Tại xã Hải Hưng, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, có một căn biệt phủ cổ kính nổi tiếng khắp vùng. Đây là không gian sống của gia đình anh Trần Văn Hải, hậu duệ đời thứ tư của chủ nhân đầu tiên.
Biệt phủ với cổng được làm từ gỗ lim chắc chắn
Theo anh Hải, biệt phủ được xây dựng từ thời cố nội của anh - người từng làm quan to trong triều đình. Ban đầu, khuôn viên nhà rộng tới 3.000m2, nhưng sau cải cách ruộng đất, diện tích chỉ còn khoảng 1.000m2. Ngôi nhà được xây dựng theo lối kiến trúc nhà vườn truyền thống, là tâm huyết và di sản quý giá mà tổ tiên để lại.
Ngôi nhà gồm 3 gian, quay hướng đông, đón ánh nắng buổi sớm, mang lại không gian tươi mát, tràn đầy năng lượng. Toàn bộ công trình được làm từ gỗ lim, loại gỗ quý thuộc nhóm bốn loại gỗ tốt nhất, nổi tiếng với độ bền cao, vân gỗ đẹp, mang lại vẻ đẳng cấp và sang trọng cho căn nhà. Gỗ lim này được chính cố nội của anh Hải lặn lội từ Nam Định vào Thanh Hóa lựa chọn.
Gỗ lim lâu đời khiến cho không gian sống của gia đình anh Hải cổ kính hơn
Gian thờ bên trong căn nhà
Kết cấu ngôi nhà sử dụng kỹ thuật mộng và lỗ mộng để liên kết các cột gỗ, hoàn toàn không cần đinh nhưng vẫn vững chắc trước thử thách của thời gian. Các chi tiết như vì kèo, đòn tay, rui mè và đòn vong đều được gia đình giữ nguyên vẹn. Điểm nhấn của căn nhà là những hoa văn trang trí tinh xảo trên các cột và vì kèo, kết hợp hài hòa giữa nét cổ kính và sang trọng.
Bàn thờ được đặt ở vị trí trung tâm của gian chính, phản ánh ảnh hưởng sâu sắc của Đạo Phật, Đạo Lão và Đạo Khổng trong văn hóa thời kỳ đó. Không gian này được trang hoàng với hoành phi, câu đối, tạo nên sự trang nghiêm, tĩnh lặng.
Khuôn viên biệt phủ còn có nơi thưởng trà, ngắm cảnh
Năm 2015, gia đình anh Hải đã tiến hành lần tu sửa đầu tiên, nâng nền, lợp ngói và thay một số cửa ra vào, nhưng toàn bộ kiến trúc và khung gỗ vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.
Ngoài ngôi nhà chính, khu vườn bao quanh biệt phủ cũng là điểm nhấn đặc sắc. Khuôn viên rộng rãi trồng nhiều loại cây ăn trái như mít, khế, nhãn, hồng, cùng các loại hoa đẹp như đào, hồng cổ và hoa mộc hương, mang đến không gian thơm ngát mỗi khi gió thổi qua. Bên rìa vườn là ao cá, nuôi các loài như cá chép, cá trắm, cá lăng. Theo anh Hải, ao cá không chỉ dùng để nuôi trồng mà còn phục vụ sinh hoạt như lấy nước tưới cây hay giặt giũ trong thời kỳ trước.
Sân vườn biệt phủ với nhiều cây trái trĩu quả
Mặc dù căn nhà đã tồn tại qua nhiều thế hệ, nhưng không khí trong lành ở vùng quê giúp việc bảo dưỡng đơn giản hơn. Gia đình chỉ cần quét dọn lá rụng, lau chùi đồ gỗ, giữ cho không gian luôn sạch sẽ, gọn gàng.
Ngôi biệt phủ cổ không chỉ là nơi thờ tự tổ tiên mà còn là trung tâm sinh hoạt của gia đình anh Hải. Đây là nơi con cháu sum họp, bàn bạc những việc quan trọng trong các dịp lễ, Tết và giỗ chạp.
Ảnh: Báo Thể thao và Văn hóa
