Theo quy hoạch, khu vực nghiên cứu thuộc xã Trung Sơn, thị xã Việt Yên có diện tích lập quy hoạch chung là 1.230,94ha, bao gồm toàn bộ địa giới hành chính của xã. Khu vực này có ranh giới phía Bắc giáp phường Tự Lạn và xã Hương Mai, phía Nam giáp xã Tiên Sơn và phường Ninh Sơn, phía Đông giáp phường Quảng Minh và phường Bích Động, và phía Tây giáp xã Tiên Sơn, thị xã Việt Yên và xã Đông Lỗ, huyện Hiệp Hòa. Quy hoạch không chỉ nhằm cải tạo các khu vực dân cư hiện hữu mà còn phát triển thêm các điểm dân cư mới dọc theo tuyến giao thông, đặc biệt theo hướng Nam - Bắc từ Đường tỉnh 398 đi qua sân golf Việt Yên, kết nối với Quốc lộ 37 và Đường tỉnh 398B.
Xã Trung Sơn, thị xã Việt Yên đang hướng tới phát triển dựa trên những lợi thế sẵn có, đặc biệt là sân golf Việt Yên và hệ thống các khu cụm công nghiệp lân cận. (ảnh: Golfgroup)
Đồ án quy hoạch đặt mục tiêu Khai thác sân golf Việt Yên, vành đai sông Cổ đoạn qua xã Trung Sơn ở phía Bắc để kiến tạo vùng và trục kiến trúc cảnh quan. Bổ sung các chức năng gồm bến xe công cộng, trường liên cấp nhằm khai thác các vị trí thuận lợi phát huy và góp phần tạo động lực phát triển cho khu vực dân cư nông thôn. Phát huy vai trò các khu công nghiệp, thương mại dịch vụ trong ranh giới và liền kề để thúc đẩy kinh tế xã hội. Ngoài ra, quy hoạch còn bổ sung các chức năng công cộng gồm sân sinh hoạt cộng đồng, sân thể thao, công trình cộng cộng đa chức năng… tại thôn Dương Huy đối 3 với xã Trung Sơn.
Quy mô dân số của xã được dự kiến sẽ đạt 15.794 người vào năm 2030 và đến năm 2045 sẽ tăng lên con số là 18.867 người.
Theo định hướng quy hoạch không gian tổng thể xã Việt Yên, quy hoạch đặt mục tiêu xây dựng trung tâm xã trở thành trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội kết hợp với các công trình công cộng của xã. Việc đầu tư xây dựng khu trung tâm xã hoàn chỉnh cả về công trình và chức năng hoạt động nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội xã Trung Sơn một cách toàn diện và bền vững, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của nhân dân.
Trong định hướng khu dân cư mới và cải tạo thôn, nhà ở hiện hữu, chủ yếu là nhà thấp tầng, nhà liên kế, sẽ được chỉnh trang, cải tạo để đảm bảo sự hài hòa giữa nét đẹp truyền thống và tiện ích hiện đại. Các quy định về quản lý xây dựng cũng sẽ được ban hành, bao gồm quy định về tầng cao tối đa, chỉ giới đường đỏ, hoảng lùi xây dựng, các quy định về thiết kế đô thị.
Song song với việc cải tạo nhà ở hiện hữu, xã Trung Sơn sẽ phát triển các điểm dân cư tập trung theo hướng đô thị hóa gắn kết với các điểm dịch vụ thương mại, hình thức nhà chia lô hoặc biệt thự theo hướng kiến trúc đa dạng, phù hợp với sự lựa chọn của nhiều đối tượng sử dụng, mật độ xây dựng thấp, trồng nhiều cây xanh trong khu ở.
Tại khu vực điểm dân cư nông thôn gắn với làng xã truyền thống, việc cải tạo, chỉnh trang nhà ở hiện trạng và xây dựng nhà ở mới sẽ tuân thủ nguyên tắc tôn trọng cấu trúc không gian làng xã truyền thống. Những giá trị lịch sử văn hóa, đặc biệt là các công trình tôn giáo tín ngưỡng, sẽ được bảo tồn nguyên vẹn. Các khu vực cảnh quan đặc sắc sẽ được khoanh vùng bảo vệ và khai thác một cách hợp lý, bền vững.
Kiến trúc nhà ở nông thôn sẽ hướng đến sự đa dạng, khuyến khích kết hợp không gian ở với không gian sản xuất, phù hợp với phong tục tập quán và truyền thống kiến trúc của vùng trung du miền núi Bắc Bộ. Nhà ở sẽ được thiết kế để đảm bảo sự thuận tiện cho hoạt động sản xuất, sinh hoạt của người dân, đồng thời đáp ứng các yêu cầu về vệ sinh môi trường.
Về phát triển khu, cụm công nghiệp, xã Trung Sơn sẽ Khu công nghiệp Tự Lạn - Bích Động - Trung Sơn, diện tích thuộc xã Trung Sơn khoảng 90ha; Khu công nghiệp Hòa Yên, diện tích thuộc xã Trung Sơn khoảng 6ha; Cụm công nghiệp Trung Sơn - Tiên Sơn với diện tích thuộc xã khoảng 17ha. Để hỗ trợ nguồn lao động cho các khu công nghiệp này, chính quyền sẽ tập trung công tác đào tạo nghề, nâng cao trình độ cho người lao động; phối hợp với các cơ quan đào tạo của thị xã và các doanh nghiệp để mở các lớp đào tạo dạy nghề phù hợp với yêu cầu nghề nghiệp của các doanh nghiệp.
Đối với phát triển nông nghiệp, khoảng 444,34ha đất nông nghiệp của xã Trung Sơn, chủ yếu là đất trồng lúa và đất trồng cây lâu năm, chiếm tỷ lệ trung bình khoảng 36,1% tổng diện tích. Để phát huy hiệu quả, cần duy trì và bảo vệ các quỹ đất này, đảm bảo hệ thống thủy lợi, thoát nước phục vụ sản xuất nông nghiệp ổn định trong quá trình đô thị hóa. Đối với các quỹ đất nông nghiệp xen kẽ khu dân cư, có thể linh hoạt chuyển đổi chức năng khi cần thiết, ưu tiên xây dựng đường giao thông kết hợp thoát nước và không gian công cộng.
Theo kế hoạch, xã Trung Sơn sẽ ưu tiên xây dựng các hạng mục hạ tầng theo thứ tự gồm: Cơ sở hạ tầng kỹ thuật trên địa bàn (giao thông, điện, nước, thoát nước thải, thông tin liên lạc và vệ sinh môi trường); hạ tầng sản xuất cho khu vực sản xuất nông nghiệp và thương mại dịch vụ; và hệ thống công trình hạ tầng xã hội.
