Nhiều năm qua, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm và xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đặc biệt là việc đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) để giải quyết nhu cầu chỗ ở cho các đối tượng TNT và công nhân tại các KCN.
Tại Hội nghị trực tuyến thúc đẩy phát triển NƠXH cho công nhân, người TNT do Chính phủ tổ chức hồi đầu tháng 8/2022, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước trên cơ sở báo cáo của các địa phương lập đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH cho người TNT, công nhân KCN trong giai đoạn 2021 - 2030.
Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Xây dựng đã phối hợp với các bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện dự thảo Đề án. Đề án gồm 7 phần chính, với đầy đủ các nội dung: Đánh giá thực trạng về cơ chế chính sách và kết quả phát triển NƠXH; nêu rõ một số tồn tại vướng mắc trong quá trình thực hiện; xác định nhu cầu về NƠXH dành cho người TNT và công nhân KCN; kinh nghiệm quốc tế trong phát triển NƠXH; quan điểm, mục tiêu, giải pháp, đồng thời làm rõ vai trò trách nhiệm của các Bộ, ngành liên quan và các địa phương trong quá trình tổ chức thực hiện Đề án…
Theo Bộ Xây dựng, đến nay đã có 40 địa phương gửi báo cáo về Bộ. Tổng hợp báo cáo và nghiên cứu các Chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của các địa phương đã được phê duyệt, cho thấy: Nhu cầu về NƠXH dành cho người TNT, công nhân KCN của các địa phương giai đoạn 2021 - 2030 vào khoảng 2,6 triệu căn và mục tiêu đề ra của các địa phương cho giai đoạn này là hoàn thành khoảng 1,8 triệu căn hộ.
Trên cơ sở đó, Đề án đặt mục tiêu: Từ năm 2021 - 2025 sẽ hoàn thành 700 nghìn căn NƠXH, đáp ứng khoảng 54% nhu cầu; Từ năm 2025 - 2030 sẽ hoàn thành 1,1 triệu căn NƠXH, đáp ứng khoảng 85% nhu cầu nhà ở của công nhân, người TNT sống ở các đô thị. Việc phát triển NƠXH những năm tới sẽ tập trung tại các đô thị lớn, các trung tâm công nghiệp trên cả nước.
Để xây thêm khoảng 1,8 triệu căn NƠXH trong những năm tới, Bộ Xây dựng đề xuất với Thủ tướng nghiên cứu sửa đổi Luật Nhà ở, Luật Đất đai, Luật Đấu thầu, Luật Thuế… trong đó tập trung sửa đổi các cơ chế chính sách cho nhóm người TNT, quy định cụ thể về đối tượng, điều kiện thụ hưởng chính sách; tách riêng chính sách nhà lưu trú công nhân, nhà ở cho lực lượng vũ trang khi sửa Luật Nhà ở để có cơ chế khuyến khích phát triển.
Bộ Xây dựng đề xuất Thủ tướng chỉ đạo các địa phương lập quy hoạch, dành quỹ đất cho phát triển NƠXH, tạo thuận lợi trong chọn chủ đầu tư dự án, hoàn thiện các cơ chế ưu đãi của Nhà nước.
Cụ thể, các địa phương phải công khai, giới thiệu quỹ đất xây NƠXH để các doanh nghiệp tiếp cận, nghiên cứu, đề xuất đầu tư; Quy hoạch, bố trí các dự án NƠXH, nhà ở cho công nhân (NƠCN) độc lập, quy mô lớn tại các vị trí phù hợp, thuận tiện ở các đô thị Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ; Nghiên cứu, đơn giản hóa thủ tục lập, phê duyệt, cấp phép dự án NƠXH, NƠCN để khuyến khích doanh nghiệp tham gia…
Về nguồn vốn thực hiện Đề án, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét bổ sung đề án phát triển NƠXH, NƠCN vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và 2025 - 2030; Giao Bộ Tài chính phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội trình Thủ tướng quyết định phương án bảo lãnh phát hành trái phiếu của Ngân hàng Chính sách xã hội để huy động vốn cho cá nhân, hộ gia đình vay để mua, thuê mua NƠXH, NƠCN.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đẩy mạnh việc xây dựng các thiết chế công đoàn gồm nhà ở, nhà trẻ, siêu thị, y tế, giáo dục, các công trình văn hóa thể thao tại các KCN, khu chế xuất. Phấn đấu đến năm 2030 hoàn thành xây dựng khoảng 50 thiết chế công đoàn tại các KCN, khu chế xuất trên cả nước.
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nghiêm túc thực hiện đúng quy định của pháp luật về công tác quy hoạch, bố trí quỹ đất để phát triển NƠXH; có các cơ chế, giải pháp cụ thể, rút ngắn thủ tục hành chính về lập, phê duyệt dự án, giao đất, cho thuê đất, giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư xây dựng… để hỗ trợ, khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp lớn, uy tín trong lĩnh vực bất động sản tham gia và triển khai đầu tư xây dựng dự án NƠXH, NƠCN, tạo nguồn cung cho thị trường…/.
