Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), lãi suất cho vay qua đêm đã ghi nhận mức 8,4%/năm. Trong khi đó, lãi suất kỳ hạn 1 tuần cũng cao hơn đáng kể với mức gần 9,5%/năm. Các mức lãi suất 2 tuần, 3 tuần, 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng cũng đều ở mức khá cao; lần lượt là 8,47%/năm, 7,69%/năm, 8,16%/năm, 8,21%/năm và 9,72%/năm. Theo đánh giá, mặt bằng lãi suất hiện nay đã vượt khá xa mặt bằng lãi suất liên ngân hàng trong giai đoạn đầu tháng 9.
Lãi suất các kỳ hạn qua đêm, 1 tuần, 2 tuần, 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng trong tuần từ 19 - 23/9 chỉ ở mức lần lượt là 4,96%/năm, 5,19%/năm, 5,5%/năm, 5,65%/năm, 7,56%/năm và 7,54%/năm. Mặt bằng lãi suất giai đoạn này cũng đã có diễn biến tăng so với thời điểm giữa tháng 9.
Trước đó, lãi suất liên ngân hàng cũng đã có giai đoạn biến động vào đầu tháng 9. Lãi suất cho vay qua đêm hôm 6/9 ghi nhận mức 5,71%/năm; trong khi các kỳ hạn 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng lần lượt là 5,52%/năm, 6,13%/năm và 6,78%/năm.
Được biết, lãi suất bình quân trên thị trường liên ngân hàng đã dịu lại vào giữa tháng 9 với các kỳ hạn qua đêm, 1 tuần, 2 tuần, 1 tháng, 3 tháng và 6 tháng tại thời điểm 16/9 chỉ ở mức lần lượt là 4,25%/năm, 4,5%/năm, 4,4%/năm, 5,29%/năm và 5,59%/năm.
Trên thị trường tiền tệ, sau động thái tăng lãi suất điều hành của NHNN, hàng loạt ngân hàng thương mại cũng đã tăng lãi suất huy động. Trong đó nhóm các ngân hàng thương mại nhà nước như Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank tăng mạnh ở cả kỳ hạn ngắn lẫn dài, mức tăng từ 50 - 130 điểm cơ bản.
Các ngân hàng TMCP quy mô từ vừa đến nhỏ, như: MB, ACB, Techcombank, VPBank, Sacombank, SHB, Nam A Bank, SCB, VIB, ABBank… cũng đồng loạt tăng lãi suất huy động, mức tăng từ 30 - 100 điểm cơ bản. Mức lãi suất trên 8%/năm đã xuất hiện ở một số ngân hàng.
Đáng chú ý, sau sự cố "tin đồn", ngân hàng SCB vừa công bố điều chỉnh tăng thêm 1% lãi suất huy động ở các kỳ hạn trên 9 tháng, trong đó mức lãi suất cao nhất lên tới 8,9% áp dụng đối với các khoản tiền gửi trực tuyến kỳ hạn 36 tháng. Đây được xem là mức lãi suất cao nhất của hệ thống ngân hàng.
Hiện mặt bằng lãi suất huy động của nhiều ngân hàng thương mại đã quay về giai đoạn trước Covid-19 và áp lực vẫn còn tương đối lớn, khi chênh lệch huy động - tín dụng chưa được cải thiện nhiều.
Giới phân tích cho rằng, nguyên nhân khiến lãi suất VND liên ngân hàng có diễn biến tăng mạnh đến từ nhịp hút ròng mạnh của NHNN vào trung tuần tháng 9 trước khi nâng lãi suất điều hành thêm 1 điểm %. Bên cạnh đó, việc NHNN tiếp tục bán ra lượng lớn USD để bình ổn tỷ giá cũng khiến một lượng lớn VND bị rút khỏi hệ thống ngân hàng.
ACBS ước tính cơ quan quản lý tiền tệ đã bán khoảng 20 tỷ USD từ đầu năm, qua đó rút về lượng lớn tiền Đồng. Việc NHNN phân bổ thêm hạn mức tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng thời gian qua cũng khiến nhu cầu tiền Đồng tăng lên trong hệ thống, từ đó đẩy mặt bằng lãi suất tăng cao.
Mặt khác, lãi suất VND liên ngân hàng được đẩy lên cao cũng được cho là xuất phát từ định hướng điều hành của NHNN nhằm tạo ra chênh lệch an toàn với lãi suất USD, góp phần kìm hãm đà tăng của tỷ giá.
Các chuyên gia phân tích từ BVSC dự báo, từ giờ tới cuối năm, nhiều khả năng NHNN sẽ tăng thêm lãi suất điều hành để hỗ trợ cho tỷ giá, do Fed vẫn còn kế hoạch tăng cao lãi suất trong 2 cuộc họp cuối năm. Động thái này có thể khiến lãi suất huy động sẽ vẫn tiếp tục tăng trong thời gian còn lại của năm 2022.
Cũng theo dự báo từ Công ty Chứng khoán SSI, NHNN có thể sẽ duy trì thanh khoản trên hệ thống ở trạng thái không quá dồi dào trong giai đoạn còn lại của năm nhằm duy trì mặt bằng lãi suất liên ngân hàng VND ở vùng 5,0 - 5,5%/năm, để tạo mức chênh lệch hợp lý với lãi suất USD, giảm thiểu áp lực lên tỷ giá.
Trước đó, số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, trong 9 tháng đầu năm, huy động vốn toàn hệ thống chỉ tăng 4,04% (cùng thời điểm năm 2021 tăng 4,28%), trong khi tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế đạt tới 10,54%. Điều này cho thấy áp lực thanh khoản đang khá lớn, nhất là trong giai đoạn cuối năm, nhu cầu vốn của doanh nghiệp tăng, trong khi người dân có xu hướng rút tiền nhiều hơn cho các chi tiêu cá nhân và gia đình.
Nhu cầu thanh khoản gia tăng cũng có một phần nguyên nhân đến từ việc NHNN chính thức nới room tín dụng cho các ngân hàng. Do đó, một số ngân hàng đã rục rịch cho mở lại hoạt động giải ngân vốn bị ùn ứ lâu nay. Điều này cũng lý giải cho diễn biến thanh khoản căng thẳng cục bộ vài ngày gần đây./.
