Liên quan đến tình hình tiến độ thực hiện công tác Giải phóng mặt bằng (GPMB) Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã chỉ đạo các chủ đầu tư, Ban QLDA phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương liên quan tổ chức triển khai công tác GPMB phục vụ thi công dự án tuân thủ các quy định pháp luật, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả. Do Dự án đi qua nhiều địa phương, phạm vi GPMB lớn nên trong quá trình triển khai gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, cần tiếp tục có sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, sự hỗ trợ của các bộ, ngành và sự vào cuộc quyết liệt của các địa phương.
Theo Bộ GTVT, đến nay, toàn bộ 11/11 Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông đã cơ bản hoàn thành công tác đo đạc, kiểm đếm lập phương án đền bù; đã chi trả tiền đền bù, đủ điều kiện bàn giao mặt bằng là: 530,8km/653,61km (đạt 81,21%).
Về công tác di dời công trình hạ tầng kỹ thuật, tổng hợp số liệu công trình hạ tầng kỹ thuật cần di dời của 11 dự án cụ thể như sau: Số vị trí giao cắt đường điện phải cải tạo di dời là 1.248 vị trí (trong đó 128 vị trí cao thế, 369 vị trí trung thế, 751 vị trí hạ thế). Chiều dài di dời đường ống cấp nước các loại là 25.436m. Chiều dài di dời cáp viễn thông các loại là: 34.609m.
Hiện nay, các địa phương đang triển khai thi công di dời 9 vị trí điện cao thế, 36 vị trí điện trung thế, 31 vị trí điện hạ thế; khối lượng còn lại tư vấn đang tiến hành lập phương án di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật để trình duyệt và triển khai các bước tiếp theo.
Về bố trí vốn và kết quả giải ngân cho công tác GPMB, năm 2019, Bộ đã giải ngân 4740,08 tỷ/5185,58 tỷ, đạt 91%. Năm 2020 đã giải ngân 1946 tỷ/5103,537 tỷ đạt 38,1%.
Trao đổi về vấn đề này, ông Phan Quang Hiển, Phó Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng công trình giao thông, Bộ GTVT cho biết trong thời gian vừa qua, ngay trong giai đoạn cao điểm ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, xác định công tác GPMB là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng, là cơ sở bắt buộc để có thể triển khai thi công tuyến đường cao tốc Bắc Nam, đồng chí Bộ trưởng đã thường xuyên họp giao ban với các đồng chí Thứ trưởng phụ trách dự án cũng như các cơ quan đơn vị, các Ban QLDA của Bộ để kiểm điểm, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ công tác GPMB. Hàng tháng, các đồng chí Thứ trưởng cũng trực tiếp làm việc với từng địa phương để phối hợp thúc đẩy công tác rất quan trọng này; hiện nay, một số địa phương có tăng chi phí GPMB, tuy nhiên không làm tăng tổng mức đầu tư Dự án đã được phê duyệt, chỉ điều chỉnh lại cơ cấu trong tổng mức đầu tư; nguyên nhân tăng chi phí GPMB chủ yếu là các địa phương công bố giá đất định kỳ năm 2020 theo quy định của Luật Đất đai cao hơn so với thời điểm lập Dự án.
"Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ có Công điện đôn đốc chỉ đạo, các địa phương cũng đã rất khẩn trương, tích cực để triển khai thực hiện. So với giai đoạn cuối tháng 4/2020 thì đến nay, đã bàn giao thêm được khoảng 10% khối lượng, đạt trên 80%. Tuy khối lượng còn lại chỉ khoảng 19%, nhưng tập trung vào những hạng mục phức tạp như xây dựng các khu tái định cư, di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật, là đường găng quyết định tiến độ GPMB phần mặt bằng còn lại chưa bàn giao của dự án”, ông Hiển cho biết thêm.
Ngoài ra, để công tác GPMB cho cao tốc Bắc - Nam đạt hiệu quả cao hơn nữa, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể tiếp tục quán triệt, yêu cầu các cơ quan đơn vị của Bộ, đặc biệt là các Ban QLDA phải tích cực phối hợp với các địa phương xây dựng kế hoạch chi tiết để thực hiện hoàn thành khối lượng giải phóng mặt bằng còn lại (khoảng 19%), giao các đồng chí giám đốc Ban QLDA phải trực tiếp, chủ động xử lý các vướng mắc và chịu trách nhiệm trước Bộ về công tác GPMB.
Về tiến độ, Bộ trưởng yêu cầu, đến hết tháng 8/2020, đối với tất cả các vị trí không vướng về tái định cư và hạ tầng kỹ thuật phải chi trả được hết tiền cho dân; đến cuối tháng 9 phải di dời nhà cửa, dân cư, chi trả tiền cho người dân thuê nhà, bố trí chỗ ở tạm trước khi hoàn thành các khu tái định; đặc biệt là công tác xây dựng các khu tái định cư, di dời công trình hạ tầng kỹ thuật trong đó các công trình truyền tải điện là khối lượng chủ yếu của công tác di dời công trình hạ tầng kỹ thuật, yêu cầu các Ban QLDA làm đầu mối để các địa phương thực hiện các thủ tục với các cơ quan trực thuộc EVN về thiết kế, đóng cắt điện... theo các quy định của chuyên ngành điện lực để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, phấn đấu hoàn thành toàn bộ trong Quý IV. Trường hợp vượt quá thẩm quyền, kịp thời báo cáo Bộ và cấp có thẩm quyền để xem xét, giải quyết.
Mặc dù đánh giá cao nỗ lực và tinh thần trách nhiệm của các địa phương có Dự án đi qua trong thời gian qua, nhưng Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể tiếp tục đề nghị Thường trực tỉnh ủy, Ban thường vụ tỉnh ủy các tỉnh tiếp tục quan tâm, tập trung chỉ đạo Chính quyền các cấp tại địa phương thực hiện tốt công tác GPMB nhằm đảm bảo kế hoạch cũng như thực hiện hiểu quả tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
