Ngày 17/4/2017, ngay trước thềm Đại hội đồng cổ đông thường niên CTCP Gang thép Thái Nguyên (mã TIS – UPCoM) 3 ngày, Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước - SCIC quyết định rút ngay 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư tại Tisco và đề nghị Tisco bổ sung nội dung phương án thoái vốn làm giảm quy mô vốn điều lệ ngay tại Đại hội cổ đông 2017.
Giải thích về phương án thoái vốn của SCIC, đại diện Tisco cho biết, theo quyết định của Chính Phủ ngày 27/8/2014, lượng vốn góp 1.000 tỷ đồng mà SCIC đầu tư tại Tisco làm tăng vốn điều lệ với mục đích duy nhất là để phục vụ cho giai đoạn 2 dự án mở rộng sản xuất tại Tisco.
Theo kế hoạch đề ra, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – Công ty Gang thép Thái Nguyên (Tisco) sẽ được khởi động lại từ 1/4/2016, thi công trong vòng 18 tháng, đến ngày 01/10/2017 hoàn thành đưa vào sản xuất. Tuy nhiên đến thời điểm hiện nay dự án vẫn chưa đủ điều kiện để tái khởi động lại, Chủ đầu tư Tisco đang chờ chỉ đạo của Chính phủ đối với Dự án. Hiện tại mức đầu tư dự án đang bị đội lên rất nhiều, do đó SCIC quyết định thoái vốn.
Dự án giai đoạn 2 này hiện cũng "ghim" hơn 99% tổng chi phí xây dựng cơ bản dở dang của Tisco, là 1 trong 12 dự án nghìn tỷ thuộc Bộ Công Thương đầu tư kém hiệu quả. Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trước đó là “không ném tiền” cứu dự án; công tác xử lý các tồn tại, yếu kém được triển khai theo nguyên tắc khẩn trương, triệt để, tổn thất ít nhất tài sản của Nhà nước.
Về hướng giải quyết đối với dự án trên, trong báo cáo thường niên 2016, Tisco cho biết: “Hiện nay, dự án giai đoạn 2 chưa hoàn thành đi vào hoạt động, chưa tạo được nguồn tài trợ, do vậy chủ đầu tư Tisco đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính và các ngân hàng tiếp tục cho Công ty được gia hạn thời gian trả nợ gốc, trả nợ lãi vay, thời gian rút vốn phù hợp tiến độ của dự án, tạo điều kiện để Tisco tiếp tục được vay vốn tại các ngân hàng để duy trì sản xuất, giải quyết việc làm, ổn định đời sống cho hơn 5.000 người lao động”.
Điều gì khiến Tisco tự tin tăng kế hoạch lợi nhuận 2017?
Thực tế khoản tiền 1.000 tỷ đồng của SCIC hiện đang được Gang thép Thái Nguyên gửi có kỳ hạn 3 – 6 tháng tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam – chi nhánh Hoàng Mai với lãi suất tiền gửi từ 5,3% đến 5,5%/năm. Do đó, việc rút vốn của SCIC tạm thời chưa ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của Tisco.
Nhưng việc SCIC rút 1.000 tỷ đồng vốn góp vào Tisco đã ảnh hưởng đến tâm lý cổ đông và chắc chắn tạo áp lực không nhỏ lên ban lãnh đạo doanh nghiệp thép.
Đáng chú ý, ban lãnh đạo công ty vẫn trình cổ đông kế hoạch tăng doanh thu và lợi nhuận tại Đại hội cổ đông thường niên 2017. Theo đó, trong năm 2017, Tisco dự kiến đạt 8.940 tỷ đồng.
Trong năm nay, dự kiến tổng số tiền đầu tư vào các dự án của Tisco ước tính 1.260 tỷ đồng, trong đó 590 tỷ đồng lấy từ nguồn vốn tín dụng Nhà nước, 621 tỷ đồng từ vay thương mại, vốn từ Công ty góp 45 tỷ đồng. Trong đó, chiếm tỷ trọng lớn nhất vẫn là việc rót vốn cho dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – Công ty Gang thép Thái Nguyên với mức 1.200 tỷ đồng.
Trong năm nay, nếu như việc SCIC thoái vốn thành công, vốn điều lệ của công ty sẽ chỉ còn mở mức 1.840 tỷ đồng, khi đó các chỉ số tài chính của TIS còn trở nên tồi tệ hơn nữa.
Tại cuộc họp cổ đông, ban lãnh đạo Tisco để ngỏ phương án phát hành tăng vốn. Có thể Công ty sẽ chào đón thêm các cổ đông mới. Đại diện TIS cho biết, sau khi SCIC rút vốn, có thể TIS sẽ tiếp tục có phương án phát hành để nâng vốn điều lệ. Công ty sẽ lên kế hoạch cơ cấu thêm cổ đông mới trong tương lai.
Về phía cổ đông của TIS, từ cuối năm ngoái đã có sự xuất hiện cổ đông đặc biệt. Trong nhiều tháng từ cuối năm 2016, đầu năm 2017, CTCP Thương mại Thái Hưng liên tục mua vào một lượng lớn cổ phiếu TIS. Ngày 21/2/2017, CTCP Thương mại Thái Hưng mua 14,1 triệu cổ phiếu TIS và trở thành cổ đông lớn của Tisco khi nắm 5% vốn điều lệ, việc này khiến giá cổ phiếu TIS tăng mạnh.
Hiện, TIS có các cổ đông lớn là Tổng công ty Thép Việt Nam – CTCP (VNSteel) nắm 42,11%; SCIC nắm 35,21%; Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Trung Dũng nắm 11,3%; Thái Hưng nắm 5% và Vietinbank nắm 3,52%.
Một nguồn tin cho hay, Thái Hưng đang là một trong số những nhà đầu tư cá nhân có sự quan tâm đặc biệt đến số cổ phần mà SCIC đang nắm giữ tại Tisco. Do đó, không loại trừ khả năng, Thái Hưng sẽ là “đại cổ đông” của Tisco trong thời gian tới.
Thêm thông tin ngoài lề khác, CTCP Thương mại Thái Hưng được “đồn thổi” là “tay to” đang âm thầm thâu tóm doanh nghiệp ngành thép. Không chỉ mua lượng lớn cổ phiếu TIS, Thái Hưng cũng đã nắm trên 50% vốn tại VIS. Hồi tháng 8/2016, Thái Hưng mua 9,85 triệu cổ phiếu VIS từ Tổng công ty Sông Đà khi đơn vị này thoái vốn khỏi Thép Việt Ý, nâng tổng lượng sở hữu sau giao dịch lên 12,3 triệu cổ phiếu.
Không lâu sau đó, tháng 10/2016 Thái Hưng chào mua công khai gần 12,8 triệu cổ phiếu VIS của CTCP Thép Việt Ý nhằm nâng tổng tỷ lệ sở hữu tại đơn vị này lên hơn 25,09 triệu đơn vị tương ứng tỷ lệ sở hữu 50,98%.
