Cỏ mần trầu là loại cây thân thảo, có chiều cao từ 15-90cm, rễ mọc khỏe. Cây mọc phổ biến ở nhiều nơi, thường gặp ở bờ ruộng, ven đường, bãi hoang.
Cây có vị ngọt nhạt hơi đắng, tính mát, không độc, có tác dụng lương huyết, thanh nhiệt (làm ra mồ hôi), tiêu viêm, trừ thấp, cầm máu, tan ứ, mát gan, giải độc,...
Cỏ mần trầu có công dụng trị cao huyết áp, lao phổi, ho khan, sốt âm ỉ về chiều, lao lực mệt nhọc, giúp thanh nhiệt, giảm triệu chứng buồn nôn, khó chịu ở cơ thể phụ nữ có thai.
Ngoài ra, có thể dùng để đun nước uống trị mụn nhọt, trị các chứng nhiệt độc, trẻ em tưa lưỡi. Hiện, cỏ mần trầu được xếp vào nhóm những cây thuốc quý có tác dụng chữa ung thư đang được nghiên cứu.
Một số cách trị bệnh từ cỏ mần trầu:
Đối với bệnh nhân cao huyết áp, nhổ toàn cây, cả rễ rửa sạch, thái nhỏ. Cần 500g, giã nát. Thêm một chén nước đun sôi để nguội, vắt lấy nước cốt. Lọc lấy nước, có thể cho thêm tí đường cho dễ uống, chia 2 lần uống vào sáng và tối trước khi đi ngủ.
Bệnh nhân lao phổi, ho khan, sốt âm ỉ về chiều, lao lực mệt nhọc, tiểu ít, nước tiểu vàng lấy cỏ mần trầu (40g), sắc 200ml uống một lần trong ngày.
Đối với phụ nữ có thai người nóng dẫn đến táo bón, buồn phiền, động thai, nhức đầu, nôn mửa, tức ngực, dùng cỏ mần trầu, ngày sắc 12 - 16g khô trong 300ml nước uống 2 - 3 lần.
Trẻ con mụn nhọt, sốt cao, sốt xuất huyết, rôm sảy, ban đỏ, tưa lưỡi lấy cỏ mần trầu tươi (120g) rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước uống. Cỏ khô 20g sắc với 400ml nước còn 100ml chia uống hai lần.
Nóng trong người, tiểu gắt và vàng, da mẩn đỏ, dùng cỏ mần trầu (40g), sắc uống một lần trong ngày, có thể thêm 20g rễ cỏ tranh sắc chung uống trong ngày.
Ngoài ra, có thể dùng cỏ mần trầu với bồ kết đun lấy nước để gội đầu, trị tóc bạc sớm.
Có thể dùng cỏ mần trầu để phòng viêm màng não truyền nhiễm. Lấy 30g cỏ mần trầu sắc uống trong ngày, uống liền 3 ngày, nghỉ 10 ngày, sau đó lại uống tiếp 3 ngày nữa.
Mần trầu cũng là một vị thuốc trong toa thuốc căn bản gồm: Cỏ tranh 8g, rau má 8g, cỏ mực 8g, cam thảo đất 8g, ké đầu ngựa 8g, mần trầu 8g, gừng tươi 2g, củ sả 4g, vỏ quýt 4g. Tác dụng của mần trầu trong toa thuốc này là giải độc, an thai, thanh nhiệt.
