Cơ chế đặc thù cho Thanh Hóa: Coi trọng hiền tài là nhân tố tạo nên sự đột phá

Mới đây, Chính phủ đã có Tờ trình báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Thanh Hóa. Nhiều cơ chế, chính sách đặc thù về quản lý tài chính - ngân sách nhà nước; quản lý đất đai; quản lý, sử dụng rừng... đã được đề xuất và nhận được sự ủng hộ của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Xung quanh câu chuyện cơ chế, chính sách đặc thù đối với tỉnh Thanh Hóa, phóng viên Reatimes đã có cuộc trao đổi với Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Lê Thanh Vân để hiểu rõ hơn vấn đề này.

PV: Ông có nghĩ rằng, việc thông qua cơ chế, chính sách đặc thù cho tỉnh Thanh Hóa thời điểm này là cần thiết?

Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân: Việc thông qua cơ chế, chính sách đặc thù đối với tỉnh Thanh Hóa tại thời điểm này là đúng đắn và cần thiết. Bởi lẽ, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 58-NQ/TW ngày 05/08/2020 về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đồng nghĩa với việc địa phương cần những cơ chế đặc thù để thực hiện Nghị quyết một cách có hiệu quả, đưa Thanh Hóa trở thành một cực tăng trưởng mới của khu vực và cả nước.

Không chỉ riêng Thanh Hóa, mỗi địa phương đều có những tiềm năng và lợi thế riêng. Nhưng nếu chúng ta áp dụng chính sách chung trong quản lý mà không phân hóa thế mạnh của từng địa phương thì đó là sự thiếu sót của chính sách.

Theo tôi, từ câu chuyện của Thanh Hóa và một số địa phương khác được hưởng cơ chế đặc thù, Trung ương nên phân loại các địa phương cấp tỉnh, thành phố thành nhiều nhóm có đặc điểm, lợi thế giống nhau. Từ đó, ban hành chùm chính sách riêng biệt, tạo cơ hội cho địa phương tận dụng tốt thế mạnh của mình để phát triển.

Đối với Thanh Hóa, hiện tại, nhiều cơ chế, chính sách đặc thù về quản lý tài chính - ngân sách nhà nước; quản lý đất đai; quản lý, sử dụng rừng... đã được đề xuất và nhận được sự ủng hộ của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Sắp tới, nếu được Quốc hội thông qua, cơ chế đặc thù sẽ giúp tỉnh Thanh Hóa chủ động hơn về chính sách quản lý đất đai, tài chính, ngân sách, quy hoạch… mà chúng ta thường gọi là áp dụng cơ chế phân cấp, phân quyền có tính đặc thù cho địa phương. Đây là cơ chế thí điểm và nếu thành công có thể nhân rộng ra các địa phương khác, để từ đó Trung ương ban hành chính sách đặc thù căn cứ vào lợi thế, đặc điểm của từng địa phương.

PV: Nếu được Quốc hội thông qua cơ chế, chính sách đặc thù, theo ông, việc đầu tiên Thanh Hóa cần làm là gì?

Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân: Tôi nghĩ Thanh Hóa đã chuẩn bị sẵn sàng tâm thế để đón nhận thời cơ này.

Tuy nhiên, tỉnh cần chuẩn bị kỹ lưỡng, đầy đủ các điều kiện về mặt tổ chức, nhân lực, vật lực, các giải pháp để thực thi cơ chế đặc thù đó một cách tương xứng, đồng bộ, hiệu quả.

Ví dụ, cần thực hiện ngay các giải pháp về xúc tiến đầu tư, cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh; các giải pháp về xuất nhập khẩu tại cảng Nghi Sơn để tạo ra bước “chạy đà” hoàn hảo trong thu hút đầu tư, sau khi các nhóm chính sách đặc thù về thuế, ngân sách… được Quốc hội thông qua.

PV: Ông vừa đề cập tới câu chuyện về tổ chức, nhân lực hay nói ngắn gọn hơn là công tác cán bộ của địa phương. Phải chăng chính sách đặc thù và câu chuyện tổ chức, nhân sự có quan hệ cơ hữu và tác động lẫn nhau?

Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân: Đúng vậy. Về mặt lý thuyết, con người là nhân tố quyết định sự thành bại của việc vận hành chính sách. Do đó, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền là người có vai trò quan trọng trong việc tìm tòi, sáng tạo những ý tưởng mới, những chủ trương mới theo hướng cải cách và đổi mới.

Mặt khác, bối cảnh cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu đặt ra yêu cầu về sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu đổi mới nói chung và thực thi các cơ chế, chính sách đặc thù nói riêng. Do vậy, muốn phát huy hiệu quả cơ chế, chính sách đặc thù, Thanh Hóa cần chuẩn bị những “hạt giống” tốt, nhân lực tốt để sẵn sàng đáp ứng việc vận hành chính sách một cách trơn tru trong bối cảnh hiện tại cũng như tương lai.

Ngoài ra, tỉnh cần đặc biệt quan tâm việc ban hành chính sách thu hút người tài để họ có cơ hội phát huy năng lực, sở trường, cống hiến cho địa phương. Người tài ở xứ Thanh không hiếm, bởi đây là mảnh đất địa linh nhân kiệt, nơi tụ khí hiền tài. Điều này được minh chứng cụ thể trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước. Do đó, việc coi trọng người tài bằng cách “chiêu hiền đãi sĩ”, sẽ là nhân tố tạo bước đột phá trong việc phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.

Bên cạnh đó, đội ngũ thực thi nhiệm vụ phải được rèn luyện, bồi dưỡng thường xuyên về đạo đức, chuyên môn, nghiệp vụ để đáp ứng với sự thay đổi về mặt chính sách. Mặt khác, cấp ủy, chính quyền địa phương nên mạnh dạn đưa ra quyết định thay thế cán bộ yếu kém về năng lực, chuyên môn. Có như vậy, bộ máy quản lý hành chính ở địa phương mới thực sự trở nên vững mạnh.

PV: Việc Thường vụ Quốc hội đồng tình với đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Thanh Hóa bước đầu tạo ra nhiều thuận lợi cho địa phương. Cá nhân ông còn có ý tưởng nào để đóng góp vào sự hoàn thiện cơ chế đặc thù cho tỉnh?

Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân: Ngoài những cơ chế, chính sách đặc thù mà Chính phủ trình Quốc hội để thông qua, cá nhân tôi mong muốn Thanh Hóa được bổ sung thêm nhiều cơ chế đặc thù khác. Ví dụ, trao thêm quyền cho Thanh Hóa trong vấn đề tổ chức bộ máy phù hợp với lợi thế, đặc trưng của tỉnh; được thành lập các Sở đặc thù và lược bỏ các Sở khác mà trước đây tỉnh phải thành lập theo cơ chế chung; kiện toàn bộ máy hoạt động cấp Sở, rút gọn các phòng ban, chức năng không cần thiết trong quá trình vận hành, để tránh tốn kém.

Mặt khác, nên trao thêm quyền tổ chức bộ máy và nhân sự cho Thanh Hóa. Nhân sự thuộc cấp quản lý của Trung ương, thì có thể ủy quyền xuống một bậc cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa quyết định để địa phương chủ động hơn trong việc bổ nhiệm cán bộ, chiêu hiền, đãi sĩ và xử lý cán bộ trong thẩm quyền được cho phép.

PV: Ông có đặt kỳ vọng về việc cơ chế, chính sách đặc thù sẽ làm thay đổi căn bản sự phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương trong những năm tới?

Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân: Khi Thường trực Ủy ban Tài chính ngân sách xem xét đề nghị của Chính phủ về cơ chế đặc thù của Thanh Hóa, đồng chí Đỗ Minh Tuấn - Chủ tịch UBND tỉnh tham dự và tham gia ý kiến. Trong trình bày của mình, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa cam kết, nếu Trung ương thông qua các chính sách hỗ trợ bằng cơ chế, chính sách đặc thù thì Thanh Hóa sẽ bứt phá và thực hiện đúng những gì mà lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, kỳ vọng.

Cá nhân tôi đánh giá cao về tư duy đổi mới, sáng tạo của lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, góp phần tạo nên những bứt phá ngoạn mục về kinh tế, xã hội trong thời gian qua. Hay nói cách khác, những con số nổi bật về phát triển kinh tế, xã hội của Thanh Hóa vừa qua cũng cho thấy rõ năng lực quản lý, vận hành bộ máy tại địa phương. Tôi tin tưởng rằng, cơ chế, chính sách đặc thù sẽ giúp Thanh Hóa có những thay đổi đáng kể trong thời gian tới.

PV: Có cơ chế đặc thù đồng nghĩa với việc trao quyền nhiều hơn cho địa phương. Nhưng điều này không có nghĩa rằng, đặc thù sẽ đi kèm với đặc lợi. Như vậy, câu chuyện trao thêm quyền cho địa phương ở đây cũng có thể hiểu rằng, phải kiểm soát và giám sát quyền lực để quyền lực được thực thi một cách hiệu quả, thưa ông?

Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân: Trong quá trình xem xét cơ chế đặc thù cho Thanh Hóa nói riêng và cơ chế cho các địa phương nói chung, vấn đề nêu gương và tính chịu trách nhiệm của người “đứng mũi chịu sào”, người sử dụng công cụ pháp lý đã được đề cập rõ, chứ không chỉ đơn thuần là chịu trách nhiệm chung chung nữa. Cho nên tôi tin rằng, khi công cụ pháp lý gắn liền với trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, thì cơ chế đặc thù sẽ được triển khai đúng, trúng, hiệu quả.

PV: Cảm ơn ông đã dành thời gian trao đổi./.