Tại phiên trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội sáng nay (8/6), Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, bên cạnh những kết quả đạt được, chúng ta còn không ít hạn chế, bất cập và gặp nhiều khó khăn, thách thức cả từ bên trong và bên ngoài, đúng như nhiều đại biểu Quốc hội đã nêu, như tăng trưởng tín dụng thấp, tiếp cận vốn của các doanh nghiệp, đứt gãy các chuỗi cung ứng, thị trường lao động, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản còn bất cập; chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tiếp tục giảm; sức mua của nhiều thị trường lớn, truyền thống suy giảm như Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN… đã tác động, ảnh hưởng đến nhiều ngành, lĩnh vực của nước ta.
Có khoảng 88.000 doanh nghiệp rút khỏi thị trường; thiếu điện cục bộ ở các địa phương miền Bắc; việc thực hiện một số chính sách thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, 3 chương trình mục tiêu quốc gia và công tác quy hoạch còn chậm. Đời sống một bộ phận người dân còn khó khăn, nhất là công nhân lao động, người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; một bộ phận cán bộ có tư tưởng né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm, sợ sai.
Đại biểu Sùng A Lềnh (đoàn Lào Cai) chất vấn, thời gian qua, thị trường bất động sản đóng băng, doanh nghiệp bất động sản gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn, thanh khoản dòng tiền. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể nói là khủng hoảng, nhiều doanh nghiệp bất động sản chậm thanh toán gốc và lãi trái phiếu, nhất là trong bối cảnh áp lực đáo hạn và trả nợ trái phiếu doanh nghiệp năm 2023 là rất lớn. Điều này gây bức xúc cho nhiều người dân, làm sụt giảm niềm tin của thị trường và nhà đầu tư nên việc huy động vốn từ phát hành trái phiếu đạt thấp thì tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn xã hội.
Do đó, đại biểu Sùng A Lềnh đề nghị Phó Thủ tướng cho biết trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước về vấn đề này, những giải pháp căn cơ để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp và thúc đẩy thị trường này phát triển an toàn, lành mạnh trong thời gian tới.
Trả lời chất vấn, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái thừa nhận, hiện nay thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến điều hành kinh tế vĩ mô. Nguyên nhân là bởi quản lý, sử dụng dòng tiền trong đòn bẩy tài chính còn chưa hợp lý, có một số vi phạm, sai phạm trên thị trường, các doanh nghiệp gặp khó khăn tài chính sau đại dịch… Thị trường trái phiếu hiện nay cũng chưa có sự bền vững về cơ cấu, đặc biệt nghiêng nhiều về các ngành bất động sản. Do đó, thanh khoản trái phiếu riêng lẻ khó khăn.
Phó Thủ tướng dẫn số liệu của của Bộ Tài chính nêu rõ, trong năm 2022 khối lượng trái phiếu đáo hạn vào khoảng 144.500 tỷ đồng, trong đó khối lượng trái phiếu bất động sản đáo hạn chiếm 43,2% (khoảng 62.470 tỷ đồng), khối lượng trái phiếu các tổ chức tín dụng đáo hạn vào khoảng 29.160 tỷ đồng, chiếm 20,2% tổng khối lượng trái phiếu đáo hạn.
Sang tới năm 2023 và năm 2024, khối lượng trái phiếu đến hạn tăng cao so hơn rất nhiều, lần lượt ở mức 271.400 tỷ đồng và 329.500 tỷ đồng. Trong đó, tổng khối lượng trái phiếu bất động sản đến hạn là 207.800 tỷ đồng, trái phiếu của các tổ chức tín dụng đến hạn là 207.500 tỷ đồng.
Như vậy, tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đến hạn trả nợ trong vòng 3 năm tiếp theo lên tới 745.400 tỷ đồng.
Đối với thị trường bất động sản, khó khăn do nguyên nhân pháp lý, cơ cấu sản phẩm chưa hợp lý, trong đó sản phẩm nhà giá thấp còn hạn chế, sản phẩm giá cao lại thừa. Ngoài ra, còn do năng lực của chủ đầu tư còn hạn chế.
Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập hai tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ do hai đồng chí Phó Thủ tướng làm tổ trưởng, để nghiên cứu, đánh giá những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân, từ đó đưa ra giải pháp.
Phó Thủ tướng cho biết, hai Tổ công tác đã có báo cáo, Chính phủ hiện đang tiếp tục chỉ đạo để hoàn thiện căn cứ pháp lý, tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp hoạt động thông suốt, hiệu quả.
“Chúng tôi đã chỉ đạo kịp thời để hoàn thiện căn cứ pháp lý để nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc, giúp thị trường hoạt động một cách thông suốt và hiệu quả. Cùng với đó, cần tăng cường kiểm tra, giám sát để đảm bảo công khai, minh bạch, đẩy mạnh thông tin tuyên truyền để nâng cao nhận thức, pháp luật, ổn định tâm lý”, Phó Thủ tướng cho hay.
Hiện nay, Chính phủ cũng đã ban hành, sửa đổi nhiều Nghị định, chỉ đạo trực tiếp các dự án bất động sản. Cụ thể, Phó Thủ tướng cho biết đã sửa đổi Nghị định 65, Nghị định 08 liên quan đến thị trường trái phiếu, còn tại thị trường bất động sản đã chỉ đạo tháo gỡ trực tiếp từng dự án.
Gần đây, dù còn nhiều khó khăn, nhưng việc phát hành, thanh toán trái phiếu gia hạn, đáo hạn đã ổn định, đặc biệt, Chính phủ tiếp tục tháo gỡ khó khăn trên tinh thần thực hiện trách nhiệm trên hợp đồng dân sự.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho rằng, trách nhiệm của Nhà nước cũng phải tham gia kiểm tra, kiểm soát để thúc đẩy việc thực hiện theo các cam kết, nghĩa vụ và xử lý nghiêm nếu có sai phạm để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, nhà đầu tư. /.
