Những mối nguy trên không gian mạng
Theo báo cáo mới nhất từ hãng bảo mật Kaspersky Security Network (KSN), Việt Nam đang xếp thứ 17 toàn cầu về số vụ đe doạ trực tuyến trong năm 2019, với hơn 75 triệu trường hợp được ghi nhận. Điều này tương ứng với 40% người dùng Internet trong dải đất hình chữ S bị tấn công bởi các mối nguy trên môi trường mạng.
KSN không liệt kê cụ thể những mối đe doạ tại Việt Nam, nhưng ở khu vực Đông Nam Á, top 5 rủi ro cho người dùng Internet gồm mã độc ẩn trong các website (dễ gặp nhất khi người dùng truy cập vào trình duyệt web bị nhiễm mã độc hoặc các quảng cáo trực tuyến), tệp đính kèm độc hại từ email, mã độc trong các tiện ích mở rộng của trình duyệt và tệp chứa mã độc hoặc bị điều khiển bằng phương thức C&C (command-and-control) từ máy chủ của hacker.
Trong khu vực, Singapore là quốc gia có lượng tấn công trực tuyến thấp nhất với hơn 4,65 triệu vụ, xếp thứ 156 toàn cầu (với phân loại số một là vị trí nguy hiểm nhất).
Dấu hiệu tích cực từ an ninh mạng
Tuy có số vụ tấn công trực tuyến cao so với nhiều quốc gia khác trên thế giới, dữ liệu từ KSN cũng cho thấy những dấu hiệu tích cực do vấn đề an ninh mạng được cải thiện tại Việt Nam. Cụ thể, số sự cố gây ra do nguồn đe doạ trực tuyến trong năm 2019 giảm 50% so với năm 2018 (từ 5,33 triệu xuống còn 2,68 triệu sự cố). Với thành tích này, Việt Nam hiện xếp thứ 30 trên toàn thế giới về số sự cố trực tuyến.
Đối với các nước Đông Nam Á, số lượng sự cố gây ra do nguồn đe dọa mạng ở Indonesia xếp vị trí thứ 32, Philippines xếp thứ 37, Thái Lan xếp thứ 38, Malaysia ở vị trí thứ 40, trong khi Singapore đứng thứ 10 trên toàn thế giới với số lượng cao nhất Đông Nam Á (gần 12 triệu sự cố).
Ông Yeo Siang Tiong, Tổng giám đốc Kaspersky khu vực Đông Nam Á cho biết: “Năm 2019 chứng kiến sự cải thiện đáng kể của bối cảnh an ninh mạng tại Việt Nam. Chúng tôi đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc nâng cao nhận thức của người dùng và khả năng phòng thủ trước các cuộc tấn công mạng của doanh nghiệp. Mặc dù những thay đổi này đang mang lại nhiều lợi ích cho người dùng, chúng ta cần phải đề cao cảnh giác trước tội phạm mạng vì chúng chắc chắn vẫn đang tiếp tục gây lây nhiễm mã độc nhiều nhất có thể”.
Vị lãnh đạo tin rằng quá trình số hóa đang diễn ra mạnh mẽ tại các doanh nghiệp nên nhận thức về tầm quan trọng của an ninh mạng đối với mỗi cá nhân, tổ chức sẽ ngày càng cao trong năm 2020.
Việt Nam giảm 4 bậc về số vụ tấn công ngoại tuyến
Khác với tấn công trực tuyến được thực hiện trên môi trường mạng, tấn công ngoại tuyến triển khai thông qua các thiết bị kết nối mà không cần tới Internet, ví dụ USB, đĩa CD, DVD…
Đối với các cuộc tấn công ngoại tuyến, KSN cho biết Việt Nam có sự cải thiện đáng kể khi giảm 10% số vụ trong năm 2019 so với cùng kỳ 2018. Từ vị trí thứ hai toàn cầu với gần 415,6 triệu sự cố năm 2018, Việt Nam nhảy 4 bậc lên vị trí thứ 6 trong năm 2019 nhờ giảm còn 371,98 triệu vụ. Tỷ lệ đe doạ ngoại tuyến của Việt Nam năm 2019 là 71,9%.
Tuy nhiên so với một số quốc gia khác trong khu vực được KSN thu thập dữ liệu, Việt Nam vẫn thấp nhất và cách rất xa vị trí của Philippines, quốc gia đứng thứ 61 toàn cầu với 56,9%, hay Indonesia với 56,3%.
Singapore tiếp tục giữ vị trí số một Đông Nam Á về tỷ lệ tấn công ngoại tuyến thấp nhất (34,8%), đứng thứ 130 thế giới trong năm 2019. Một năm trước đó, Singapore xếp thứ 137 với tỷ lệ 39,9%.
Khuyến nghị từ các chuyên gia bảo mật
Để đảm bảo an toàn trước các mối đe dọa trực tuyến, các chuyên gia bảo mật của Kaspersky đề xuất:
- Kiểm tra các liên kết trước khi truy cập vào một trang web, đặc biệt là lỗi chính tả hoặc những nội dung bất thường trong link, ngay cả khi đây là trang web được truy cập thường xuyên.
- Chỉ nhập tên người dùng và mật khẩu qua những kết nối an toàn. Tránh đăng nhập vào ngân hàng trực tuyến và các dịch vụ tài chính thông qua mạng Wi-Fi công cộng.
- Các link URL bắt đầu bằng các https hoặc https không phải lúc nào cũng an toàn.
- Không nên tin tưởng bất kỳ địa chỉ email nào được gửi từ người lạ cho đến khi có thể xác định chính xác được danh tính của họ.
- Sử dụng giải pháp bảo mật đáng tin cậy được trang bị tính năng chống phần mềm độc hại. Những giải pháp này sẽ giúp người dùng giải quyết hầu hết các vấn đề một cách tự động và cảnh báo những nguy hại nếu có sự cố xảy ra.
Đối với các công ty, Kaspersky khuyến nghị:
- Tăng nhận thức của nhân viên về các rủi ro - như không mở email, tệp đính kèm, hoặc liên kết từ người lạ.
- Tạo thói quen tốt đối với mật khẩu như sử dụng mật khẩu mạnh và tránh sự truy cập từ người ngoài.
- Thiết lập truy cập theo cấp bậc, chỉ cấp quyền truy cập cho những người có cấp độ tương ứng.
- Kết hợp mối đe doạ toàn cầu được đưa vào hệ thống của doanh nghiệp, có thể mang lại cái nhìn sâu hơn về các mối đe doạ bảo mật nhằm vào các tổ chức.
- Mở các lớp đào tạo về an ninh mạng thường xuyên để cập nhật kiến thức mới nhất về các mối đe dọa mạng và quan trọng hơn là cải thiện thói quen cho nhân viên, cũng như hình thành khung hành vi đảm bảo an toàn mạng cho môi trường công sở.
