Quan ngại việc dòng vốn tín dụng đổ mạnh vào lĩnh vực bất động sản sẽ tạo nên rủi ro cho nền kinh tế luôn là vấn đề được các định chế tài chính nước ngoài nêu ra trong những năm gần đây.
Ðơn cử, báo cáo cập nhật tình hình phát triển kinh tế Việt Nam của Ngân hàng Thế giới vừa công bố đầu tháng 7/2019 tiếp tục nhấn mạnh “hạn chế cho vay bất động sản thông qua áp đặt trọng số rủi ro cao hơn”.
Tuy nhiên, thực tế đã có những thay đổi nhất định. Ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước - NHNN) cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2019, tăng trưởng tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản đã được NHNN kiểm soát theo hướng giảm dần tỷ trọng cấp tín dụng kinh doanh bất động sản, tăng dần tỷ trọng dư nợ tín dụng tiêu dùng bất động sản, hướng nguồn vốn đến phân khúc nhà ở, đáp ứng nhu cầu thực của người dân.
Cụ thể hơn, ông Hùng thông tin, dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản đạt gần 1,4 triệu tỷ đồng, tăng 6,5% so với cuối năm 2018 (dư nợ lĩnh vực bất động sản chiếm 18,2% dư nợ nền kinh tế).
Trong đó, tín dụng kinh doanh bất động sản đạt 473.700 tỷ đồng (số liệu ước đến cuối tháng 6/2019), tăng 2,5% so với năm 2018; tỷ trọng tín dụng kinh doanh bất động sản trong tổng dư nợ lĩnh vực bất động sản có xu hướng giảm (năm 2018 chiếm 35,48%, đến tháng 6/2019 chiếm 34%), tín dụng tiêu dùng bất động sản (không phục vụ mục đích kinh doanh bất động sản) đạt 919.600 tỷ đồng, tăng 9,4% so với năm 2018.
“NHNN đã kiểm soát tốt hơn tín dụng bất động sản, nắn dòng vốn đến đúng đối tượng, đặc biệt là những nhu cầu thực về nhà ở của người dân, qua đó thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, ổn định hơn, góp phần đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng, an ninh kinh tế”, ông Hùng nói.
Báo cáo tình hình giao dịch bất động sản quý II và 6 tháng đầu năm 2019 của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết, nhìn chung, thị trường bất động sản Hà Nội và TP.HCM đều sụt giảm cả về nguồn cung và lượng giao dịch.
Chẳng hạn, tại Hà Nội, lượng cung bất động sản nhà ở quý II/2019 đạt 7.772 sản phẩm, tăng 49,3% so với quý trước đó. Tính chung 6 tháng đầu năm, lượng cung bất động sản nhà ở đạt 12.976 sản phẩm, bằng 76,05% so với cùng kỳ năm 2018.
Tỷ trọng tín dụng kinh doanh bất động sản trong tổng dư nợ lĩnh vực bất động sản đang giảm.
Lượng giao dịch bất động sản nhà ở quý II/2019 đạt 5.616 sản phẩm, tăng 71% so với quý trước đó. Tính chung 6 tháng đầu năm, lượng giao dịch bất động sản nhà ở đạt 8.899 sản phẩm, bằng 68,9% so với cùng kỳ năm 2018. Tỷ lệ hấp thụ bất động sản nhà ở 6 tháng qua đạt 68,6%. Ðáng chú ý, trong quý II/2019, tỷ lệ hấp thụ căn hộ bình dân lên tới 84,7%.
“Một trong những nguyên nhân chính của sự sụt giảm là do chính sách giảm tín dụng bất động sản của NHNN bắt đầu ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư, kinh doanh bất động sản”, báo cáo nhận định.
Ông Lê Quang Vinh, Phó tổng giám đốc Vietcombank chia sẻ: “Thận trọng hơn khi mở van tín dụng bất động sản là một bước trong lộ trình giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn tại các ngân hàng”.
Nhìn tổng thể, các chuyên gia kinh tế cho rằng, tăng trưởng tín dụng đang trong tầm kiểm soát, cơ cấu tín dụng bất động sản chuyển biến tích cực, hướng tín dụng đáp ứng nhu cầu của người dân về nhà ở và NHNN không chủ quan với phân khúc mang tính rủi ro cao như đầu tư kinh doanh bất động sản.
Dẫu vậy, chia sẻ với PV, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM tỏ ra khá thận trọng khi cho biết, trong tín dụng tiêu dùng bất động sản, có khoảng 14% dùng để kinh doanh bất động sản.
“NHNN sẽ theo dõi chặt chẽ tốc độ tăng trưởng tín dụng bất động sản, diễn biến thị trường bất động sản để có chỉ đạo điều hành phù hợp. Ðồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với các tổ chức tín dụng có tốc độ tăng trưởng tín dụng đối với lĩnh vực kinh doanh bất động sản cao, tỷ trọng lớn.
Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác truyền thông về định hướng điều hành, cũng như các điều chỉnh quy định về cấp tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản”, ông Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh.
