Bộ GD&ĐT xin chịu trách nhiệm về kỳ thi THPT quốc gia

Phó thủ tướng Vũ Đức Đam tại cuộc họp ngày 30-7

Ngày 30-7, được Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tạo điều kiện và chủ trì cuộc họp, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ đã có buổi trao đổi với nhiều chuyên gia giáo dục hàng đầu trong nước về các vấn đề nóng của giáo dục trong thời gian vừa qua như chất lượng kỳ thi THPT, phương pháp tổ chức thi, gian lận thi cử diễn ra tại Hà Giang, Sơn La... cũng như phương hướng tổ chức kỳ thi THPT trong các năm tiếp theo.

Đề khó, chấm trắc nghiệm còn nhiều yếu điểm

Tại cuộc họp Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ khẳng định, trước hết về những thiếu sót của kỳ thi vừa qua Bộ Giáo dục và Đào tạo xin chịu trách nhiệm do đề thi chưa phù hợp với kỳ thi (đề khó so với yêu cầu của thi trung học phổ thông quốc gia, việc phản biện đề tuy có làm nhưng chất lượng chưa cao).

Bộ trưởng cho rằng phần mềm chấm thi trắc nghiệm còn bộc lộ nhiều điểm yếu. quy trình chấm thi giao cho địa phương tuy có giám sát nhưng vẫn có thể gian lận vẫn còn là yếu kém của kỳ thi THPT Quốc gia 2018.

Bộ trưởng cho biết, việc cần làm hiện tại để đảm bảo chất lượng và công bằng ở kỳ thi năm tới là cần xây dựng ngân hàng đề thi trắc nghiệm theo chuẩn, đúng quy trình và đảm bảo bám sát yêu cầu của kỳ thi là chủ yếu xét tốt nghiệp THPT. Thực hiện việc phản biện đề thi chất lượng hơn, trong đó phải có nhóm độc lập giải thử đề thi để đánh giá mức độ của đề thi có phù hợp với thời gian thi hay không.

Tổ chức chấm thi tập trung theo các cụm thi. Trong đó, những công đoạn quan trọng sẽ do các cán bộ ở trường đại học, học viện thực hiện. Nghiên cứu việc chấm thi môn Ngữ văn cũng theo hình thức này, các tổ chấm thi không biết bài thi của địa phương nào. Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã cảm ơn các chuyên gia về việc trao đổi, làm rõ những điều đã đạt được, những ưu điểm của kỳ thi và đặc biệt là những thiếu sót của Bộ GD-ĐT trong kỳ thi THPT quốc gia 2018.

Chia sẻ ý kiến cá nhân tại cuộc họp, TS Lê Thống Nhất cho rằng điều rất thú vị là tuy chủ trì cuộc gặp nhưng Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam không ngồi ở vị trí "long trọng" như các phiên họp thường kỳ mà tất cả mọi người ngồi với đúng hình thức bàn tròn.

“Đây có lẽ là lần đầu tiên kể từ khi có dư luận phân tích phê phán những vấn đề của kỳ thi trung học phổ thông quốc gia 2018, cho thấy sự cầu thị của người đứng đầu ngành giáo dục với cương vị là Bộ trưởng. Không chỉ trao đổi cởi mở với các đại biểu trong cuộc họp chính thức mà ngay trong thời gian nghỉ trưa, Bộ trưởng cũng tranh thủ trao đổi với cá nhân và một số nhóm,” TS Lê Thống Nhất nhận định.

Về những góp ý và tranh cãi trước đây cho rằng kỳ thi không thể đáp ứng được 2 mục tiêu xét tốt nghiệp và xét tuyển ĐH, CĐ, TS. Ngọc nhấn mạnh: “Toạ đàm nhất trí không gây hiểu nhầm đây là kỳ thi 2 trong 1 như cách gọi lâu nay, mà đây là kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia. Vì thế để đảm bảo cả mục tiêu xét tuyển đại học là không thể. Nếu kỳ thi đảm bảo nghiêm túc, tin cậy thì tuỳ trường có thể sử dụng kết quả để xét tuyển, chứ không đặt mục tiêu các trường lấy điểm đó để xét tuyển đại học. Việc các trường sử dụng hay không là chuyện của các trường”.

Sẽ cải tiến nhiều yếu điểm

GS Nguyễn Minh Thuyết cũng góp ý trong cuộc tọa đàm: “Trước mắt, theo tôi, cần tiếp tục tổ chức thi THPT quốc gia như hiện nay theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng từ trước và của Bộ trưởng là ổn định kỳ thi này cho đến hết năm 2020.

Nhưng cần phải làm rõ tính chất của kỳ thi là gì? Tính chất của kỳ thi này là tốt nghiệp THPT chứ không kèm thêm mục tiêu dùng để tuyển sinh đại học. Nếu xác định được mục tiêu như thế thì kỳ thi cũng sẽ nhẹ nhàng, đề thi cũng không cần cố gắng phân loại quá nhằm mục đích tuyển sinh mà chỉ ở mức độ kiểm tra kiến thức, kỹ năng ở phổ thông. Các trường đại học có thể dựa vào và coi như đây là một trong những căn cứ để xét tuyển mà thôi. Có trường dựa trên kết quả kỳ thi này nhưng cũng có trường tổ chức kỳ thi bổ sung hoặc có hình thức đánh giá nào đó là tùy thuộc vào các trường”.

Các đại biểu tham gia buổi họp cho biết, tinh thần của toạ đàm là trao đổi, lắng nghe, còn những thay đổi, cải tiến cụ thể cho các kỳ thi năm tới sẽ được thảo luận kỹ hơn.

Bên cạnh đó, phần mềm chấm thi trắc nghiệm cũng được chỉ ra có nhiều kẽ hở, ví dụ như khâu chuyển từ file ảnh sang file text.

Tại buổi gặp, đã có một số đề xuất giải pháp như: Trước khi thí sinh nộp bài cần tô lại bằng bút mực để tránh tẩy xoá sau đó, bộ phận coi thi của trường đại học cần ở lại thêm thời gian để quét bài và gửi về Bộ mới được coi là hoàn thành nhiệm vụ, quét ảnh cả bài thi tự luận môn Ngữ văn…

Về bài thi trắc nghiệm, nhiều đại biểu có ý kiến bài thi này cũng cần được làm và rọc phách. Cùng với đó, sau khi thí sinh thi xong thì tiến hành niêm phong và đưa về chấm tập trung do Bộ GD-ĐT giám sát. Tức là Bộ có thể tổ chức làm 3-4 cụm chấm thi ở Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng,…

Do việc chấm bằng máy sẽ diễn ra rất nhanh nên sẽ do người của Bộ đứng ra phụ trách các điểm chấm này. Việc chấm bằng máy không cần huy động người của địa phương. Có thể huy động một số cán bộ có chuyên môn từ phổ thông hoặc đại học đến chấm.

Trước những bê bối gian lận điểm thi ở Hà Giang, Sơn La trong mùa thi vừa qua, toạ đàm thống nhất quan điểm: quan trọng nhất vẫn là yếu tố con người. Kỳ thi có đủ tin cậy hay không, có nghiêm túc hay không vẫn phụ thuộc vào yếu tố con người.

Phần lớn chuyên gia đồng ý với hướng thay đổi cách ra đề để có thể lấy kết quả kỳ thi này xét tốt nghiệp THPT, mà không phải cộng điểm học bạ. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng kết quả thi chỉ nên là một phần, không dựa tuyệt đối vào một yếu tố.