"Nếu mặt bằng lãi suất tăng, ngành BĐS hay nhóm ngành nào sẽ chịu nhiều rủi ro nhất?" là một trong những vấn đề được các nhà đầu tư và giới chuyên gia kinh tế đặc biệt quan tâm tại buổi giao lưu trực tuyến chủ đề "Đường đi của lãi suất 2017" do trang kinh tế Cafef.vn tổ chức ngày 28/3.
Tồn tại áp lực tăng lãi suất
Nhận định về hướng đi mặt bằng lãi suất năm 2017, ông Nguyễn Đức Hùng Linh - Giám đốc khối khách hàng cá nhân Công ty Chứng khoán Sài Gòn (mã SSI) cho rằng: "Để dự báo lãi suất thì phải tìm các ảnh hưởng đến lãi suất như lạm phát, tỷ giá và thanh khoản hệ thống ngân hàng.
Trong đó, dự báo lạm phát là một vấn đề lớn và khó. Trong năm nay, có nhiều biến số như biến động giá hàng hóa, y tế, giáo dục. Hồi đầu năm, tôi có lo lắng về lạm phát nhưng đến thời điểm này nỗi lo lạm phát đã bớt một phần khi giá xăng dầu không tăng và hạ nhiệt trở lại. Với tình hình như hiện nay thì tình hình lạm phát 2017 kỳ vọng giữ ở mức 4 - 5%".
Cũng theo ông Nguyễn Đức Hùng Linh, tỷ giá năm 2016 vẫn ổn định, chỉ số USD Index giảm, đồng đô la Mỹ giảm giá so với hầu hết các đồng tiền mạnh. Khó khăn nhất với Việt Nam hiện nay là đồng Nhân dân tệ, nhưng nhiều khả năng áp lực điều chỉnh tỷ giá sẽ không gấp gáp như cuối 2015.
Về vấn đề thanh khoản, trong ngắn hạn có sự lệch pha giữa tín dụng và huy động. Dài hạn phụ thuộc hoàn toàn vào chính sách điều tiết của NHNN. Nếu cân bằng được thì lãi suất hoàn toàn có thể ổn định trở lại. Ngoài ra, cần phải duy trì cân bằng tăng trưởng, huy động dựa trên cán cân tổng thể dương và nhờ đó mới có thể giữ vững ổn định lãi suất trong năm 2017.
Cũng nhận định về vấn đề này, TS. Cấn Văn Lực khẳng định rằng, áp lực tăng lãi suất là có trong năm 2017. Tuy nhiên nếu quyết liệt và khéo điều hành thì mặt bằng lãi suất cho vay sẽ giữ được như hiện tại. Phương án ông Lực đưa ra để giữ mặt bằng lãi suất là đẩy nhanh và mạnh quá trình tái cơ cấu ngân hàng yếu kém và tiến trình xử lý nợ xấu. Đồng thời cần tìm biện pháp tăng cường huy động vốn từ dân cư để đưa vào sản xuất kinh doanh và cần theo dõi chặt chẽ biến cố bên trong, bên ngoài để có ứng phó kịp thời. Biện pháp mềm cuối cùng là biện pháp tâm lý.
Nếu kịch bản xấu xảy ra?
TS. Nguyễn Đức Độ - Phó viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính nhận định rằng việc tăng lãi suất sẽ khiến cho cả nền kinh tế gặp khó. Riêng đối với ngân hàng, nếu lãi suất huy động tăng, lãi suất cho vay sẽ tăng theo, nhưng khả năng ở mức thấp hơn vì nền kinh tế hiện tại đang yếu. Quy mô tín dụng khả năng cũng sẽ không tăng mạnh như năm 2016. Điều này sẽ khiến lợi nhuận của ngân hàng bị sụt giảm và nguồn lực để xử lý nợ xấu cũng giảm theo.
TS. Cấn Văn Lực lại lo ngại, khi lãi suất tăng thì các chính sách của NHNN về kiểm soát cho vay với các lĩnh vực rủi ro như BĐS, chứng khoán sẽ gặp phải những khó khăn nhất định. Dù vậy, nếu các chủ đầu tư dự án BĐS làm tốt thì vẫn sẽ không bị ảnh hưởng nhiều.
Đi sâu vào nhóm ngành, ông Nguyễn Đức Hùng Linh cho rằng, với ngành ngân hàng, lãi suất tăng nhìn chung sẽ có lợi. Con số thống kê cho thấy trong 11 tuần sau khi ông D.Trump thắng cử tổng thống Mỹ, kỳ vọng lãi suất tăng nhanh, dòng tiền vào các quỹ đầu tư ngành tài chính ngân hàng tăng, khoảng 14,5 tỷ USD. Ngược lại, ngành BĐS bị rút khoảng 6,1 tỷ USD tại Mỹ.
Tại Việt Nam, việc lãi suất huy động tăng kéo theo lãi suất cho vay tăng. Trong năm 2017, các ngân hàng vẫn đặt mục tiêu tăng trưởng không quá cao. Chính sách chung là điều tiết, giữ ổn định tăng trưởng tín dụng và huy động thì các ngân hàng có thể chuyển giá cho khách hàng và được hưởng lợi.
Đối với thị trường chứng khoán, ông Linh cho rằng không ai thích lãi suất tăng. Lãi suất thấp sẽ giúp định giá tăng và khiến dòng tiền tìm kiếm các kênh đầu tư có lợi suất cao như chứng khoán.
Nếu lãi suất dần tăng từ nay đến cuối năm sẽ là tín hiệu không tốt cho kinh tế nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng. Giả định lãi suất tăng thì tác động tới ngành BĐS rõ nhất, đây là ngành tỷ lệ nợ vay nhiều, lãi suất tăng sẽ khiến chi phí vay tăng lên, ảnh hưởng đến nhu cầu của người mua nhà.
“Theo thống kê của tôi, dư nợ ngành BĐS trên sàn chứng khoán lớn nhất thị trường. Dài hạn vào khoảng 83,8 nghìn tỷ đồng, ngắn hạn 29 nghìn tỷ đồng. Tổng số dư nợ toàn ngành khoảng 113 nghìn đồng.
Ngoài ra, lãi suất tăng sẽ khiến các doanh nghiệp vay nợ chịu nhiều ảnh hưởng, khi phân tích thì có yếu tố chuyển giá cho người mua và tăng lợi nhuận”, ông Linh nói.
