Theo thông báo của Văn phòng Quốc hội, Hội nghị Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) hoạt động chuyên trách sẽ thảo luận, góp ý về 5 dự án luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, diễn ra dưới sự điều hành của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và các Phó Chủ tịch Quốc hội với từng nội dung cụ thể.
Theo đó, Hội nghị ĐBQH hoạt động chuyên trách theo hình thức họp tập trung tại Hội trường Diên Hồng trong 3 ngày 5, 6 và 7/4/2023 để thảo luận 7 dự án luật, gồm: Luật Hợp tác xã (sửa đổi); Luật Đấu thầu (sửa đổi); Luật Giá (sửa đổi); Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi); Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi); Luật Phòng thủ dân sự; Luật Đất đai (sửa đổi).
Đối với dự án luật trình Quốc hội thông qua, hồ sơ gồm: dự thảo luật đã được chỉnh lý; báo cáo một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau về dự án luật; dự thảo báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý; báo cáo tổng hợp ý kiến của ĐBQH; tài liệu khác (nếu có).
Đối với dự án luật trình Quốc hội cho ý kiến, hồ sơ gồm: Báo cáo một số vấn đề lớn cần xin ý kiến về dự thảo luật; dự thảo luật đã được chỉnh lý; tài liệu khác (nếu có).
Hội nghị dự kiến có sự tham dự của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ; Đại diện Lãnh đạo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Các vị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách; Đại biểu Quốc hội hoạt động không chuyên trách đăng ký tham dự Hội nghị để thảo luận về những nội dung mà đại biểu quan tâm.
Ngoài ra còn có đại diện Lãnh đạo Ban Nội chính Trung ương; Đại diện Lãnh đạo các cơ quan, tổ chức có liên quan; đại diện Lãnh đạo Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ; các cơ quan thuộc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội; Kiểm toán nhà nước; Một số chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực liên quan (theo chỉ đạo của Lãnh đạo Quốc hội và đề nghị của các cơ quan phụ trách nội dung); Đại diện lãnh đạo các Vụ, đơn vị có liên quan của Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ.
Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã được đưa ra thảo luận tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV với rất nhiều các ý kiến đóng góp tâm huyết. Tiếp theo các cơ quan quản lý Nhà nước theo chức năng, nhiệm vụ đã tổ chức các hội nghị lấy ý kiến, tổng hợp gửi về cơ quan soạn thảo, hoàn thiện dự thảo luật. Việc sửa đổi Luật Đất đai cũng đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ra Nghị quyết lấy ý kiến nhân dân từ 3/1 đến hết ngày 15/3/2023.
Liên quan tới việc sửa đổi Luật Đất đai, Văn phòng Quốc hội đã có thông báo kết luận của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại cuộc họp với Bộ Tài nguyên và Môi trường về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) ngày 9/3/2023. Trên cơ sở báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Ủy ban Kinh tế, ý kiến của đại diện lãnh đạo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đại biểu dự họp, Chủ tịch Quốc hội kết luận như sau:
Một là, công tác lấy ý kiến Nhân dân đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Nghị quyết của Chính phủ đã được thực hiện nghiêm túc và nhận được sự hưởng ứng tích cực, rộng khắp của các giai tầng xã hội và các giới đối với dự án luật này.
Các ý kiến phát biểu đều ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ, các cơ quan của Chính phủ, trong đó trực tiếp là cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ Tài nguyên và Môi trường) và Bộ Tư pháp; các cơ quan của Quốc hội, trong đó trực tiếp là Ủy ban Kinh tế với vai trò cơ quan chủ trì thẩm tra, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận, các cấp, các ngành đã chủ động tổ chức lấy ý kiến, nghiên cứu dự thảo Luật và có nhiều ý kiến đóng góp sâu sắc, giá trị, bên cạnh những ý kiến góp ý về nguyên tắc chung đã có những ý kiến đóng góp cụ thể đối với các quy định của dự thảo luật.
Hai là, kết quả lấy ý kiến Nhân dân cần khẩn trương gửi về Chính phủ (qua Bộ Tài nguyên và Môi trường) để tổng hợp, đồng thời gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội (qua Ủy ban Kinh tế của Quốc hội) để theo dõi, giám sát.
Ba là, chú trọng chất lượng Báo cáo kết quả lấy ý kiến Nhân dân. Việc tổng hợp phải toàn diện, đầy đủ khách quan, trung thực, tôn trọng mọi ý kiến góp ý, không để xảy ra tình trạng có ý kiến không được tổng hợp, giải trình, tiếp thu đầy đủ. Báo cáo cần nêu bật các vấn đề lớn, trọng tâm, trong đó tập trung vào một số nội dung có nhiều ý kiến góp ý như: giải thích từ ngữ; nguyên tắc áp dụng pháp luật; quyền và trách nhiệm của Nhà nước với vai trò là đại diện chủ sở hữu về đất đai và quản lý nhà nước về đất đai; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; chuyển mục đích sử dụng đất; thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; chuyển nhượng, thế chấp quyền thuê trong hợp đồng thuê đất trả tiền hàng năm; tài chính về đất đai và giá đất; tính tương thích, đồng bộ của hệ thống pháp luật về đất đai; việc giao Chính phủ quy định chi tiết các điều, khoản trong dự thảo luật…
Đánh giá xu hướng ý kiến, các kiến nghị đề xuất nhằm lựa chọn một số vấn đề quan trọng nhất còn có ý kiến khác nhau hoặc chưa rõ trong dự án luật để tiếp tục tổ chức nghiên cứu, lấy ý kiến tọa đàm sâu hơn, kỹ hơn và đề xuất phương án tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật. Đối với những vấn đề còn ý kiến khác nhau, cần nêu rõ cơ sở chính trị, căn cứ pháp lý và thực tiễn; ưu, nhược điểm của các phương án, cân nhắc lựa chọn phương án hợp lý nhất.
Tổng hợp riêng những vấn đề góp ý mà hiện chưa được quy định trong dự thảo Luật; đối với các ý kiến trái với chủ trương, đường lối của Đảng, trái Hiến pháp thì không tiếp thu nhưng cần giải trình thuyết phục; đối với những ý kiến đúng đắn, cần thiết nhưng chưa có kết luận của Trung ương thì có thể nghiên cứu, báo cáo xin ý kiến cấp có thẩm quyền.
Bốn là, quá trình giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật cần lưu ý bám sát và thể chế hóa đầy đủ các nội dung đã nêu tại Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; lưu ý chỉ cụ thể hóa những vấn đề đã chín, đã đủ rõ và đã có quyết sách của Trung ương; những vấn đề chưa đủ rõ, độ chín, Trung ương đã thảo luận, bàn kỹ nhưng không kết luận thì không đưa vào dự thảo luật.
Hoàn thiện hồ sơ dự án Luật theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; đối với những chính sách mới được đại biểu Quốc hội, Nhân dân đề nghị bổ sung vào dự thảo, trường hợp cần thiết, theo yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ tổ chức đánh giá tác động của chính sách để báo cáo Quốc hội.
Rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các luật có liên quan để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật về đất đai; rà soát quy định tại các nghị quyết thí điểm mà Quốc hội đã ban hành, đánh giá tổng kết kỹ lưỡng, thận trọng trước khi đưa vào quy định trong dự thảo luật.
Hồ sơ của dự án luật gửi cơ quan chủ trì thẩm tra, các cơ quan của Quốc hội trước ngày 08/4/2023 để thẩm tra trước khi trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội theo đúng quy định.
Năm là, các cơ quan của Quốc hội và Chính phủ tiếp tục phối hợp chặt chẽ đẩy nhanh tiến độ, đồng thời bảo đảm chất lượng dự án Luật, báo cáo tổng hợp ý kiến Nhân dân và báo cáo tiếp thu, giải trình. Phát huy vai trò theo chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành, các cấp trong quá trình hoàn thiện dự thảo luật.
Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội chủ động thực hiện các nhiệm vụ đã được phân công theo Kế hoạch số 329/KH-UBTVQH15 ngày 30/9/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc trình Quốc hội xem xét, thông qua dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Trong đó, Ủy ban Tài chính, Ngân sách lưu ý khẩn trương nghiên cứu kỹ vấn đề tài chính đất đai, giá đất và đề xuất phương án cụ thể, Ủy ban Pháp luật chú ý rà soát, tham mưu hoàn thiện các luật có liên quan bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của Luật Đất đai với hệ thống pháp luật.
Trường hợp cần thiết, Tổng Thư ký Quốc hội bố trí một phiên họp riêng của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xem xét, cho ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) trong tháng 4/2023, trước khi trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5 (tháng 5/2023).
