Lời tòa soạn: Theo thống kê, hiện nay, Hà Nội có tới hơn 300 dự án "treo", bỏ hoang, sử dụng sai mục đích ở khắp các địa bàn quận, huyện. Thực trạng này không chỉ gây lãng phí tài nguyên đất, thất thu Ngân sách Nhà nước mà còn khiến quyền lợi, tiện ích của người dân xung quanh khu vực "đất vàng" bị ảnh hưởng. Dù đây không phải là vấn đề mới, nhưng để xử lý triệt để được những tồn tại của hàng trăm dự án bỏ hoang lại là câu chuyện mãi chưa có hồi kết.
Với mong muốn đồng hành cùng chính quyền Thủ đô trong công cuộc ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp "ôm đất vàng" rồi bỏ hoang; chúng tôi khởi đăng tuyến bài về những vấn đề bất cập còn tồn đọng liên quan đến các sai phạm sử dụng đất, công tác xử lý, giải pháp khắc phục... để thông qua đó "giành" lại quỹ đất cho Thủ đô và đảm bảo quy hoạch, mỹ quan đô thị chung của Thành phố.
Ngày 10/6/2016, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Quốc Hùng đã ký ban hành Quyết định số 3027/QĐ-UBND về việc thu hồi 3.321,3m2 đất tại phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy cho Công ty Cổ phần Dịch vụ và Giải trí Tân Sáng (Công ty Tân Sáng) thuê để thực hiện Dự án Câu lạc bộ thể thao và vui chơi giải trí Yên Hòa.
Theo Quyết định này, đây là phân diện tích đất kẹt, để hoang hóa, sử dụng sai mục đích được UBND quận Cầu Giấy thu hồi, giao đất cho UBND phường Yên Hòa quản lý theo 2 giai đoạn vào các năm 2004 và 2009.
Dự án đã được UBND Thành phố Hà Nội chấp thuận chủ trương đầu tư tại Quyết định số 1710/QĐ-UBND ngày 21/4/2015; Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Tân Sáng phê duyệt tại Quyết định số 10.2015/QĐ-HĐQT ngày 25/4/2015.
Vị trí, ranh giới, diện tích khu đất thực hiện dự án giới hạn bởi các mốc: từ 1 đến 4, D, 5, 6, 15, 16, 17 = B xác định tại bản đồ Quy hoạch tổng mặt bằng điều chỉnh, tỷ lệ 1/500 do Công ty Cổ phần Tư vấn thiết kế và công nghệ Sitetech Toàn Cầu lập tháng 01/2016, được UBND quận Cầu Giấy chấp thuận kèm theo Quyết định số 541/QĐ-UBND ngày 03/2/2016; Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường xác nhận ngày 30/5/2016.
Hình thức sử dụng đất để thực hiện dự án là thuê đất, trả tiền thuê đất hàng năm và có thời hạn cho thuê lên tới 50 năm.
Cũng theo Quyết định nêu trên, UBND quận Cầu Giấy, phường Yên Hòa có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra việc sử dụng đất, xây dựng công trình của Công ty Tân Sáng; kịp thời phát hiện, xử lý những vi phạm theo thẩm quyền, báo cáo UBND Thành phố.
Đặc biệt, tại Quyết định giao đất của UBND Thành phố Hà Nội thì chủ đầu tư đã được phép có tiến độ sử dụng đất trong 48 tháng.
Xoay quanh câu chuyện Công ty Tân Sáng được giao đất để thực hiện Dự án Câu lạc bộ thể thao và vui chơi giải trí Yên Hòa chỉ mang tính "hình thức" đã khiến người dân vô cùng bức xúc.
Thứ nhất, vấn đề pháp lý của dự án Câu lạc bộ thể thao và vui chơi giải trí Yên Hòa cũng được dư luận đặt ra câu hỏi. Vì sao chủ đầu tư ( Công ty Tân Sáng) lại được "nới" tiến độ sử dụng đất trong 48 tháng.
Đặc biệt, việc thực hiện nghĩa vụ thuế của Công ty Tân Sáng được báo cáo ra sao khi dự án lâu nay là một sân tập golf? Bởi thời điểm hiện tại dự án vẫn chỉ nằm trên giấy, cái người dân thấy chỉ là sân golf và không có bất cứ tiện ích vui chơi giải trí, thể thao nào được xây dựng để phục vụ nhu cầu của dân cư.
Thứ hai, việc xây dựng, tổ chức hoạt động kinh doanh có nhiều dấu hiệu vi phạm của Công ty Tân Sáng khi thực hiện dự án không đúng quyết định phê duyệt, sử dụng đất sai mục đích khiến người dân vô cùng bức xúc. Dư luận đặt ra câu hỏi về việc có hay không lãnh đạo các cấp phường, quận đã và làm thất thoát, lãnh phí nguồn lực đất đai, công sản? Dự án biến tướng mục đích sử dụng thì quyền và lợi ích của nhân dân đặt ở đâu?
Để làm rõ việc Công ty Tân Sáng sử dụng quỹ đất không đúng mục đích, PV đã nhiều lần liên hệ đến UBND quận Cầu Giấy nhưng không nhận được bất cứ phản hồi nào. Sự im lặng bất thường của UBND quận Cầu Giấy có chăng đang "nhắm mắt làm ngơ" trước sai phạm sử dụng đất đai của Công ty Tân Sáng?
Theo khoản 1 Điều 64 Luật đất đai số 45/2013/QH13 quy định các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai bao gồm: Đất được Nhà nước giao; cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục; hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư; kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa đất vào sử dụng.
Trường hợp không đưa đất vào sử dụng, chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất… hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng; thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất; trừ trường hợp do bất khả kháng…
Theo TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm – Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam nhấn mạnh thêm: “Việc các dự án sai phạm, chậm tiến độ, “câu giờ” chờ được hợp thức hóa, chờ “phạt cho tồn tại” gây áp lực chung lên kết cấu hạ tầng, tương lai sẽ phá vỡ tổng thể quy hoạch đô thị. Các cơ quan chức năng, các cấp chính quyền cần rà soát và thanh kiểm tra các dự án “có vấn đề”, xử phạt nghiêm các sai phạm, ra quyết định thu hồi dự án nếu cần để không ảnh hưởng đến tiến độ chung trong định hướng phát triển quy hoạch của thành phố".
Hệ luỵ từ việc chậm triển khai dự án sẽ kéo theo tình trạng vỡ quy hoạch đô thị của TP Hà Nội, gây thất thu ngân sách Nhà Nước, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường, đời sống người dân.
Cũng theo GS Đặng Hùng Võ, Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường, thì cần sớm thu hồi các dự án không triển khai trong 48 tháng. Ngoài ra, việc cương quyết thu hồi theo GS. Đặng Hùng Võ có thể phát hiện được tham nhũng nằm ở đâu trong quá trình giao đất trước đó.
Để xử lý triệt để tình trạng vi phạm trật tự xây dựng, lãng phí đất vàng, dự án bỏ hoang, dự án chậm triển khai, chủ đầu tư xây dựng đưa vào sử dụng sai mục đích... thì các cơ quan chức năng phải thực sự nghiêm minh, không để xảy ra tình trạng "mặc" báo chí phản ánh, "kệ" người dân gửi đơn thư tố cáo. Bài toán quy hoạch đô thị cần đảm bảo các yếu tố về văn hóa xã hội, đời sống, kinh tế, phù hợp với hệ thống hạ tầng, giao thông. Không vì lợi ích kinh tế mà bỏ qua lợi ích an sinh xã hội.
Chính vì vậy, UBND quận Cầu Giấy, Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội, Sở Xây dựng cần nhanh chóng thanh kiểm tra, chỉ đạo làm rõ những vi phạm tại dự án Câu lạc bộ thể thao và vui chơi giải trí Yên Hòa tránh để tình trạng “nhờn luật”, gây thất thu ngân sách Nhà nước tại địa phương.
