1. Nên tra cứu thông tin tại phòng công chứng hoặc văn phòng đăng ký đất đai
Giao dịch mua - bán nhà đất là một giao dịch lớn, với nhiều người đó là khoản tích góp cả đời để gây dựng tổ ấm hay sự nghiệp nên việc cần xem xét kỹ lưỡng trước khi quyết định ký kết hợp đồng mua bán.
Để đảm bảo mảnh đất, ngôi nhà không gặp những tranh chấp hay sai phạm về pháp lý, trước khi tiến hành giao dịch, người mua cần yêu cầu người bán cung cấp bản photo giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà, đất (sổ đỏ/sổ hồng). Sau đó, người mua hãy đem bản photo này đến văn phòng công chứng để họ tra cứu thông tin xem nhà, đất đó có đang thế chấp ngân hàng hay không.
Bạn cũng có thể kiểm tra thông tin thế chấp qua Văn phòng đăng ký đất đai hoặc chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai nơi có nhà, đất đó. Để đảm bảo chắc chắn cho việc giao dịch mua bán thì bạn nên kiểm chứng như trên.
2. Dựa vào thông tin trong sổ đỏ, sổ hồng
Với một số trường hợp bạn sẽ không cần đến phòng công chứng hoặc văn phòng đăng ký đất đai để tra cứu mà có thể xác định ngay sổ đỏ đó có đang thế chấp hay không nhờ vào chính cuốn sổ này.
Bạn cần để ý đến mặt số 3 hoặc số 4 của sổ đỏ, sổ hồng. Bởi, khi nhận thế chấp nhà đất đó, phía ngân hàng sẽ ghi rõ trực tiếp vào mặt số 3 hoặc số 4 của giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc đính kèm một tờ giấy riêng. Tờ giấy này và GCN có đóng dấu giáp lai của cơ quan đăng ký đất đai.
Khi tài sản đang được thế chấp hợp pháp thì bên nhận thế chấp giữ bản chính và được cơ quan có thẩm quyền đóng dấu và ghi dòng chữ: “Đã thế chấp quyền sử dụng đất cho ngân hàng… theo hợp đồng số...”.
Hoặc trong giấy chứng nhận quyền sở hữu ghi: "Kèm theo giấy chứng nhận này có trang bổ sung". Tức là có một trang bổ sung kèm theo giấy chứng nhận này để thể hiện biến động, cập nhật trong quá trình được cấp sổ hồng. Do vậy, người mua phải yêu cầu chủ nhà xuất trình trang bổ sung đó để xem nội dung là gì.
Nếu nhà có thế chấp ngân hàng vay tín dụng thì sẽ được cập nhật vào trong trang bổ sung. Nhà đã xóa thế chấp thì nội dung xóa đó cũng sẽ thể hiện trong trang bổ sung này. Chỉ khi nào tài sản đã được xóa thế chấp thì mới có thể mua bán.
Trong trường hợp người bán cố tình giấu thông tin về việc bất động sản đang bị thế chấp, có thể họ sẽ gỡ tờ giấy chứng nhận thế chấp ra. Quan sát kỹ bạn sẽ thấy ở 1 góc, cạnh nào đó của giấy chứng nhận quyền sở hữu chỉ có 1 nửa dấu giáp lai hoặc dấu của kim bấm.
3. Hỏi thăm những người dân xung quanh
Những cách tra cứu thông tin trên chỉ có hiệu quả khi bên bán thế chấp nhà đất cho ngân hàng. Tuy nhiên, thực tế hiện nay nhiều chủ sở hữu bất động sản có thể thế chấp nhà đất cho các cá nhân. Do vậy, để tránh những rắc rối, bạn cần tiến hành bước kiểm tra bước cuối cùng và cũng tốn nhiều thời gian nhất, đó chính là dò hỏi hàng xóm, người dân xung quanh nhà đất đó.
Bạn có thể hỏi họ về thông tin người bán cũng như bất động sản định mua, ví dụ như người bán là người thế nào? Nhà đất đó có đúng là thuộc quyền sở hữu của họ hay không? Vấn đề an ninh ở địa chỉ đó ra sao, có thấy ai đến đòi tiền hay siết nợ gì không? Đã từng xảy ra xung đột ở đó hay chưa?...
Việc dò hỏi sẽ tốn nhiều công sức và thời gian, tuy nhiên, để tiến tới một giao dịch an toàn, tránh phát sinh việc rắc rối, thì bước kiểm tra cuối cùng này rất quan trọng và cần thiết.
