Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, tổng số tiền thuế nợ tính đến ngày 31/12/2018 là 81.618 tỷ đồng, tăng 4% so với thời điểm 31/12/2017. Cụ thể, số nợ do cơ quan Thuế quản lý là 76.328 tỷ đồng; số nợ Hải quan quản lý là 5.289 tỷ đồng. Trong đó, tiền thuế nợ không có khả năng thu là 41.387 tỷ đồng, chiếm 50,7% tổng số tiền thuế nợ.
Trong số nợ đọng nêu trên, có 759.319 người nộp thuế đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự, đã tự phá sản, giải thể, người nộp thuế đã chấm dứt kinh doanh, không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký kinh doanh, người nộp thuế gặp khó khăn bất khả kháng…
Luật Quản lý thuế quy định tiền chậm nộp là 0,03%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp, quy định này là chế tài xử lý cần thiết. Tuy nhiên, do người nộp thuế đã chết, mất tích hoặc tự giải thể, phá sản… nên số tiền chậm nộp ngày càng tăng theo thời gian. Tổng số tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp cơ quan quản lý thuế đã tính và quản lý của các đối tượng này đến ngày 31/12/2018 là 11.896 tỷ đồng, không có khả năng thu hồi.
“Chính phủ trình UBTVQH cho phép xóa tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp của các đối tượng được khoanh nợ nêu trên”, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết.
Theo đó, dự kiến, có 758.660 người nộp thuế thuộc đối tượng xóa nợ, với số nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đề nghị xóa là 10.562 tỷ đồng. Trong đó, doanh nghiệp, tổ chức là 222.124 người, với số tiền là 9.658 tỷ đồng; cá nhân, cá nhân kinh doanh, hộ gia đình, hộ kinh doanh là 536.536 người, với số tiền là 904 tỷ đồng.
Người nộp thuế là người đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự là 2.635 người, với số tiền đề nghị xóa là 174 tỷ đồng. Người nộp thuế tự giải thể nhưng không thực hiện thủ tục giải thể doanh nghiệp theo quy định là 24.113 người, với số tiền đề nghị xóa 869 tỷ đồng.
Người nộp thuế mất khả năng thanh toán, tự phá sản nhưng không làm thủ tục phá sản với số tiền đề nghị xóa là 158 tỷ đồng. Người nộp thuế bỏ địa chỉ kinh doanh không hoạt động là 731.696 người, với số tiền đề nghị xóa là 9.361 tỷ đồng.
Việc xóa nợ thuế nếu được thông qua sẽ thi hành kể từ ngày 1/1/2020 và được thực hiện trong thời hạn 3 năm.
Thẩm tra nội dung này, ông Nguyễn Đức Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhất trí về sự cần thiết ban hành Nghị quyết. Tuy nhiên, ông Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ rà soát lại việc xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với các đối tượng không tuân thủ theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cũng đề nghị cân nhắc, làm rõ việc xử lý tiền nợ thuế đối với các doanh nghiệp Nhà nước (DNNN). Lý do DNNN là pháp nhân do Nhà nước làm đại diện chủ sở hữu và hiện nay đang trong tiến trình cổ phần hóa, sắp xếp lại nên việc khoanh nợ, xóa nợ tiền thuế cần được xử lý trong quá trình cổ phần hóa.
Ủy ban Tài chính - Ngân sách cũng lưu ý, cần rà soát, báo cáo rõ việc xử lý tiền thuế nợ đối với các khoản nợ liên quan đến tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Theo đó sẽ khoanh nợ, xóa nợ đối với các trường hợp cụ thể nào liên quan đến đất đai.
