Bỏ hoang, lãng phí... tại một số khu nhà tái định cư ở Hà Nội
Trong những năm qua, Nhà nước luôn có chủ trương xây dựng nhà ở xã hội, nhà tái định cư để đáp ứng phần nào nhu cầu nhà ở rất lớn của người dân Thủ đô. Tuy nhiên, có một thực tế là trên địa bàn thành phố có khá nhiều khu nhà tái định cư bỏ hoang một cách đáng tiếc.
***
Trong khi nhu cầu về nhà ở của người dân tại Hà Nội đang rất cao, giá nhà đất cũng tăng mạnh, nhiều gia đình có nhu cầu nhưng không thể mua được nhà,.. vẫn có hàng loạt khu nhà tái định cư lại bị bỏ hoang gây lãng phí. Trong khi nhiều dự án xây mới vẫn đang được khẩn trương thực hiện, nhưng nhiều tòa nhà đã xây dựng xong lại bỏ trống hoặc ít người đến ở.
Dự án nhà tái định cư N01-D17 Duy Tân
Dự án nhà tái định cư N01-D17 Duy Tân (trước đây thuộc địa phận phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy) tọa lạc ngay tại ngã tư Duy Tân - Trần Thái Tông, bố trí cho hộ dân thuộc diện giải phóng, thu hồi đất phục vụ thi công đường Nguyễn Văn Huyên kéo dài. Được khởi công xây dựng từ năm 2010.
Dự án tái định cư N01 - D17 Duy Tân do Ủy ban nhân dân Quận Cầu giấy làm chủ đầu tư. Đại diện chủ đầu tư dự án là Ban quản lý dự án quận Cầu Giấy. Được biết, đơn vị được giao nhiệm vụ thi công dự án là: Công ty CP Xây dựng Số 5 Hà Nội và Tổng công ty Đầu tư và Phát triển hạ tầng Đô thị (UDIC).
Được khởi công xây dựng từ năm 2010, nhưng thời điểm hiện tại đang trong tình trạng "đắp chiếu" chưa thể hoàn thiện, được quây bằng hàng rào tôn chằng chịt những thông tin quảng cáo. Ở bên trong, dây leo, cỏ dại mọc bám theo chân tường, cây cối cao quá đầu người che kín lối đi, nhiều mảng tường ẩm mốc, phế liệu vương vãi khắp nơi.
Khu tái định cư này tiếp giáp với rất nhiều tuyến đường trọng điểm, nằm gần Công viên Cầu Giấy, tầm nhìn rộng rãi, thoáng đãng; gần nhiều trường đại học lớn. Dự án gồm 15 tầng nổi, 1 tầng hầm, căn hộ ở từ tầng 3 đến tầng 15. Được chia thành 4 đơn nguyên diện tích từ 50 - 87,5m2, mỗi đơn nguyên sẽ có 5 căn hộ, 2 thang máy cao tốc và 1 thang thoát hiểm.
Khu nhà Tái định cư trên đường Khuyến Lương
Trên đường Khuyến Lương ( trước đây thuộc địa phận phường Trần Phú, quận Hoàng Mai, Hà Nội), đã nhiều năm nay, người dân xung quanh quen với việc hai tòa nhà chung cư tái định cư không có người ở. Mỗi tòa cao hơn 10 tầng nhưng lại được xây dựng trên khu đất rất hẹp, không có tiện ích đi kèm.
Theo quy hoạch, dự án xây dựng nhà tái định cư cao tầng tại đường Khuyến Lương có tổng diện tích đất hơn 3.430m2; trong đó, diện tích xây dựng gần 2.000m2, diện tích sàn hơn 21.340m2. Tầng 1 của tòa nhà bố trí nhà trẻ, dịch vụ công cộng và sinh hoạt cộng đồng.
Một cán bộ ở phường Trần Phú (cũ) cho biết: "Hai tòa cao hơn chục tầng, nhiều năm nay chưa bàn giao cho người nào đến ở. Việc quản lý, bàn giao căn hộ chung cư tái định cư trên địa bàn thuộc về thẩm quyền và trách nhiệm của thành phố, phường không đủ thẩm quyền để trả lời".
Ông Nguyễn Văn Toản - một người dân ngay cạnh tòa nhà cho biết: "Đã nhiều năm 2 tòa nhà tái định cư này bỏ hoang, không có người đến sinh sống".
Đáng chú ý, vị trí của hai tòa nhà chung cư tái định cư này khá đẹp, gần đường vành đai 3, đối diện với nhiều dự án chung cư cao cấp như Gamuda…, nhiều người dân cho rằng không kịp thời đưa vào sử dụng là một sự lãng phí rất lớn. Nhiều hạng mục đã có dấu hiệu xuống cấp, hư hỏng.
Một trong những yếu tố quan trọng khiến nhà tái định cư ít được đón nhận, đó là phần lớn các khu này khá xa trung tâm, chưa có hạ tầng đồng bộ, giao thông đi lại khó khăn, thậm chí nơi ở mới không đáp ứng được điều kiện việc làm của cư dân hay con cái học hành.
Khu nhà tái định cư Trần Phú
Dự án xây dựng nhà tái định cư trước đây thuộc phường Trần Phú, quận Hoàng Mai được UBND thành phố Hà Nội chấp thuận chủ trương đầu tư từ năm 2010 nhằm phục vụ giải phóng mặt bằng Công viên Tuổi trẻ Thủ đô. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng dân dụng và công nghiệp TP. Hà Nội được giao làm chủ đầu tư dự án này.
Theo phê duyệt chủ trương đầu tư thời điểm năm 2010, dự án có tổng kinh phí 761 tỷ đồng với quy mô dự kiến 4 cụm nhà chung cư cao tầng (từ 9 đến 15 tầng) có chức năng là nhà ở với hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, hoàn chỉnh.
Hiện, dự án này có 2 tòa nhà chung cư cao 9 và 15 tầng được xây dựng từ năm 2018 đã cơ bản hoàn thiện, nhưng bị bỏ hoang. Nhìn bên ngoài, các tòa chung cư đã được hoàn thiện các hạng mục: Cửa nhôm kính, lợp mái chống nóng, sơn tường; bên trong sàn nhà đã được lát gạch men, tường trát phẳng, lắp cửa nhôm kính ngăn phòng… Tuy nhiên, do bị bỏ hoang nhiều năm, công trình xuất hiện dấu hiệu xuống cấp.
Một số khu vực vốn được quy hoạch làm khuôn viên, vườn hoa, tiểu cảnh hiện được trưng dụng để chăn nuôi gà, vịt. Lớp sơn tường bên ngoài tòa nhà đã bạc màu, ngả ố, công trình xuất hiện nhiều dấu hiệu xuống cấp, cỏ mọc um tùm, một phần dự án bị biến thành nơi trồng rau, nuôi gà… của người dân.
Cỏ mọc, tình trạng hoang hóa, công trình xuống cấp...là thực trạng khu nhà Tái định cư này trong suốt nhiều năm qua.
Trong khi không ít người đang thiếu chỗ ở, phải sống trong cảnh chật chội thì nhiều toà chung cư lại đang trong tình trạng bỏ hoang, đắp chiếu nhiều năm nay. Điều này khiến người dân đang sinh sống trong vùng quy hoạch gặp nhiều khó khăn, trong khi đó tài nguyên đất bị lãng phí, ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình quy hoạch phát triển đô thị.
Tòa nhà Tái định cư ngõ 156 đường Tam Trinh
Tòa nhà cao hơn 10 tầng ở ngõ 156 đường Tam Trinh nhiều năm nay bỏ hoang, có kinh phí đầu tư gần 300 tỷ đồng. Theo ghi nhận, hạ tầng kỹ thuật xung quanh tòa chung cư tái định cư này đã có dấu hiệu xuống cấp, hư hỏng, trong khuôn viên thành điểm tập kết rác thải, vật liệu xây dựng, cỏ mọc cao… gây mất vệ sinh, nhếch nhác, hoang lạnh.
Theo tấm biển đặt ngay cửa công trình: Gói thầu số 3 xây dựng và lắp đặt thiết bị Dự án xây dựng khu tái định cư và nhà ở thấp tầng tại ô đất Kí hiệu: B10/0DK3, phường Yên Sở, quận Hoàng Mai trước đây.
Chủ đầu tư: UBND quận Hoàng Mai, Hà Nội; Đại diện chủ đầu tư: Ban quản lý Dự án quận Hoàng Mai; Đơn vị thực hiện: Công ty cổ phần thiết bị và vật liệu xây dựng HANCORP.
Công trình khởi công năm 2012 – Hoàn thành 2017.
Chị Lan, người dân sống cạnh tòa nhà này cho biết: “Đây là khu nhà xây với mục đích tái định cư đã hoàn thành gần 10 năm nay, nhưng đến nay vẫn không có người ở, chủ đầu tư quây tôn, cỏ mọc um tùm và thành nơi “đổ rác” rất mất vệ sinh, người dân ở ngõ này đã nhiều lần phản ánh, kiến nghị lên UBND phường nhưng vẫn không có gì thay đổi”.
Ông Tuấn, tổ dân phố ngõ 156 đường Tam Trinh, nói: “Không không hiểu sao Ban quản lý Dự án quận Hoàng Mai xây khu nhà tái định cư này xong rồi bỏ hoang đấy rất lãng phí. Xung quanh hạ tầng và tiện ích không có gì, trong khuôn viên tòa nhà vẫn là đất trống cỏ mọc cao hơn đầu người. Để hoang như vậy để lãng phí, tốn tiền của nhà nước”.
Chung cư giãn dân phố cổ Hà Nội xuống cấp không người ở
Được biết, năm 2012, UBND quận Hoàn Kiếm đã đề xuất với UBND TP Hà Nội dành 30ha đất tại phường Thượng Thanh, quận Long Biên để thực hiện dự án giãn dân phố cổ.
Dự án gồm 5 block nhà nối nhau liên tục N015 (A, B, C, D, E) trên quỹ đất khoảng 30ha, mỗi tòa 8 - 9 tầng với hơn 80 căn hộ, thang máy đều đã được lắp đặt đầy đủ. Hiện tại chỉ lác đác có 1-2 hộ dân sinh sống, nhưng cả 5 tòa nhà không thấy có bảo vệ hoặc ban quản lý.
Thế nhưng dù đã bắt đầu bàn giao thủ tục căn hộ từ tháng 5/2019, đến nay 5 block nhà giãn dân này được cho là có địa thế rất đẹp vẫn không có người ở. Vì không có người ở và người trông nom nên cả 5 block nhà đều xuống cấp.
Năm 2012, UBND quận Hoàn Kiếm đã đề xuất với UBND TP Hà Nội dành 30ha đất tại phường Thượng Thanh, quận Long Biên để thực hiện dự án giãn dân phố cổ.
Dù đã hoàn tất nhiều năm nhưng 5 tòa nhà giãn dân này vẫn trong cảnh bỏ trống. Cửa vào các tòa nhà được khóa, các lối xuống hầm đều được bịt bằng tôn, hầu hết mái lợp bằng nhựa bị vỡ, cỏ mọc tràn lan, hệ thống cống và lỗ thoát khí tầng hầm hầu như bị hỏng. Rất nhiều cửa kính của tòa nhà cũng bị vỡ.Hiện tại ngay tầng 1 của tòa nhà DN3 có nhiều công nhân thuê ở tạm, còn hầu hết các phòng không có người ở.
Khu nhà tái định cư N3 - N4 - N5 tại Khu đô thị Sài Đồng
Toạ lạc ở vị trí trung tâm của khu đô thị có hạ tầng giao thông thuận tiện, nhưng 3 tòa nhà tái định cư N3 - N4 - N5 tại Khu đô thị Sài Đồng bỏ không, hoang hoá nhiều năm nay gây mất mỹ quan, lãng phí.
Được triển khai từ những năm 2004 - 2006 trên diện tích 421.946 m2, Dự án do Công ty Cổ phần Xây dựng số 3 Hà Nội (Hanco 3, trước đây là Công ty Xây dựng số 3 Hà Nội - thuộc Tổng Công ty Đầu tư và phát triển nhà Hà Nội) làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư dự án hơn 1.292 tỷ đồng.
Với mục đích để tái định cư tại chỗ cho người dân khi giải phóng mặt bằng, mở rộng tuyến phố Sài Đồng trong Khu đô thị Sài Đồng.
Tính đến thời điểm hiện tại đã gần 20 năm, dự án gồm 3 tòa nhà 6 tầng với 150 căn hộ này vẫn đang bị bỏ trống, không có người về ở. Mật độ căn hộ là 10 căn/ sàn. Mỗi tòa nhà gồm 6 tầng, tầng 1 là tầng để xe, thương mại dịch vụ, 5 tầng còn lại là tầng căn hộ. Cư dân các tầng trên di chuyển bằng thang bộ.
Được biết, nguyên nhân khiến dự án đến nay vẫn bị bỏ không là do được triển khai từ khi quận Long Biên chưa được thành lập. Do đó, việc bồi thường ở giai đoạn chuyển tiếp từ huyện thành quận đã dẫn đến sự không thống nhất giữa chủ đầu tư và người dân. Một nguyên nhân khác là do nhiều người dân không đồng ý việc nhận tái định cư bằng căn hộ tại đây.
Một số người dân sống xung quanh khu nhà này cho biết: "Mấy tòa nhà này xây và hoàn thành mười mấy năm nay nhưng không có ai đến ở. Nhà tôi gần đây nên cũng ra đây tranh thủ tăng gia, trồng thêm ít rau xanh cho gia đình, chứ đất này để không cũng phí. Vị trí đẹp thế này mà lại để hoang thì cũng tiếc thật, mà có cho tôi đến ở thì tôi cũng không đến bởi nhà 6 tầng không có thang máy thì leo làm sao lên được tầng 6. Chả hiểu họ thiết kế kiểu gì?".
Trong khi quỹ đất nội thành Hà Nội ngày càng bị thu hẹp thì nhiều tòa nhà ở tái định cư nằm trong Khu đô thị Sài Đồng (quận Long Biên, Hà Nội) lại trong tình cảnh bỏ hoang, vắng bóng hơi người, cơ sở hạ tầng đang dần xuống cấp do quá lâu không sử dụng.Nhiều chuyên gia bất động sản đánh giá đây là khu đất có giá trị rất lớn bởi nằm ngay cạnh khu Vinhomes Long Biên có hạ tầng giao thông hiện đại, đồng bộ đã hoàn thiện.
Tầng 1 khu tái định cư này được cho thuê làm kho, xưởng sản xuất...Cảnh xuống cấp, cỏ mọc khắp nơi.
Liên quan đến việc nhiều nhà ở tái định cư ở Hà Nội bị bỏ không lãng phí, các khu nhà tái định cư bị người dân "quay lưng", GS Đăng Hùng Võ - nguyên Thứ trưởng Bộ TNMT cho rằng: Một phần nguyên nhân nằm ở chỗ, chất lượng của các khu tái định cư quá kém. Nhà tái định cư ảnh hưởng sinh kế của người dân".
Theo GS Đăng Hùng Võ: "Việc xây dựng nhà tái định cư đã bộc lộ quá nhiều bất cập. TP. Hà Nội không thể cứ tiếp tục xây dựng những khu nhà tái định cư để rồi không có người ở, gây lãng phí ngân sách.
Rất nhiều khu tái định cư, chỉ cần sau 2 năm không có người đến ở là có thể thấy cơ sở vật chất, hạ tầng đều xuống cấp. Chất lượng nước, điện, thang máy, phòng cháy chữa cháy cũng không đảm bảo. Dẫn đến chuyện nhiều khu tái định cư, kể cả nằm ở vị trí vàng, nhưng người dân vẫn không muốn ở".
Cũng theo GS Võ: "Chủ trương về tái định cư là hoàn toàn đúng, xong việc thực hiện lại có nhiều vấn đề. Theo chủ trương của nhà nước và luật pháp quy định, nơi tái định cư phải có trước khi tiến hành thu hồi đất ở, nhưng chúng ta lại đang làm ngược với quy trình này. Tái định cư của chúng ta đều xây theo kiểu tái định cư tập trung, thường là chung cư cao tầng.
Những người bị thu hồi đất ở, cần phải giải quyết tái định cư thường là những người có thu nhập thấp. Họ cần không gian phát triển kinh tế hộ gia đình. Việc đưa họ vào chung cư sẽ không giúp họ giải quyết được vấn đề kinh tế. Đây là một trong những lý do chính của việc nhà tái định cư bị người dân "quay lưng".
