Ở một góc độ nào đó, không gian công cộng chi phối mạnh mẽ tới ý thức của con người về các vấn đề xã hội. Việc gặp gỡ, trò chuyện tại các khu vực công cộng cũng sẽ ảnh hưởng tới suy nghĩ và hành động của người dân khi tham gia xây dựng, phát triển các thành phố, đô thị.
Tuy nhiên, trên thực tế, vai trò của các khu vực công cộng đã bị xem nhẹ.Theotrang “The City Fix”, một blog về quy hoạch và xây dựng đô thị bền vững, cho biết, một trong những lý do chính khiến không gian công cộng trở nên khan hiếm là sự tăng lên nhanh chóng số lượng ô tô tại các thành phố.
Theo mộtnghiên mới đâycủa Viện Năng lượng và Môi trường Brazil cho biết, 70% không gian công cộng ở các trung tâm đô thị chuyển thành không gian dành cho người đi bộ và cho ô tô qua lại. Trong khi đó, số lượng người sở hữu ô tô chỉ chiếm khoảng 20 đến 40% số dân sinh sống tại thành phố.
Vậy có thể tái tạo lại không gian đô thị bằng cách nào? Có ba yếu tố quan trọng không thể bỏ qua khi muốn làm được điều đó.
Không gian công cộng đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với cuộc sống của con người.
Xây dựng cuộc sống cộng đồng
Đặc điểm thiết kế - Mộtkhông gian công cộngmuốn thu hút đông đảo mọi tầng lớp, lứa tuổi cũng như khuyến khích họ tích cực sử dụng các khu vực chung, thì chúng cần phải được thiết kế phù hợp với đặc điểm, mục đích của người dân. Chẳng hạn như nếu họ muốn tới không gian công cộng để gặp gỡ, trò chuyện thì chúng nên đem lại cảm giác tươi mới và không gian thoáng đãng cho người đến. Đó mới là một không gian công cộng theo đúng nghĩa.
Mọi người dân nên có quyền bình đẳng như nhau khiđi lại trên đường phố, các quảng trường, vỉa hè và các khu vực không gian công cộng.Điều đó chỉ xảy ra khi đô thị được thiết kế theo khái niệm "đường hoàn chỉnh", nghĩa là đường phố phải dễ tiếp cận, an toàn và lấy người dân làm trung tâm.
Có một yếu tố khác luôn tác động tới việc việc tái tạo lại không gian công cộng hiện nay đó là sự can thiệp của chủ nghĩa đô thị sử dụng chiến thuật nhằm tạo ra nhiều không gian hơn tại các khu công cộng.
Đơn cử như sự xuất hiện của đô thị "Balancoires 21" (21 Swings) tại các điểm dừng xe buýt của một trong những con đường nhộn nhịp nhất ở Montreal.Trong khi mọi người đang đi bộ qua khu vực hoặc chờ xe buýt, họ có thể chơi xích đu thay vì phải tiếp tục đứng để chờ đợi.
Xanh hóa không gian công cộng để giảm ảnh hưởng tới môi trường.
Củng cố nền kinh tế địa phương
Một con kênh đi qua trung tâm thành phố Seoul được nâng cấp và những thay đổi lớn của “Công viên Cheonggyecheon”đã đem lại một khoản tiền khổng lồ cho người dân và cơ quan địa phương. Đây có lẽ là ví dụ điển hình nhất về ảnh hưởng của không gian công cộng đối với nền kinh tế địa phương.
Năm 2002, chính quyền thành phố đang tìm cách giảm tải và phá hủy đường cao tốc cũng như chấp nhận đề xuất của Kee Yeon Hwang.Họ đang tìm kiếm một giải pháp cho các vấn đề đô thị liên quan đến đường cao tốc: ô nhiễm môi trường, ô nhiễm tiếng ồn, hạn chế không gian của các phương tiện giao thông công cộng và gây ảnh hưởng xấu đến môi trường.
Kee Yeon Hwang đã đề xuất xây dựng một công viên lớn tại đô thị. Sau khi mở cửa công viên này, chính quyền đã tìm cách trả lại không gian công cộng cho người dân bằng cách tạo ra một sân chơi lớn, hấp dẫn và lành mạnh hơn.Ngoài ra, trong số 40.000 người dân phải di dời do quá trình xây dựng đường cao tốc đã được quay trở lại nhà của mình. Cùng với đó, cơ hội việc làm mới nhanh chóng được tạo ra giúp giải quyết vấn đề thất nghiệp ở các khu vực xung quanh công viên, trong khi những tuyến đường cao tốc đã làm mất khoảng 80.000 việc làm.
Lĩnh vực bất động sản cũng nhận được không ít lợi nhuận từ công viên vì diện tích công viên đã tăng lên tới 25%. Đây là điều mà tất cả mọi người đều mong muốn – công việc, cuộc sống, môi trường,… những thứ đã bị mất đi do sự hiện diện của đường cao tốc.
Trong những nỗ lực thực hiện kế hoạch dài hạn về thúc đẩy tăng tăng trưởng nền kinh tế tại địa phương, các nhà hoạch định cũng đề ra những kế hoạch ngắn hạn khác, cho phép phục hồi và tái tạo các không gian công cộng như tổ chức các hội chợ và lễ hội văn hóa.
Xanh hóa không gian công cộng để giảm ảnh hưởng tới môi trường
Sẽ tuyệt biết bao nếu bao quanh các khu vực công cộng cả trong lẫn ngoài đều là không gian xanh. Điều đó không chỉ mang lại lợi ích cho cuộc sống của người dân mà còn góp phần bảo tồn, phát triển hệ sinh thái địa phương. Không chỉ vậy, cây xanh còn giúp hạn chế tối đa ảnh hưởng tiêu cực của con người tới môi trường, giúp tăng khả năng phục hồi của đô thị và rút ngắn khoảng cách giữa con người với thảm thực vật trong không gian đô thị.
“The City Fix” đã đưa ra một ví dụ điển hình cho vấn đề này là việc tạo ra công viên Cantinho do Céu với nhiều cây xanh trong khu phố Grajaú.Công viên là kết quả của chương trình “Nguồn nước”, một sáng kiến của Hội đồng thành phố nhằm đảm bảo chất lượng nước và dịch vụ thoát nước cho khu vực đô thị.Để thực hiện điều này, họ cần mở rộng dịch vụ thoát nước trong các lĩnh vực dễ xảy ra nhiều sai sót nhất, xây dựng hệ thống chứa nước mưa mới, duy trì mạng lưới nước và nước thải cân bằng.
Bằng cách đó, cả thành phố đã có thể cải thiện được chất lượng của nước nói riêng và các tài nguyên khác nói chung trong khu vực của mình.
