và các thiết chế xã hội…
Tuy nhiên, việc thành lập thị xã trên cơ sở nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của 02 huyện và tuân thủ các quy hoạch cấp trên nên không làm mất đi vị thế chiến lược của 02 huyện. Tính đến thời điểm này, các khu công nghiệp trên địa bàn huyện đã nằm trong quy hoạch phát triển các khu công nghiệp của tỉnh và được tích hợp trong Đồ án quy hoạch tỉnh Bắc Ninh thời kỳ 2021 - 2030, định hướng đến năm 2050. Vì những lý do trên nên việc thành lập 2 thị xã cơ bản không làm ảnh hưởng đến kế hoạch mở rộng phát triển khu công nghiệp của 02 thị xã. Đây cũng là cơ hội thuận lợi giúp khơi dậy và phát huy những lợi thế, tiềm năng sẵn có để bứt phá vươn lên, phát triển bền vững, vì mục tiêu ngày càng nâng cao chất lượng, điều kiện cuộc sống đô thị cho người dân địa phương, góp phần xây dựng tỉnh Bắc Ninh sớm trở thành thành phố trực thuộc Trung ương theo hướng “Hiện đại, văn minh, hài hòa và bền vững”.
Đẩy mạnh chính sách thu hút đầu tư và đổi mới thích ứng
PV: Xin ông cho biết, tỷ lệ biến động các khu công nghiệp ở Bắc Ninh hiện nay ra sao? Và hiện trạng các khu công nghiệp của tỉnh đến thời điểm này còn phù hợp với tốc độ phát triển cũng như hoạt động của các doanh nghiệp trong và ngoài nước hiện nay hay không?
Ông Nguyễn Đức Long: Bắc Ninh có 16 khu công nghiệp tập trung đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch phát triển với tổng diện tích 6.397,68ha; có 12/16 khu công nghiệp đã đi vào hoạt động; có 15 khu/phân khu công nghiệp đã được thành lập với diện tích 5.899,22 ha; các khu công nghiệp được thành lập có diện tích đất công nghiệp đã cho thuê khoảng 2.336,30ha, tỷ lệ lấp đầy trên diện tích đất công nghiệp cho thuê theo quy hoạch khoảng 57,81%.
Thời gian qua vừa qua, do nhiều nguyên nhân như: Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, do ảnh hưởng của chiến tranh Nga - Ukraine; hay những khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, thiếu kế hoạch sử dụng đất, những thay đổi trong công tác thẩm duyệt và nghiệm thu phòng cháy chữa cháy… ảnh hưởng lớn đến thu hút đầu tư và hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh (giá trị sản xuất kinh doanh, giá trị xuất khẩu, nhập khẩu… giảm). Tuy nhiên, chúng tôi đánh giá với tỷ lệ lấp đầy và tiến độ đầu tư khu công nghiệp Bắc Ninh cơ bản tốt.
Đối với doanh nghiệp cũ đã và đang hoạt động sản xuất thì chúng tôi cho rằng vẫn còn phù hợp. Bởi vì, các khu công nghiệp được quy hoạch một cách bài bản và trong quá trình đầu tư cũng đã có sự chọn lọc.
PV: Như ông vừa chia sẻ sắp tới tỉnh Bắc Ninh sẽ có chính sách thu hút đầu tư theo các ngành, nhưng về cơ bản vẫn chưa hình thành các cụm liên kết trong sản xuất công nghiệp nên chưa thu hút được nhiều doanh nghiệp để phù trợ cho ngành công nghiệp mũi nhọn. Vậy thời gian tới, chính sách đẩy mạnh cụ thể là như thế nào?
Ông Nguyễn Đức Long: Trong thời gian vừa qua, chúng tôi đã đưa chủ trương vào những khu quy hoạch mới như hình thành khu hỗ trợ trong khu công nghiệp, tạo ra những quỹ đất cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, những doanh nghiệp hỗ trợ, phù trợ cung cấp sản phẩm dịch vụ cho những doanh nghiệp lớn có mũi nhọn điện tử.
Chúng tôi sẽ tích cực phối hợp với sở Công Thương của tỉnh triển khai hỗ trợ đào tạo cùng với Samsung trong thời gian vừa qua. Cụ thể sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp trong các nhà máy thông minh, nâng cao quản lý để làm sao đưa nhiều doanh nghiệp nội địa vừa và nhỏ có thể tham gia chuỗi cung ứng của các sản phẩm điện tử ngày càng nhiều.
Hàng năm, chúng tôi cũng tổng kết đánh giá đối với những doanh nghiệp đã được đào tạo, được Samsung hỗ trợ thì giá trị sản phẩm nâng lên, trình độ nâng lên để tham gia vào chuỗi. Tuy nhiên, số này vẫn chưa được nhiều như kỳ vọng.
Ngoài ra, chúng tôi cũng làm việc với các doanh nghiệp lớn như Samsung, các doanh nghiệp có sản phẩm đầu cuối như Canon... để xem họ cần nhu cầu cung cấp đầu vào là gì, từ đó sẽ tạo điều kiện hỗ trợ hợp lý.
Bên cạnh đó, để tạo điều kiện thuận lợi thu hút đầu tư và giải quyết những vướng mắc cho nhà đầu tư vào khu công nghiệp cần thực hiện sớm các nội dung sau:
Một là, khẩn trương báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường trình Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất khu công nghiệp của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025. Do chúng tôi đã sử dụng hết quỹ đất rồi nhưng khả năng giải phóng bồi thường lại lớn hơn số diện tích được Thủ tướng phê duyệt.
Hai là, để phù hợp thêm thì trong quy hoạch tỉnh Bắc Ninh hiện nay cũng đang trình Thủ tướng bổ sung thêm các khu công nghiệp mới ở những huyện còn khả năng phát triển như: Gia Bình, Lương Tài… bổ sung khoảng 5 khu nữa với diện tích khoảng 1.800ha. Ngoài ra, chúng tôi cũng đang cập nhật tháo gỡ khó khăn, vướng mắt của doanh nghiệp về cơ chế chính sách, về tiêu chuẩn nghiệm thu phòng cháy chữa cháy...
Ba là, thay đổi chính sách thu hút đầu tư, những khu công nghiệp sẽ được tập trung mũi nhọn vào công nghiệp chế biến chế tạo, công nghiệp sạch, năng lượng thân thiện môi trường… thu hút các nhà đầu tư vào khu công nghiệp thực hiện đa mục tiêu, đa ngành nghề… Chúng tôi điều chỉnh theo hướng phù hợp với dòng đầu tư mà các doanh nghiệp đang vào. Từ đó, chúng tôi đưa ra tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư phù hợp hơn.
PV: Với những lợi thế đang có, Bắc Ninh sẽ có chiến lược phát triển gì để thu hút mạnh các nhà đầu tư, dòng vốn FDI trong thời gian tới, thưa ông?
Ông Nguyễn Đức Long: Với lợi thế về vị trí địa lý cùng khả năng liên kết vùng, khu vực thuận lợi, nguồn nhân lực chất lượng, thực hiện tốt chính sách thu hút đầu tư, Bắc Ninh được các nhà đầu tư và doanh nghiệp đánh giá là điểm đến đầu tư an toàn, hấp dẫn, thân thiện. Sự hội tụ các tập đoàn đa quốc gia tại các khu công nghiệp đã đưa Bắc Ninh vào top tỉnh thành dẫn đầu về thu hút nguồn vốn đầu tư FDI của cả nước.
Tiếp nối những kết quả đạt được, để đẩy mạnh thu hút đầu tư trong thời gian tới, Ban quản lý các khu công nghiệp Bắc Ninh cũng đã tham mưu UBND tỉnh đã đưa ra nhiều giải pháp, trong đó có các giải pháp chủ yếu như: Đẩy nhanh tiến độ đầu tư hạ tầng các khu công nghiệp để làm cơ sở thu hút đầu tư; tổ chức công tác xúc tiến đầu tư trong và ngoài nước nhằm quảng bá, giới thiệu tiềm năng, lợi thế của tỉnh để mời gọi đầu tư; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao Chỉ số năng lực canh tranh cấp tỉnh (PCI); tăng cường đối thoại, giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp.
Để đạt được mục tiêu kế hoạch năm 2023 cũng như tạo đà thu hút đầu tư trong thời gian tới, Ban quản lý các Khu công nghiệp Bắc Ninh tiếp tục bám sát định hướng thu hút đầu tư theo Nghị quyết số 50-NQ/TW ngày 20/8/2019 của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030 và các Nghị quyết, chỉ đạo của tỉnh Bắc Ninh; đồng thời sẽ tích cực tham mưu cho UBND tỉnh tiếp tục hoàn chỉnh định hướng và chiến lược thu hút FDI dài hạn. Trong đó tập trung vào một số nhiệm vụ chính như sau:
Thứ nhất, tích cực đẩy mạnh cải cách hành chính một cách đồng bộ, thực chất và toàn diện; cải thiện môi trường đầu tư, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính theo hướng “hỗ trợ và phục vụ” nhà đầu tư vào các khu công nghiệp; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai số hóa, chuyển đổi số gắn với xây dựng, vận hành hiệu quả hệ thống thông tin về quản lý các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Thứ hai, giám sát chặt chẽ, kịp thời tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh điều chỉnh bổ sung quy hoạch các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh; tiếp tục đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, xây dựng các công trình dự án trọng điểm, có tính chất liên kết phát triển vùng; tăng cường công tác quản lý chất lượng các công trình xây dựng trong các khu công nghiệp; quản lý việc sử dụng hiệu quả diện tích đất đã được quy hoạch phát triển các khu công nghiệp.
Thứ ba, tích cực sáng tạo linh hoạt trong hỗ trợ, xúc tiến đầu tư, chủ động từ mở cửa sang gõ đúng cửa, đúng trọng tâm, tăng trưởng cả chất và lượng, thu hút được những dự án lớn có tính chất lan toả, kiên định thực hiện tiêu chí: ‟Hai ít; ba cao; năm sẵn sàng và một khôngˮ. (Hai ít là sử dụng lao động, ít sử dụng đất. Ba cao là suất vốn đầu tư cao, hiệu quả kinh tế cao và công nghệ cao. Năm sẵn sàng là: Sẵn sàng mặt bằng, nhân lực, cải cách, hỗ trợ và chống dịch. Một không là không ô nhiễm môi trường).
Từ đầu năm 2023, Ban quản lý các khu công nghiệp Bắc Ninh đã xây dựng chương trình xúc tiến đầu tư cụ thể, chi tiết với kế hoạch mỗi quý sẽ tổ chức chương trình xúc tiến đầu tư trong nước đối với các nhà đầu tư theo quốc gia trọng tâm như: Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc, Nhật Bản… Tháng 3/2023, Ban Quản lý các khu công nghiệp Bắc Ninh phối hợp với Tổng Công ty phát triển đô thị Kinh Bắc tổ chức thành công Hội nghị xúc tiến đầu tư các ngành điện tử đến từ Trung Quốc, thu hút gần 100 doanh nghiệp đến từ Trung Quốc đã đến thăm, tìm hiểu môi trường đầu tư tại tỉnh Bắc Ninh. Trong tháng 4/2023 Ban quản lý đang thực hiện chương trình xúc tiến đầu tư đối với các doanh nghiệp đến từ Đài Loan.
Đây là những tín hiệu rất tốt trong những tháng đầu năm, hứa hẹn kết quả thu hút đầu tư tại các khu công nghiệp Bắc Ninh năm 2023 tiếp tục khởi sắc.
Thứ tư, thực hiện tốt công tác quy hoạch đào tạo phát triển nguồn nhân lực để đáp ứng nhu cầu lao động cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
