Cầu ngói Hải Hậu là một trong ba cây cầu ngói đẹp nhất Việt Nam. Trải qua những thăng trầm theo thời gian, cây cầu vẫn giữ được sự mộc mạc và cổ kính.
Cầu Ngói ở xã Hải Anh (huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định) là 1 trong 3 cây cầu ngói cổ đẹp nhất Việt Nam, cùng cầu ngói Thanh Toàn xứ Huế và cầu Chùa biểu tượng phố cổ Hội An (Quảng Nam).
Theo tìm hiểu của PV, Cầu Ngói chợ Lương được xây dựng vào đời Hồng Thuận (1509 - 1515), tu bổ vào các năm 1922 và 2012. Hàng vế đối trên cầu ý nói những ngày vùng đất này được khẩn hoang, người ta đã tiến hành xây dựng cây cầu: “Lê Hồng Thuận tứ tính thủy mưu giá ốc biệt thành giang thượng lộ/ Hoàng Khải Định thất niên trùng tấp dư lương y cựu kính trung đề”, được tạm dịch là : “Đời Hồng Thuận (1509 - 1515) 4 họ tính kế dựng nhà trên cầu thành đường trên nước/ Đời Khải Định thứ bảy (1922) tu sửa như cũ, từng bậc xếp nên gương”.
Phía trên cuốn thư có 4 chữ Hán “Quần Phương xã kiều” (cầu xã Quần Phương). Mỗi đầu cầu đều có 4 con nghê chầu, dáng vẻ vừa thân thuộc vừa uy nghiêm. Ý nghĩa đặt 4 con nghê ở đây được câu ca dân gian hé mở: “Bốn con nghê đực chầu về tổ tông”.
Cầu Ngói có kiến trúc cong như hình con rồng. Cầu Ngói được bắc qua con sông Trung Giang, một con sông nhỏ chạy dọc theo xã Hải Anh và được xây dựng theo lối “thượng gia hạ trì”, (trên là nhà dưới là sông).
Cầu được dựng trên 18 cột đá vuông, 6 hàng cột đỡ 9 gian nhà. Trên mỗi cột đá là hệ thống các xà bằng gỗ lim to để đỡ các dầm, sàn…
Xưa kia, cầu Ngói là nơi đảm bảo giao thương của bà con trong vùng. Ngày nay, cầu còn là giá trị văn hóa tinh thần của cộng đồng, nơi dừng chân nghỉ ngơi người dân đi làm đồng về, đi chợ, đi chùa, khách du lịch thăm quan.
Cầu Ngói được Nhà nước công nhận là Di tích kiến trúc lịch sử năm 1990.
Lòng cầu rộng 2m gồm nhiều thanh gỗ lim trên hàng dầm uốn cong. Hai bên lòng cầu là hai dãy hành lang và cũng uốn cong theo thành cầu.
Hai bên thành cầu là dãy hành lang vững chắc cũng được uốn cong một cách tinh tế. Phía trong hành lang cũng được ghép ván. Phía ngoài hành lang là lan can với các đố thượng, đố hạ và 162 con song.
Hành lang là nơi khách bộ hành có thể dừng chân ngồi nghỉ ngơi ngắm cảnh sông nước.
Mái ngói rêu phong, uốn cong như mình rồng. Hai đầu cầu có 2 đầu rồng vươn ra phía trước.
Cầu Ngói tồn tại hơn 500 năm nhưng vẫn giữ nguyên được nét dáng vẻ ban đầu. Mái ngói được lợp rất khéo không bị xô, không bị dột. Người thợ tài hoa xưa đã đạt yêu cầu này nhờ sáng tạo ra kỹ thuật nửa lợp, nửa xây làm cho dáng mái rất đẹp tựa con rồng đang bay.
Với thăng trầm của thời gian, những lần được sửa chữa nhưng nét kiến trúc độc đáo riêng có vẫn giữ được và không giống với bất cứ cây cầu ngói nào trên cả nước. Cầu tuy trạm, khắc họa tiết hoa văn đơn giản, song thể hiện hài hòa nét kiến trúc cổ truyền. Người dân ở đây vẫn truyền tai nhau câu ca dao: "Ai qua Cầu Ngói Chợ Lương/ Ghé thăm Mỹ nghệ Hải Minh làng nghề".
