Bản đồ quy hoạch 1/5000 quan trọng tới đâu?

Bản đồ quy hoạch 1/5000 có vai trò thế nào?

Trong một cuộc họp ngày 2/5 vừa qua, ông Võ Văn Hoan, Chánh văn phòng kiêm người phát ngôn của UBND TP.HCM, xác nhận bản đồ quy hoạch 1/5000 khu đô thị mới Thủ Thiêm kèm theo Quyết định số 367/QĐ-TTg ngày 4/6/1996 của Thủ tướng Chính phủ đang bị thất lạc. Dù là văn bản pháp lý về quy hoạch dự án nhưng cho đến nay, mặc các nỗ lực của nhiều đơn vị có liên quan, UBND TP.HCM vẫn chưa tìm thấy bản đồ này. Nhiều người thắc mắc, nếu thực sự tấm bản đồ bị thất lạc từ lâu thì TP.HCM dựa trên cơ sở nào để giao đất, cấp phép cho các dự án xây dựng ở Thủ Thiêm, thực hiện công tác giải phóng đền bù đất; cũng như đặt câu hỏi: Bản đồ quy hoạch 1/5000 ảnh hưởng thế nào đến quá trình phát triển chung của Thủ Thiêm?

Trong cuộc trao đổi với Reatimes, KTS Khương Văn Mười, Phó Chủ tịch Hội kiến trúc sư Việt Nam, phân tích, theo quy trình quy hoạch nhà nước quy định cũng như trên thế giới, trước hết quy hoạch một thành phố là sẽ từ 1/10000 - 1/25000 tùy theo phạm vi quy hoạch to hay nhỏ để định hướng phát triển của vùng đó, khu đô thị đó. Sau đó đến quy hoạch phân lô, chi tiết hơn khi sử dụng quy hoạch 1/2000-1/5000. Cuối cùng là quy hoạch chi tiết từ 1/500- 1/1000 và đến bước này là có thể triển khai xây dựng.

Theo quy hoạch 1/2.000 được duyệt, khu trung tâm mới của TP.HCM thuộc địa bàn các phường An Khánh, Thủ Thiêm, An Lợi Đông và một phần phường Bình An, Bình Khánh (Nguồn ảnh: Zing.vn)

KTS Khương Văn Mười cho hay: “Trong sử dụng bản đồ quy hoạch 1/5000 có giá trị xác định các khu vực chức năng, những định hướng tính giao thông, sẽ rõ ràng mốc giới, địa giới của các phần đất dành để phát triển hạ tầng đường, cầu, cống, điện, trường học, khu dân cư, cây xanh, hồ nước... Có thể nói, bản đồ quy hoạch 1/5000 là cơ sở gốc để xác định mục tiêu phát triển, kêu gọi đầu tư cũng như vấn đề giải phóng mặt bằng, đền bù, di dân... Đến bản đồ quy hoạch 1/2000 thì xác định chính xác hơn các yếu tố trên, nên giá trị của bản đồ quy hoạch 1/5000 và 1/2000 giống nhau ở chỗ phục vụ quy hoạch chung, quy hoach phân lô một khu vực, để từ đó bước tới xây dựng”.

Cùng quan điểm, PGS. TS. KTS Nguyễn Trọng Hòa, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc TP.HCM chia sẻ với Reatimes: “Đối với các khu đô thị lớn phải làm quy hoạch 1/5000 để định hướng phát triển, Thủ Thiêm cũng quy hoạch như vậy để xác định bao nhiêu chức năng, quy mô diện tích lớn thế nào... Tuy nhiên, từ quy hoạch 1/5000 không thể làm được thủ tục giao đất, chỉ khi xây dựng đến công trình làm tiếp quy hoạch 1/2000, 1/1000 hoặc 1/500 để giao đất. Đó mới là quy trình quy hoạch một dự án chính xác nhất”.

KTS Khương Văn Mười

Sẽ thế nào nếu mất bản đồ quy hoạch gốc? 

Trong họp báo thường kỳ Chính phủ chiều 3/5, trả lời vụ bản đồ quy hoạch 1/5000 tại Thủ Thiêm (TP.HCM), Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng cho rằng cần phải làm rõ bản đồ thất lạc là bản đồ nào và việc này ảnh hưởng ra sao. Thứ trưởng Hùng cũng cho biết hiện nay các dự án triển khai tại Thủ Thiêm đều dựa trên quy hoạch chung năm 2005 là quy hoạch mới nhất, có đầy đủ căn cứ pháp lý. Như vậy, TP.HCM không sử dụng "tấm bản đồ thất lạc" để thực hiện cấp phép các dự án.

Trước quan điểm của Thứ trưởng Bộ Xây dựng, theo PGS. TS. KTS Nguyễn Trọng Hòa: “Các thủ tục theo trình tự pháp lý quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm trong thời gian qua không hề sai. Trong một quá trình phát triển, theo thời gian, có thể có những nhu cầu phát triển mới, và thành phố có thể điều chỉnh quy hoạch. Sau khi được phép điều chỉnh quy hoạch thì quy hoạch sau sẽ có giá trị pháp luật và những quy hoạch trước sẽ không còn giá trị pháp luật”.

Hiểu đúng về vấn đề, KTS Nguyễn Trọng Hòa phân tích, từ năm 1996, Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch chung 1/5000 khu đô thị mới Thủ Thiêm, sau đó triển khai thành 1/2000 để xúc tiến đầu tư phát triển và trong quá trình càng ngày càng phát triển của đất nước, thành phố thấy rằng dựa trên quy hoạch sau khi Thủ tướng phê duyệt, Thủ Thiêm còn nhiều chức năng phải tiếp tục bố trí phát triển như trung tâm về tài chính ngân hàng, khoa học, kinh tế.

Theo đó, thành phố bắt đầu mở ra cuộc thi quốc tế với đề bài dựa trên quy hoạch 1/5000 Thủ tướng đã phê duyệt để làm lại quy hoạch 1/5000. Kết quả, năm 2003 một công ty của Mỹ đã thắng giải và làm lại thiết kế 1/5000 và 1/2000 của Thủ Thiêm.

KTS. Nguyễn Trọng Hòa

KTS Nguyễn Trọng Hòa nhấn mạnh: “Hiện tại, mọi người nghe thông tin mất bản đồ quy hoạch 1/5000 và có ý kiến cho rằng như vậy làm sao Thủ Thiêm tiếp tục xây dựng được là không phải, là hoàn toàn sai. Bởi năm 2005, thành phố đã phê duyệt một bộ hồ sơ mới về quy hoạch 1/5000 và 1/2000. Thủ Thiêm giờ phát triển từ thu hồi đất đến phát triển chung là dựa trên quy hoạch 1/2000 và 1/5000 là kết quả của cuộc thi năm 2003. Hiện nay các bên tranh cãi nhau về chuyện mất bản đồ là muốn cơ quan có trách nhiệm phải trả lời tại sao để mất? Ai chịu trách nhiệm?”.

KTS Nguyễn Trọng Hòa cũng lý giải, tại sao năm 1996 Thủ tướng phê duyệt quy hoạch nhưng đến năm 2005 thành phố mới phê duyệt, là bởi năm 1996, theo quy định của pháp luật, thẩm quyền phê duyệt quy hoạch công trình mới phải là Thủ tướng. Đến năm 2005, Luật Xây dựng ra đời mới quy định nếu quy hoạch chung của thành phố đã được Thủ tướng phê duyệt thì những khu vực bên trong thành phố, thành phố có quyền phê duyệt. Theo ông Hòa, không có gì sai sót ở quá trình phê duyệt quy hoạch xây dựng Thủ Thiêm.

“Tóm lại, mất bản quy hoạch gốc sẽ phần nào ảnh hưởng khi dân hỏi về vấn đề đền bù đất, giải tỏa. Nói bản đồ gốc là pháp lý để phát triển Thủ Thiêm là không phải, bản đồ đó chỉ có giá trị trước năm 2005, còn sau đó, bản đồ của năm 2005 mới là pháp lý để phát triển Thủ Thiêm”, KTS Nguyễn Trọng Hòa chia sẻ.

Cũng theo KTS Khương Văn Mười: “Chuyện mất quy hoạch 1/5000 và thay bằng quy hoạch 1/2000 cũng không gây ảnh hưởng nghiêm trọng. Quy hoạch 1/2000 chi tiết hơn chỉ buộc bên tư vấn phải tốn công sức nhiều hơn để kiểm soát vùng, đô thị trên cơ sở đo đạc đường giao thông như thế nào, chỗ nào cao thấp, chỗ nào cong hay thẳng. Còn chuyện, đền bù đất đai là theo quy hoạch 1/500 là đo đạc chính xác từng thửa đất mới đưa ra giá trị đền bù nên trước hết người dân chỉ cần quan tâm nhiều nhất đến quy hoạch 1/500. Người dân chưa hiểu nên họ hoang mang, phải giải thích cho dân hiểu là họ không bị ảnh hưởng từ việc thiếu vắng hồ sơ. Theo tôi, trong quá trình xây dựng vùng hay đô thị nếu có thời gian có thể đi theo từng bước. Còn nếu có quy hoạch 1/2000 thì không nhất thiết phải có 1/5000, mặc dù có cũng tốt nhưng cũng gây tốn kém”.