Theo ông Nguyễn Hữu Tới, Giám sát thi công các gói thầu dự án thành phần cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết, giá thép xây dựng vào công trường hiện tăng gần gấp 2 lần so với thời điểm ký hợp đồng xây dựng, tăng tới 20.438 đồng/kg so với khởi đầu 11.531 đồng/kg. Hay giá đất đắp cũng tăng từ 81.818 đồng/m3 lên 157.600 đồng/m3 hiện tại. Giá các loại xi măng, dầu... cũng tăng mạnh theo đang khiến các nhà thầu lao đao, có những gói thầu chênh lệch với thời điểm ký hợp đồng lên tới hơn 47 tỷ đồng...
Tính chung, cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết, nhà thầu Vinaconex ký giá trị hợp đồng hơn 2.080 tỷ đồng, ảnh hưởng của biến động giá vật liệu xây dựng phục vụ thi công công trình tăng khoảng 403 tỷ đồng.
Tương tự, các gói thi công cầu tại dự án Phan Thiết - Dầu Giây do Công ty Liên hợp xây dựng Vạn Cường thi công đang "đau đầu" giải bài toán tổng chi phí phải bù lỗ do giá vật liệu tăng tới gần 21 tỷ đồng.
Đại diện các nhà thầu thi công phản ánh, giá đất đắp chung tăng nhanh, khiến hầu hết các gói thầu thi công tại các dự án thành phần tăng từ 13 - 15% so với khởi điểm. Chi phí phát sinh lớn, trong khi việc công bố giá và chỉ số giá của các địa phương hiện nay chưa sát với thực tế, nên tiến độ thi công chắc chắn bị ảnh hưởng.
Qua tìm hiểu, trong thi công các dự án cao tốc Bắc - Nam, nhiên liệu thường chiếm từ 8 - 10% chi phí xây lắp gói thầu; vật liệu chính và vật tư thi công (sắt thép, cát, đá, xi măng, nhựa đường, bê tông, đất đắp...) chiếm khoảng 35 - 45% giá gói thầu. Từ đầu năm 2021 đến nay, giá nhiên liệu tăng hơn 100%, giá thép tăng từ 20 - 60%; giá cát, đá, nhựa đường, xi măng cũng đồng loạt tăng... Điều này không chỉ khiến nhà thầu thua lỗ, mà ảnh hưởng lớn đến tiến độ thi công. Bởi hầu hết các chủ mỏ, đơn vị cung cấp vật liệu, dịch vụ vận tải… đều yêu cầu các nhà thầu thanh toán trước 100%.
Kiến nghị Chính phủ, Bộ GTVT kịp thời tháo gỡ
Theo rà soát của Cục Quản lý Xây dựng và Chất lượng Công trình giao thông (Bộ GTVT), các hợp đồng xây lắp của các dự án là hợp đồng điều chỉnh giá theo hệ số. Giá vật liệu tăng cao sẽ được tháo gỡ thông qua việc tính toán, thanh toán chi phí điều chỉnh giá.
Trước thực tế trên, các Ban Quản lý dự án, chủ đầu tư đề xuất Bộ GTVT thực hiện nhiều giải pháp như: Kiến nghị Sở Xây dựng các địa phương có cao tốc đi qua sớm công bố giá vật liệu và chỉ số giá xây dựng kịp thời, phù hợp với giá thị trường; kiến nghị Bộ GTVT phối hợp cùng Bộ Xây dựng xem xét áp dụng quy định về nội dung xây dựng chỉ số giá riêng cho các gói thầu tại các dự án cao tốc...
Bộ GTVT đang tổng hợp báo cáo của chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án để tổng hợp báo cáo Chính phủ, kịp thời tháo gỡ khó khăn.
Báo cáo của các Ban Quản lý dự án, chủ đầu tư cho hay, nguồn vật liệu đất đắp thi công tại các dự án thành phần cao tốc Bắc Nam đang dần được tháo gỡ, song các đơn vị vẫn gặp nhiều khó khăn vì giá nhiên liệu, dịch vụ vận chuyển tăng cao. Vì vậy, Bộ GTVT cần có kiến nghị với các bộ, ngành, cơ quan chức năng sớm có giải pháp hỗ trợ giải quyết.
Riêng về nguồn đất đắp, tại các dự án thành phần như: Cam Lâm - Vĩnh Hảo, Nha Trang - Cam Lâm, Vĩnh Hảo - Phan Thiết... các chủ đầu tư cho hay đã được các địa phương dự kiến bổ sung vào cuối tháng 3, chậm nhất là trong tháng 4.
