Mua nhà ở Việt Nam: Vừa dễ, vừa khó
Chỉ với vài từ khóa "mua nhà", bạn sẽ có hàng nghìn kết quả trả về từ Google, Facebook, Zalo cho tới các nền tảng website của chủ đầu tư hay blog của người môi giới bất động sản. Thị trường thông tin bất động sản ở Việt Nam rất sôi động, đa dạng thông tin từ Google, các môi giới, cho tới… bà hàng nước đầu ngõ. Thế nhưng những thông tin chính xác và được kiểm chứng như căn hộ có giá trị thực là bao nhiêu, dự án đã có đủ giấy phép chưa thì người mua nhà đang khó tiếp cận.
Vấn đề môi giới bất động sản cũng khiến người mua nhà đau đầu. Theo Hội Môi giới bất động sản Việt Nam, trên toàn thị trường có hơn 300.000 môi giới đang tham gia bán bất động sản nhưng chỉ gần 20% trong số đó đang hoạt động tại những sàn và đại lý uy tín, có cam kết. Bên cạnh đó, sàn giao dịch bất động sản thực sự chuyên nghiệp hiệu quả ở Việt Nam và tuân thủ pháp luật chỉ chiếm tỷ trọng khoảng 10%.
Với các sản phẩm bất động sản có nhiều yếu tố vượt trội, có tiềm năng sinh lời được thị trường chờ đợi, cung vượt cầu thì giá chênh sẽ xuất hiện. Và người mua nhà sẵn sàng bỏ thêm các khoản chênh ngoài hợp đồng, vì sợ lỡ mất cơ hội sở hữu sản phẩm tốt đúng nhu cầu. Giữa các sàn bất động sản vì thế cũng có sự cạnh tranh về quỹ hàng được rao bán. Thậm chí, người mua "cắn răng" chịu tới cả tỷ đồng tiền chênh giá và chịu ở thế "cửa dưới" trong các giao dịch bất động sản. Trong bối cảnh loạn giá, loạn thông tin, loạn môi giới, không chỉ đòi hỏi người mua "giữ cái đầu lạnh", mà cần những cú hích về công nghệ để thúc đẩy minh bạch hóa thị trường.
Tại thị trường bất động sản số 1 thế giới là Mỹ, Zillow ra mắt vào năm 2006, sở hữu nguồn dữ liệu khổng lồ với hơn 110 triệu căn nhà trên khắp nước Mỹ. Zillow đã trở thành một thói quen của người Mỹ trong đa dạng nhu cầu về bất động sản, từ mua, bán, cho thuê và tu sửa nhà. Minh bạch là yếu tố được ưu tiên hàng đầu và thúc đẩy người tiêu dùng tìm đến Zillow.
Không chỉ Zillow mà những cái tên như Trulia, Redfin, Chase, Eppraisal ở Mỹ, HongKong, Singapore đều sử dụng công nghệ để giúp người mua bán bất động sản tiếp nhận thông tin và giao dịch một cách rõ ràng và chính thống.
Proptech: Kỳ vọng về một thị trường bất động sản minh bạch hơn
15 năm nay, thói quen đi chợ, hỏi giá và mặc cả trong các cửa hàng tạp hóa dần thay thế khi siêu thị xuất hiện và niêm yết giá cả. Cách đây 5 năm, người ta gọi taxi và mòn mỏi chờ "điều xe" hay tranh chấp với tài xế về cung đường đi dài hay ngắn, nay có thể "tự gọi Grab" để nắm được hành trình di chuyển với mức giá rõ ràng. Đó là câu chuyện về những thay đổi lớn trong thói quen tiêu dùng của món hàng có giá trị nhỏ. Giờ đây, người mua nhà được quyền kỳ vọng điều tương tự có thể sẽ xảy ra mặc dù "nhà" là một sản phẩm có giá trị lớn hơn rất nhiều các sản phẩm trong siêu thị hay một chuyến xe taxi.
Các nền tảng công nghệ bất động sản có vai trò quan trọng để tạo ra các công cụ giúp khách hàng tự đánh giá và kiểm soát quá trình mua và bán nhà, các bên tham gia đều có thể nắm rõ thông tin. Theo các chuyên gia, ứng dụng công nghệ trong bất động sản sẽ hỗ trợ nhà nước chống thất thoát thuế, hạn chế các khoản thu "ngoài luồng". Người môi giới bất động sản trong thời đại công nghệ sẽ đóng vai trò giúp các giao dịch trở nên thuận tiện hơn, giúp người bán gặp gỡ người mua một cách chính thống và nhanh gọn.
Cũng như môi giới bất động sản, sàn giao dịch bất động sản truyền thống thực sự chuyên nghiệp hiệu quả ở Việt Nam, tuân thủ pháp luật chỉ chiếm tỷ trọng khoảng 10%. Do đó, thách thức đối với các "sàn" proptech non trẻ là đảm bảo thực thi các cam kết đưa đến người dùng, cùng sự đồng hành từ các Chủ đầu tư hoặc đối tác uy tín trên thị trường. Một điểm sáng là sự xuất hiện ngày càng nhiều của các công ty công nghệ bất động sản tại Việt Nam đã có những tín hiệu ban đầu thay đổi nhận thức và hành vi của người mua nhà khi tìm hiểu thông tin. Khách hàng có thể chủ động thu thập dữ liệu đầu vào là một bước chuyển tích cực trong hành trình dài hơi để tăng tính minh bạch của thị trường.
Khi chuyển đổi số là một trong những trụ cột phát triển chính của đất nước từ năm 2022, công nghệ bất động sản ngày càng được kỳ vọng sẽ làm thay đổi quan niệm của khách hàng về giao dịch mua nhà truyền thống, đồng thời thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản trong tương lai không xa./.
