UBND các phường, xã Quảng Đại, xã Quảng Hùng, Quảng Vinh (trước thuộc huyện Quảng Xương, nay thuộc TP. Sầm Sơn) đã thu và giao quyền sử dụng đất trái quy định cho hơn 700 tổ chức, cá nhân, tương đương diện tích đất gần 30ha. Được biết, việc bán đất không được cấp có thẩm quyền phê duyệt và không thuộc thẩm quyền của xã. Đây là vụ việc được cho là hết sức nghiêm trọng, phức tạp, kéo dài hơn 25 năm (từ năm 1994) liên quan tới nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều cựu cán bộ, cán bộ đương chức, đến nay vẫn chưa có phương án xử lý triệt để.
"Chúng tôi đang rất cố gắng"
Xin được nhắc lại, vụ bán gần 30ha đất trái quy định tại xã Quảng Vinh, Quảng Hùng, Quảng Đại (nay thuộc Sầm Sơn, Thanh Hóa) chỉ được phát lộ khi có đơn khiếu nại của công dân gửi cơ quan có thẩm quyền. Tuy nhiên, nhiều cá nhân, tổ chức được cho là có liên quan tới vụ việc nói trên vẫn chưa bị xử lý trách nhiệm theo đúng quy định của pháp luật.
Đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa hôm 9/10 cho hay, đơn vị đã rất nỗ lực kiểm tra, xác minh, làm rõ vụ việc sau khi có sự chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa.
"Hiện nay chúng tôi đã có báo cáo tỉnh về việc này. Sau khi tiếp nhận báo cáo, tỉnh đang xem xét và chưa đưa ra kết luận cuối cùng", ông Hoàng Văn Thế, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa nói.
Đánh giá về về mức độ nghiêm trọng của những vi phạm trong quản lý đất đai tại Thanh Hóa nhìn từ vụ việc bán gần 30ha đất trái quy định, ông Thế cho rằng: "Việc mua bán đất (trái thẩm quyền) diễn ra từ lâu có liên quan tới nhiều người, nhiều tổ chức. Tính pháp lý của việc mua bán này cũng khá phức tạp vì hồ sơ không có nhiều. Người mua - họ là những người có điều kiện sống ở Hà Nội, TP. Thanh Hóa. Rất ít người dân bình thường tham gia vào việc mua bán này".
Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa cho biết thêm, Sở đã tính đến phương án đề nghị cơ quan cảnh sát điều tra vào cuộc làm rõ, nhưng tài liệu chứng cứ vụ việc rất yếu:
"Họ (cơ quan cảnh sát điều tra) nói rằng, điều tra cũng phải có căn cứ, vì tài liệu chứng cứ rất yếu. Cái khó ở chỗ các căn cứ tài liệu chủ yếu là tài liệu photo. Mà điều tra người ta cần tài liệu gốc. Cái này chúng tôi đang báo cáo UBND tỉnh để có chỉ đạo xử lý", ông Thế thông tin và cho hay, Sở Tài nguyên và Môi trường đã rất cố gắng hoàn thành trọng trách được giao để báo cáo tỉnh chỉ đạo xử lý vụ việc.
Theo xác minh của phóng viên, số tiền mà các xã Quảng Hùng, Quảng Đại, Quảng Vinh thu được từ hành vi bán đất trái thẩm quyền lên tới cả chục tỷ đồng. Tuy nhiên, không có bất cứ hồ sơ nào khẳng định số tiền bán đất đã được đưa vào ngân sách xã và phục vụ việc xây dựng công trình cơ bản tại địa phương.
Trong khi đó, hồ sơ, tài liệu lưu trữ tại huyện Quảng Xương liên quan tới việc mua bán đất được cho là đã thất lạc: “Do điều kiện lưu trữ hồ sơ không đảm bảo, di chuyển kho lưu trữ nhiều lần nên hư hỏng thất lạc. Hiện nay, UBND huyện Quảng Xương không còn lưu giữ hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sổ sách có thông tin về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của nhiều hộ nói trên”.
Một nguồn tin khả tín khác mà phóng viên có được cho hay, đến nay, cơ quan có thẩm quyền đã đưa ra nhiều phương án giải quyết vụ việc nêu trên, nhưng tỉnh Thanh Hóa vẫn chưa thống nhất hướng xử lý cuối cùng.
“Cơ quan có thẩm quyền đã đưa ra nhiều phương án giải quyết, nhưng rất khó để thực hiện vì luật không quy định. Thực tế, đây là vụ việc có dấu hiệu lừa đảo vì xã bán đất không có trên thực tế. Tuy nhiên vấn đề này đang còn nhiều ý kiến tranh luận.
Phương án khác có phần khả quan hơn là trả lại tiền cho các hộ mua đất cộng với lãi suất ngân hàng 10%/năm. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, người mua phải chứng minh được rằng mình đã nộp tiền, có phiếu thu thật và số tiền đã thu được đưa vào ngân sách xã. Một phương án nữa là người mua kiện ra tòa để đòi lại quyền lợi”, nguồn tin đề nghị không nêu danh tính cho hay.
Tại sao vi phạm hàng chục năm mới bị phát hiện?
Trả lời câu hỏi này, ông Hoàng Văn Thế cho biết, rất khó để phát hiện vi phạm nếu địa phương "ém" thông tin việc bán đất trái quy định và người dân không có đơn phản ánh: "Quá trình thực hiện công tác quản lý đất ở địa phương, họ (xã) không khai báo/báo cáo về sự biến động, thay đổi hiện trạng đất đai. Tỉnh cũng chỉ biết hiện trạng đó đất được sử dụng như thế nào, căn cứ vào báo cáo của cấp dưới...
Vụ việc chỉ được phát hiện khi có đơn phản ánh của người dân. Đồng thời sau khi có chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, đoàn thanh tra đã vào cuộc xác minh làm rõ những vi phạm có liên quan".
Đề cập đến trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan, Đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng (Phó ban Dân nguyện Quốc hội) cho rằng, cần phải xem xét trách nhiệm của cả các cán bộ đã “hạ cánh”, cán bộ đương chức, đương quyền, đương nhiệm có liên quan từ cấp xã tới cấp tỉnh trong vụ việc này từ năm 1994 trở lại đây.
"Lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ, Cấp uỷ, Uỷ ban kiểm tra, Thanh tra tỉnh Thanh Hóa có kiểm tra giám sát việc này không? Vai trò giám sát của Hội đồng nhân dân? Nếu có kiểm tra, giám sát tại sao lại để xảy ra những vi phạm kéo dài như vậy? Liệu họ có buông lỏng quản lý không? Có bao che hay không?... Các câu hỏi này cần được làm rõ và trả lời cử tri, công luận.
Nếu cán bộ cố tình làm sai để thất thoát hoặc chiếm dụng tài sản có được từ việc bán đất nhằm vụ lợi, chiếm đoạt, tham ô… thì phải truy ra để thu hồi. Nếu không tìm ra được những bằng chứng này thì cũng cần phải xử lý hành chính. Trường hợp nghiêm trọng thì phải xử lý hình sự", Đại biểu Nhưỡng nói.
Vị Phó ban Dân nguyện cũng cho biết thêm, cá nhân ông với tư cách là Đại biểu Quốc hội, tôi sẽ đặc biệt quan tâm giám sát vụ việc này, nếu cần sẽ đề nghị các cơ quan có thẩm quyền của Trung ương vào cuộc.
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Ủy viên Ủy ban Pháp luật Quốc hội cho rằng, trong quá trình xử lý vụ việc này cần việc đảm bảo quyền lợi chính đáng của người mua đất hợp pháp phải được đặt lên hàng đầu: “Trước mắt, Nhà nước phải đảm bảo quyền lợi của người mua bán hợp pháp, đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Căn cứ vào từng trường hợp cụ thể, có thể bồi thường lại tiền, hoặc bố trí tái định cư cho họ. Nếu bồi thường cho người mua theo thời giá thì tôi cho rằng đó cũng là phương án có thể chấp nhận được.
Những trường hợp mua bán chỉ mới có giấy viết tay với nhau, không có sự xác nhận của địa phương hoặc cơ quan pháp luật thì người mua phải chịu trách nhiệm. Việc này cần giải quyết dứt điểm, để đảm bảo quyền lợi tối thượng của người dân”, vị Đại biểu nêu quan điểm.
