Từ ngày 1/7/2025, tỉnh Quảng Ninh triển khai mô hình chính quyền hai cấp, đồng thời thành lập 52 đơn vị hành chính cấp xã, phường và hai đặc khu hành chính – kinh tế. Trong đó, Đặc khu Vân Đồn là một trong hai đặc khu của tỉnh và là một trong 13 đặc khu trên cả nước được thành lập theo Nghị quyết số 1679/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Vân Đồn là đặc khu có diện tích tự nhiên lớn bậc nhất Việt Nam, với 583,92km2. Đơn vị hành chính này được thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thị trấn Cái Rồng và 11 xã: Bản Sen, Bình Dân, Đài Xuyên, Đoàn Kết, Đông Xá, Hạ Long, Minh Châu, Ngọc Vừng, Quan Lạn, Thắng Lợi và Vạn Yên. Trụ sở hành chính của đặc khu được đặt tại trung tâm thị trấn Cái Rồng cũ.
Một góc đặc khu Vân Đồn nhìn từ trên cao. Ảnh: Báo Tiền Phong
Theo số liệu mới nhất, Vân Đồn hiện có dân số 61.648 người. Dự báo đến năm 2030, dân số sẽ tăng lên 140.000 - 200.000 người (trong đó dân số thường trú khoảng 90.000 - 140.000 người), và đến năm 2040 có thể đạt 300.000 - 500.000 người.
Việc chính thức trở thành đặc khu không chỉ là bước chuyển về mô hình quản lý, mà còn là bước tiến quan trọng trong chiến lược phát triển Vân Đồn thành cực tăng trưởng mới ở vùng ven biển Bắc Bộ. Từ năm 2017, nơi đây đã được lựa chọn thí điểm mô hình đặc khu kinh tế với kỳ vọng tạo đột phá thể chế.
Hạ tầng bứt phá, kết nối liên vùng – quốc tế
Sở hữu vị trí địa lý chiến lược phía Đông và Đông Nam tỉnh Quảng Ninh, Vân Đồn là quần đảo với hơn 600 hòn đảo lớn nhỏ, phong cảnh nguyên sơ và hệ sinh thái biển đảo đa dạng. Đặc biệt, vịnh Bái Tử Long thuộc đặc khu đang được định hướng trở thành trung tâm du lịch biển đảo cao cấp với các địa danh nổi bật như Ngọc Vừng, Quan Lạn, Minh Châu, Thắng Lợi…
Từ tháng 3/2025, Quảng Ninh đã khai trương tuyến tham quan vịnh Bái Tử Long khởi hành từ đặc khu, kết nối các điểm đến hấp dẫn như hòn Mèo May Mắn, đảo Bản Se, hang Nhà Trò, hang Phất Cờ, bãi tắm Cái Lim, đảo Minh Châu… mở ra tiềm năng phát triển đội tàu du lịch cao cấp.
Vân Đồn là quần đảo với hơn 600 hòn đảo lớn nhỏ. Ảnh: Báo Tiền Phong
Hệ thống hạ tầng giao thông tại đây đang được đầu tư đồng bộ và hiện đại. Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, cao tốc Hà Nội – Hạ Long – Vân Đồn – Móng Cái, Bến cảng Ao Tiên, đường tỉnh lộ 334 mở rộng đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, đóng vai trò quan trọng trong kết nối nội vùng và quốc tế.
Đặc biệt, Cảng tàu khách cao cấp Ao Tiên cũng đã được đưa vào khai thác, phục vụ việc đi lại giữa đất liền và các đảo, đồng thời tạo nền tảng để phát triển du lịch biển và dịch vụ logistics.
Dòng vốn đổ mạnh, hàng loạt siêu dự án được khởi động
Với tiềm lực hạ tầng và định hướng rõ ràng, Vân Đồn đang thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư chiến lược. Tính đến nay, tổng vốn đầu tư từ khối tư nhân vào đặc khu đã đạt hơn 60.000 tỷ đồng, chủ yếu tập trung vào lĩnh vực bất động sản nghỉ dưỡng và hạ tầng du lịch.
Khối tư nhân đổ vốn rất lớn vào đặc khu Vân Đồn. Ảnh: Báo Tiền Phong
Một loạt công trình lưu trú cao cấp đã đi vào hoạt động như Wyndham Garden Sonasea, Angsana Quan Lan, Ao Tien Harbour Boutique Hotel, tạo nên diện mạo du lịch cao cấp mới cho khu vực.
Đầu tháng 6/2025, tỉnh Quảng Ninh công bố lựa chọn nhà đầu tư cho dự án nghỉ dưỡng quy mô 300ha, tổng vốn hơn 1 tỷ USD tại Cái Rồng. Song song đó, dự án Casino Vân Đồn trị giá 2 tỷ USD cũng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đang trong quá trình lựa chọn nhà đầu tư. Dự án có diện tích 244ha, bao gồm tổ hợp casino, khách sạn, biệt thự nghỉ dưỡng, công viên, bến thuyền, và sẽ hoàn thành trong vòng 9 năm kể từ ngày triển khai.
Song hành cùng phát triển kinh tế, các hạng mục công ích như bệnh viện, trường học, trung tâm thể thao, công trình văn hóa cũng đang được đặc khu đẩy mạnh đầu tư, đảm bảo chất lượng sống cho cư dân và lực lượng lao động.
Với những tiềm năng sẵn có và định hướng, đầu tư đúng đắn, đặc khu Vân Đồn được kỳ vọng sẽ không chỉ là động lực tăng trưởng mới cho Quảng Ninh mà còn là hình mẫu phát triển kinh tế biển và du lịch đẳng cấp quốc tế của Việt Nam trong tương lai gần.
