Nạn nhân bị mua bán không chỉ là phụ nữ, trẻ em, mà đã xuất hiện tình trạng mua bán nam giới, mua bán trẻ sơ sinh, bào thai, mua bán nội tạng, đẻ thuê…
Theo số liệu của Bộ Công an, từ năm 2010 đến hết quý III/2018, cả nước xảy ra hơn 3.000 vụ mua bán người với hơn 4.500 đối tượng, lừa bán gần 7.000 nạn nhân.
Đánh giá của Bộ Công an, thủ đoạn phạm tội của các đối tượng thường lợi dụng tình trạng khó khăn về kinh tế, thất nghiệp, thiếu việc làm, trình độ học vấn thấp, nhẹ dạ cả tin của người bị hại để lừa bán nạn nhân từ nông thôn ra thành thị, các khu công nghiệp, hoặc ra nước ngoài, trong đó trên 85% nạn nhân là phụ nữ, trẻ em.
Đối tượng phạm tội chủ yếu là số đối tượng lưu manh chuyên nghiệp, có tiền án, tiền sự về tội mua bán người; người nước ngoài thông qua công ty môi giới vào Việt Nam dưới dạng thăm quan, du lịch, hoạt động kinh doanh rồi móc nối, cấu kết với cò mồi, môi giới người Việt Nam, dẫn dắt hình thành những đường dây mua bán người xuyên quốc gia, quốc tế.
Một số người từng là nạn nhân hoặc lấy chồng người nước ngoài khi về thăm quê lại trở thành thủ phạm dụ dỗ, lừa bán những phụ nữ, trẻ em khác, kể cả người thân trong gia đình; hoặc lợi dụng việc buôn bán, làm ăn qua lại biên giới hay kinh doanh các dịch vụ dọc biên giới thông thạo địa bàn đã tham gia hoạt động phạm tội.
Tuyên truyền, hỗ trợ ạn nhân bị mua bán trở về tái hòa nhập cộng đồng.
Nguyên nhân khách quan, là do tình hình trên thế giới, khu vực tác động, siêu lợi nhuận thu được từ hoạt động mua bán người; mất cân bằng về giới; tác động từ mặt trái của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, sự phân hóa giàu nghèo, thiếu việc làm, thiếu hiểu biết, nên một bộ phận người dân, nhất là phụ nữ, trẻ em bị đối tượng phạm tội dụ dỗ, lừa gạt.
Về chủ quan, việc giáo dục đạo đức và truyền thống văn hóa, dân tộc ở phạm vi gia đình cũng như toàn xã hội chưa được coi trọng làm cho một bộ phận dân cư sa vào lối sống vật chất, xem thường đạo lý, bất chất pháp luật; công tác quản lý Nhà nước, quản lý xã hội ở một số lĩnh vực còn bất cập, sơ hở, để tội phạm lợi dụng hoạt động, nhất là trong quản lý các lĩnh vực: người nước ngoài, nhân hộ khẩu, biên giới, xuất nhập cảnh, hôn nhân và con nuôi có yếu tố nước ngoài…
Mới đây, cơ quan CSĐT Công an quận Long Biên (TP.Hà Nội) vừa đấu tranh, triệt phá thành công một đường dây môi giớimua bán thậntại các bệnh viện chạy thận. Theo kết quả điều tra ban đầu xác định, vào đầu tháng 11/2018, nắm thông tin trên địa bàn xuất hiện đối tượng Nguyễn Đức Thắng (SN 1989, trú tại xã Trường Thịnh, huyện Ứng Hoà, TP.Hà Nội) thuê trọ cùng 8 người khác từ nhiều địa phương đến thuê trọ tại Ngọc Lâm, phường Ngọc Lâm, quận Long Biên, có nhiều biểu hiện nghi vấn, nên đã vào cuộc điều tra và xác định Nguyễn Đức Thắng là đối tượng cầm đầu đường dây môi giới mua bán thận. Cơ quan CSĐT CAQ Long Biên đã xác lập chuyên án và triệt phá đường dây này.
Tại cơ quan công an, Thắng khai nhận đã môi giới thành công được khoảng 15 ca ghép thận. Tất cả các ca bán thận, mỗi quả thận Thắng thường mua với giá 230 triệu đồng, sau đó bán cho người có nhu cầu mua thận với giá khoảng 290 triệu đồng.
Đối tượng Nguyễn Đức Thắng bị Công an quận Long Biên bắt giữ vì hành vi mua bán thận.
Để giảm thiểu tội phạm mua bán người, bên cạnh các giải pháp, sự vào cuộc của các cơ quan chức năng… cần tăng cường công tác tiếp nhận, xác minh, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán; xây dựng, hoàn thiện pháp luật; hợp tác quốc tế về phòng chống mua bán người. Qua đó góp phần giải cứu, tiếp nhận và hỗ trợ hàng chục nghìn nạn nhân bị mua bán hồi hương, tái hòa nhập cộng đồng; từng bước hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo hành lang pháp lý hỗ trợ hiệu quả công tác phòng chống tội phạm mua bán người.
Đồng thời không ngừng mở rộng quan hệ hợp tác với các quốc gia, các tổ chức quốc tế, nhất là các nước trong khu vực và có đông nạn nhân là người Việt Nam bị mua bán nhằm tranh thủ các nguồn lực cho công tác này và nâng cao hiệu quả công tác phòng chống tội phạm mua bán người, giải cứu nạn nhân bị mua bán.
