Chiều 6/11, tại kỳ họp thứ 8 của Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh là vị tư lệnh ngành tiếp theo đăng đàn trả lời chất vấn của các Đại biểu Quốc hội.
Tại phiên chất vấn, Đại biểu Phương Thị Thanh (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Kạn) đặt câu hỏi cho Bộ trưởng Trần Tuấn Anh về vấn đề doanh nghiệp lợi dụng nhãn mác hàng Việt Nam để chuyển tải bất hợp pháp hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc đi các nước khác.
“Tình trạng doanh nghiệp lợi dụng nhãn mãc hàng Việt Nam được cảnh báo từ lâu nhưng chậm phát hiện và chưa xử lý. Trách nhiệm quản lý nhà nước ở lĩnh vực này ra sao?”, bà Thanh nêu vấn đề.
Trả lời câu hỏi, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, hiện nay Việt Nam đang có cơ hội hội nhập sâu rộng với thế giới thông qua hàng loạt các hiệp định thương mại đã ký kết. Các ưu đãi thuế quan xuất khẩu sang thị trường quốc gia đối tác giúp chúng ta có lợi thế về thị trường so với các quốc gia khác.
Bên cạnh đó, các hiệp định đa phương, song phương đã ký kết cũng giúp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản phẩm khi sang nước khác.
Nhưng với ưu đãi về thuế, tiếp cận thị trường đã xuất hiện tình trạng sản phẩm đội lốt xuất xứ Việt Nam để hưởng ưu đãi thuế quan khi xuất sang các thị trường đối tác.
Đưa ra dẫn chứng về trường hợp phát hiện lô nhôm trị giá 4,3 tỷ USD giả hàng Việt chờ xuất khẩu đi Mỹ tại Bà Rịa – Vũng Tàu, Bộ trưởng cho biết, Bộ Công Thương đã tổ chức các đoàn kiểm tra đến làm việc với doanh nghiệp này, báo cáo với các cấp, ban ngành ngay khi nhận được thông tin.
Sau đó, Chính phủ đã chỉ đạo cụ thể, giao Tổng cục Hải quan tiếp tục giám sát chặt chẽ, không cho phép lợi dụng xuất xứ Việt Nam khi tham gia thương mại thế giới.
Bên cạnh nhôm, loạt sản phẩm khác như thiết bị điện tử, máy tính, dệt may, da giày, gỗ dán, sản phẩm gỗ... cũng có hiện tượng lợi dụng xuất xứ Việt Nam.
Vị tư lệnh ngành Công Thương khẳng định, những hành vi có dấu hiệu gian lận thương mại, truyền tải bất hợp pháp, lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại của Hoa Kỳ, EU đã được phát hiện. Bộ Công Thương đã chủ động báo cáo Chính phủ, phối hợp với các bộ ngành để xử lý vấn đề.
Ông Trần Tuấn Anh cho biết từ năm 2016, 2017, Bộ Công Thương và Chính phủ đã nhận thức rõ thách thức, nguy cơ của vấn đề: "Chúng ta đã không chậm trễ trong ngăn ngừa các hành vi này, tránh ảnh hưởng tới quan hệ thương mại với các đối tác xuất khẩu, chẳng hạn với Mỹ dù Việt Nam có kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này tăng đột biến vừa qua".
Theo đó, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan chịu trách nhiệm quản lý xuất khẩu hàng hóa, sử dụng xuất xứ hàng hóa đã phối hợp chặt chẽ chống lại hành vi này.
Trả lời đại biểu Phạm Văn Hoà (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) cũng về vấn đề này, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, vừa qua Chính phủ đã có đề án ngăn ngừa gian lận thương mại, xuất xứ hàng hóa, trong đó đề ra 5 nhóm giải pháp chính đã được phân công cho các bộ, ngành.
Ngoài ra, Bộ trưởng cũng thông tin thêm tại phiên chất vấn: "Bộ Công Thương đã công bố danh sách 25 mặt hàng cảnh báo sớm có nguy cơ bị lợi dụng gian lận thương mại, chẳng hạn có 25 mặt hàng xuất khẩu đi Mỹ có nguy cơ bị lợi dụng, trong đó có mặt hàng có nguy cơ cao như điện tử, gỗ dán... Bộ Xây dựng cũng có Thông tư về dừng nhập, xuất khẩu gỗ dán đi Mỹ vì đây là mặt hàng có nguy cơ lớn về gian lận thương mại khi tăng trưởng hơn 400% trong năm qua".
