Thích
Tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đã trình bày báo cáo thẩm tra kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026.
Theo báo cáo, nhiệm kỳ qua diễn ra trong bối cảnh đặc biệt nhiều biến động do dịch bệnh, rủi ro địa chính trị, cạnh tranh chiến lược, cùng yêu cầu chuyển đổi xanh và chuyển đổi số đan xen, tạo sức ép lớn lên tăng trưởng.
Mặc dù vậy, Việt Nam đã nỗ lực vượt bậc, đạt kết quả toàn diện, ấn tượng trên hầu hết các lĩnh vực, đặc biệt là sự bứt phá trong hai năm cuối nhiệm kỳ.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi. Nguồn ảnh: Quochoi.vn
Năm 2025 được đánh giá là năm đạt kết quả nổi bật với tăng trưởng ước đạt 8%, thuộc nhóm cao nhất khu vực, khẳng định sức chống chịu, khả năng thích ứng linh hoạt và hiệu quả điều hành chính sách vĩ mô.
Thể chế được hoàn thiện mạnh mẽ, mô hình chính quyền địa phương hai cấp được triển khai thực chất, tạo tiền đề tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị. Liên kết vùng chuyển biến về chất, hình thành chuỗi đô thị, công nghiệp, dịch vụ gắn với kinh tế biển.
Đặc biệt, cơ quan thẩm tra đánh giá cao các quyết sách mạnh mẽ, tinh thần dám nghĩ, dám làm và sự điều hành linh hoạt, kịp thời của Chính phủ, nhờ đó đạt được nhiều kết quả tích cực, nhiều chỉ tiêu vượt dự báo, tạo nền tảng củng cố niềm tin, ổn định kinh tế vĩ mô và mở ra dư địa thuận lợi cho phát triển nhanh, bền vững.
Bên cạnh kết quả đạt được, ông Phan Văn Mãi cũng cho biết mục tiêu tăng trưởng đang chịu nhiều sức ép khi các động lực chính như xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư chưa tạo được xung lực đủ mạnh.
Chất lượng tăng trưởng còn hạn chế, nền kinh tế vẫn dựa nhiều vào gia công và nhập khẩu nguyên liệu, công nghệ.
Khu vực doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân, chưa tạo được vị thế trong chuỗi giá trị; công nghiệp phụ trợ phát triển chậm, tỷ lệ nội địa hóa chỉ đạt 36,6%, khiến Việt Nam phụ thuộc lớn vào khu vực FDI.
Khu vực này chiếm tới hơn 75% kim ngạch xuất khẩu và gần 70% nhập khẩu, đặt ra thách thức cho mục tiêu nâng cao năng lực tự chủ và khả năng cạnh tranh dài hạn.
Ổn định kinh tế vĩ mô vẫn tiềm ẩn rủi ro: một số mặt hàng thiết yếu tăng giá, điều hành tỷ giá gặp khó khăn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp chưa phục hồi, thị trường vàng diễn biến phức tạp.
Thị trường bất động sản cần được đánh giá thực chất. Tín dụng lĩnh vực này đến cuối tháng 8/2025 tăng gần 19,7%, trong khi vốn cho sản xuất, kinh doanh vẫn hạn chế.
Trong 21 ngành kinh tế, ngành xây dựng có tỷ lệ nợ xấu cao nhất – 11,33%. Nguồn nhân lực chất lượng cao còn thiếu, năng suất lao động chỉ tăng 5,24%/năm.
Khu vực doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, vẫn chịu nhiều sức ép. Tín dụng tăng 12,04%, nhưng phần dành cho nhóm doanh nghiệp này chỉ 9,62%.
Chi phí đầu vào, logistics và hàng rào kỹ thuật tăng khiến biên lợi nhuận bị thu hẹp. Thủ tục hành chính còn rườm rà, chi phí tuân thủ cao, số hóa thiếu đồng bộ.
Việc sắp xếp mô hình chính quyền địa phương hai cấp vẫn còn một số vướng mắc về tổ chức và nhân sự.
Tốc độ già hóa dân số nhanh, tổng tỷ suất sinh chỉ 1,91 con/phụ nữ. Biến đổi khí hậu và thiên tai diễn biến phức tạp, đe dọa mục tiêu phát triển bền vững.
Cũng theo Ủy ban Kinh tế và Tài chính, với cấu trúc thị trường vốn và mặt bằng lãi suất hiện nay, việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ là rất thách thức.
Do đó, cần giữ ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ, phát huy vai trò chủ đạo của tài khóa mở rộng, đẩy mạnh cải cách thể chế và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới.
Cần khơi thông dòng vốn, hướng tín dụng vào sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và động lực tăng trưởng, đồng thời thực thi hiệu quả chính sách nâng hạng thị trường chứng khoán.
Trọng tâm là củng cố năng lực nội sinh, tăng tỷ lệ nội địa hóa, gia tăng giá trị trong nước, phát triển mạnh thị trường nội địa, kích cầu tiêu dùng, mở rộng xuất khẩu bền vững.
Song song, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong các ngành khoa học, công nghệ cao, đầu tư hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại, thông minh, kết nối quốc gia - quốc tế, đặc biệt là giao thông, năng lượng, hạ tầng số và logistics để thúc đẩy liên kết vùng.
Cuối cùng, phát triển kinh tế tư nhân trở thành một trụ cột của tăng trưởng bền vững; thúc đẩy doanh nghiệp trong nước, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh, khởi nghiệp sáng tạo, chuyển đổi số, nâng cao năng lực cạnh tranh và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
