Tại phiên thảo luận với chủ đề "Thúc đẩy phát triển quỹ đầu tư bất động sản tại Việt Nam", theo các chuyên gia kinh tế, quỹ đầu tư bất động sản đã manh nha từ năm 2012 được kỳ vọng sẽ đem lại lợi ích cho nhà đầu tư và nền kinh tế Việt Nam nhưng dường như sau bao năm, quỹ này vẫn ở giai đoạn khởi động.
Theo lý giải của ông Nguyễn Trần Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch VNREA, thị trường bất động sản theo xu hướng của nền kinh tế, đang có dấu hiệu giảm sút. Năm 2009 - 2010, thị trường sốt giá nhưng không có người mua nên khủng hoảng và đóng băng, kéo theo ngành ngân hàng khó khăn.
Hiện tại, thị trường có sự giảm sút theo hướng sức mua của người dân mạnh nhưng hàng hóa không có bởi 2 năm nay, các thủ tục cấp phép bị siết chặt, người dân chuyển sang mua đất nền. Bởi vậy, ông Nam cho rằng, các ngân hàng nên siết chặt cho vay đất nền.
Ông Nguyễn Trần Nam đề xuất sửa đổi khung pháp luật hoạt động quỹ đầu tư bất động sản
Theo ông Nam phân tích, tín dụng vào bất động sản bị siết chặt và giảm mạnh. Tổng dư nợ vào bất động sản chỉ hơn 500.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng nhỏ. Trước đây, tăng trưởng dư nợ tín dụng trong ngành bất động sản cao hơn tốc độ trung bình, đạt 18% vào năm 2016, trong khi thị trường chung chỉ 12%. Đến năm 2017, con số này lại ngược lại. Do đó, dòng tiền vào bất động sản giảm mạnh.
Bên cạnh đó, Thông tư 36 chuẩn bị sửa đổi, ban hành lộ trình thực hiện kéo dài trong 2 năm. Gần đây, việc điều hành có sự nhìn trước, thông báo trước và có lộ trình từ từ. Đặc biệt, quỹ đầu tư bất động sản là hướng cân bằng dòng vốn nói chung, trong đó có thị trường bất động sản. Bên cạnh sửa đổi khung pháp luật thì các quy định hiện nay chưa thúc đẩy việc hình thành và hoạt động quỹ.
Theo ông Nguyễn Trần Nam, quỹ bất động sản cho phép đầu tư vào dự án chưa hoàn thành mới thực sự là động lực cho các dự án. Tuy nhiên, quỹ bất động sản theo như Nghị định 58, Nghị định 60, quỹ có sự pha trộn giữa quỹ đầu tư bất động sản và quỹ tín thác bất động sản.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam nhấn mạnh: “Lý do dân không đầu tư vào các quỹ là do gửi ngân hàng an toàn hơn, thực tế nhiều quỹ có mức độ rủi ro cao. Nhà nước nên miễn thuế cho quỹ này, nên đánh thuế cho những người được chia cổ tức của thuế theo mô hình của Thái Lan, Indonesia...
Đại diện Hiệp hội Bất động sản Việt Nam kiến nghị ngân hàng tiết kiệm nhà ở theo mô hình của Đức, Séc. Những tổ chức này mang lại nhiều lợi ích cho người nghèo, người có thu nhập trung bình... Ông cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Thông tư 36 quy định vốn ngắn hạn cho vay dài hạn, khoản 3 điều 8 Nghị định 20 do ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của doanh nghiệp.
Nói về vấn đề quỹ bất động sản chưa thể mở rộng, ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban chứng khoán Nhà nước cũng cho biết, cơ sở pháp lý hình thành quỹ đã có quy định từ năm 2012 nhưng đến 2016 cơ quan quản ý mới đồng ý cho quỹ của Techcombank với vốn khoảng 50 tỷ đồng thành lập. Quỹ này chủ yếu đầu tư vào bất động sản. Vì nguồn tiền khó, việc đầu tư vào các dự án tương đối khó khăn.
Thực tế, theo khảo sát của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Việt Nam mới có một quỹ với 50 tỷ đồng nhưng vẫn chưa hoạt động. Câu hỏi đặt ra là vướng mắc gì khiến quỹ này chưa hoạt động. Hành lang pháp lý của quỹ này cũng cần bàn thêm để đưa ra mô hình quỹ có tín tín nghiệm cao./.
