ĐBQH Nguyễn Mạnh Hùng: “Cần phải lấy lại niềm tin của nhà đầu tư để khôi phục thị trường“
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ: "Trong bối cảnh hiện nay có rất nhiều thách thức và một trong những vấn đề quan trọng là làm thế nào để giải bài toán thiếu vốn cho nền kinh tế, không làm đứt gãy đà tăng trưởng...".
*********
Nhiều doanh nghiệp đang khát vốn
Sau đại dịch Covid-19, hàng loạt doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh, mặc dù đã có chủ trương chính sách để tháo gỡ vấn đề này nhưng cho tới nay tình hình chung vẫn còn nhiều vấn đề nan giải cần có các giải pháp cụ thể hơn nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong 2 tháng cuối năm, tạo đà bứt phá mạnh mẽ trong năm 2023.
Chia sẻ với Reatimes.vn, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Mạnh Hùng (đoàn Cần Thơ) - Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đặt ra vấn đề: Làm thế nào để khơi thông dòng vốn giúp cho phục hồi và phát triển kinh tế là vô cùng quan trọng vào lúc này.
Ông Hùng phân tích, tại kỳ họp bất thường vào tháng 1/2022 thì Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 43, trong đó đã thống nhất chủ trương là có một gói kích thích khoảng 350.000 tỷ để đầu tư cho nền kinh tế phục hồi sau dịch và cùng với đó thì Quốc hội cũng cho phép tăng bội chi Ngân sách Nhà nước trong 2 năm 2022 - 2023 ở mức là 1 - 1,2% và tối đa là 240.000 tỷ và riêng năm 2022 là khoảng 1,1%, tương đương với 102,8 nghìn tỷ. Đấy là một khoản tiền rất lớn đưa vào nền kinh tế, được kỳ vọng sẽ có những tác động mạnh hỗ trợ doanh nghiệp vực dậy và vượt qua khó khăn, dần ổn định và phát triển trong giai đoạn tiếp theo.
Vấn đề thứ hai đáng chú ý là tăng trưởng tín dụng của nước ta năm 2022 đã được Ngân hàng Nhà nước tính toán và đặt ở mức 14%. Đây là một mức khá cao so với khu vực trung bình là chỉ từ 8 đến 10%. Trong bối cảnh vẫn giữ được lạm phát ở mức rất thấp, chỉ 2,73% trong 9 tháng đầu năm và theo dự báo của Tổng cục Thống kê cũng như Bộ Tài chính, hết năm 2022, chỉ số lạm phát chúng ta chỉ ở khoảng 3,67 - 3,87%, tức là vẫn thấp hơn mức 4% đề ra. Vì vậy, các nhà đầu tư đã rất kỳ vọng là dòng vốn trên thị trường sẽ dồi dào hơn, doanh nghiệp dễ tiếp cận hơn và các dự án đầu tư có đủ vốn để triển khai nhanh hơn.
“Tuy nhiên, trên thực tế, doanh nghiệp đang thực sự khát vốn. Nhiều dự án đang bị đình trệ vì không thể tiếp cận nguồn vốn từ các ngân hàng trong bối cảnh thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện đang đối mặt với rất nhiều khó khăn sau sự cố liên quan tới những doanh nghiệp lớn mà người đứng đầu thì đã bị khởi tố, bắt tạm giam”, ông Hùng nêu.
Cũng theo Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng, thực tế cho thấy là trong 2 quý đầu năm thì tín dụng tăng trung bình là 1,56%/tháng và 6 tháng đầu năm tăng trưởng tín dụng khoảng 9,35% đã giúp cho nền kinh tế phục hồi khá tích cực. Tuy nhiên, trong quý III vừa qua thì dư nợ tín dụng chỉ tăng trưởng trung bình ở mức 0,18 - 0,2% một tháng và mức 9 tháng là 10,27%. Đồng thời, gói hỗ trợ lãi suất 2% được triển khai khá chậm.
Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, đến 31/8/2022, chỉ có 580 khách hàng với số tiền lãi đã hỗ trợ lãi suất khoảng 13 tỷ đồng. Dư nợ được hỗ trợ lãi suất là 9.820 tỷ đồng trên tổng số nguồn lực chi cho chính sách này là 40.000 tỷ đã khiến cho nhiều dự án không thể tiếp tục triển khai do thiếu vốn, các cơ hội kinh doanh bị bỏ lỡ. Trong lúc chờ đợi sự phục hồi của thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu doanh nghiệp thì các doanh nghiệp đã rất kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ nới room tín dụng từ 1 đến 2% trong thời gian tới. Tuy nhiên, trong bối cảnh là tỷ lệ tín dụng trên GDP của Việt Nam hiện rất cao vào khoảng 124%, đồng thời các nước, nhất là các nền kinh tế lớn thì đều trong tình trạng lạm phát cao, đây là một vấn đề hết sức nan giải.
“Để đối phó với tình trạng lạm phát cao như vậy, từ đầu năm đến nay, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ cũng đã 5 lần liền tăng lãi suất điều hành. Và hiện nay, mức lãi suất điều hành của FED neo ở mức 3,25% và theo dự báo là sẽ tiếp tục tăng, khoảng 4 - 4,25% cho năm 2023 nhằm mục tiêu ít nhất là giảm gấp đôi tỷ lệ lạm phát hiện nay. Để giúp cho việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định thị trường tiền tệ thì Ngân hàng Nhà nước trong hơn một tháng qua, đã hai lần điều chỉnh nâng lãi suất điều hành vào các ngày 23/9 và 24/10, mỗi lần tăng 1 điểm phần trăm và đồng thời cũng điều chỉnh tăng trần lãi suất tiền gửi, như vậy là khả năng nới room tín dụng từ nay đến cuối năm như kỳ vọng của các nhà đầu tư là hết sức khó khăn”, ông Hùng cho biết và đồng thời cũng ghi nhận sự nỗ lực trong công tác điều hành của Chính phủ để giữ ổn định kinh tế vĩ mô trong bối cảnh thị trường thế giới vẫn đang rất căng thẳng được sự báo là sẽ tiếp tục có những tác động tới nền kinh tế Việt Nam trong năm 2023.
Bên cạnh đó, Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cũng băn khoăn trước thực trạng rất nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong tiếp cận vốn để phục vụ sản xuất kinh doanh, phát triển các dự án nhà ở, bất động sản, nguồn cung ra thị trường sụt giảm mạnh… khiến cho giá nhà bị đẩy lên cao, trong khi đó lãi suất đã buộc phải điều chỉnh tăng lên nên trong giai đoạn trước mắt nhiều người có nhu cầu mua nhà cũng sẽ gặp những khó khăn nhất định.
“Thảo luận tại Quốc hội, tôi cũng đã đề cập tới vấn đề các doanh nghiệp hiện đang rất khát vốn, thị trường chứng khoán liên tục sụt giảm và theo dự báo của các chuyên gia thì vẫn còn nhiều khó khăn trong giai đoạn cuối năm. Trong khi đó, huy động vốn qua trái phiếu doanh nghiệp cũng sụt giảm rất mạnh, trong quý III vừa qua chỉ đạt hơn 60.000 tỷ đồng, tức là đã giảm tới hơn 50% so với quý trước và giảm tới hơn 70% so với cùng kỳ năm trước.
Cả hai kênh dẫn vốn quan trọng gặp khó khăn như vậy đặt ra nhiều thách thức cho sự phát triển của doanh nghiệp cả trung và dài hạn, điều đó đặt ra yêu cầu bức thiết là phải có các giải pháp cụ thể tháo gỡ khó khăn để các doanh nghiệp, nhà đầu tư tiếp tục triển khai được các dự đang đình trệ. Nếu tình trạng này không được xử lý một cách quyết liệt thì nguy cơ đổ vỡ của hàng loạt doanh nghiệp có thể xảy ra, điều này sẽ tiếp tục gây những ảnh hưởng xấu cho thị trường”, ông Hùng phân tích.
Niềm tin của nhà đầu tư là "dòng vốn" quan trọng
cho thị trường
Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, trong bối cảnh có rất nhiều thách thức đặt ra hiện nay, làm thế nào để giải bài toán thiếu vốn cho nền kinh tế và không làm đứt gãy đà tăng trưởng đang được duy trì khá tốt từ đầu năm đến nay, cần tập trung có 5 giải pháp như sau:
Thứ nhất, cần tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, thận trọng. Phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu và đặc biệt là đảm bảo cung ứng đầy đủ, kịp thời vốn tín dụng cho nền kinh tế, nhưng không được chủ quan với rủi ro lạm phát.
Thứ hai, cần có cơ chế điều chỉnh dòng vốn đi vào các lĩnh vực sản xuất hiệu quả, ổn định, bền vững. Các dự án cần được rà soát kỹ, có tính khả thi cao, cần hết sức tránh việc cung tiền chảy vào các lĩnh vực rủi ro cao, gây ra các hệ lụy tiềm ẩn như nợ xấu, kéo lãi suất và tỷ giá tăng cao, tạo ra những bất ổn cho nền kinh tế.
Thứ ba, trong bối cảnh lãi suất huy động tiếp tục tăng lên, các tổ chức tín dụng cần chia sẻ khó khăn chung của nền kinh tế, chấp nhận thu hẹp biên lãi ròng bằng cách nâng cao năng lực quản trị tài chính và đẩy mạnh đầu tư để cắt giảm chi phí và đảm bảo ổn định lãi suất cho vay, đồng thời giảm ở một số các lĩnh vực khác như xăng dầu mà Bộ trưởng Bộ Công Thương đã báo cáo Quốc hội.
Thứ tư, cần sớm có giải pháp tập trung triển khai hiệu quả các gói như Nghị quyết 43 của Quốc hội ban hành vào tháng 1/2022. Thực hiện đầy đủ Nghị quyết 43 chính là một giải pháp quyết liệt để ổn định tình hình kinh tế vĩ mô, giải quyết được khó khăn về dòng vốn cho doanh nghiệp.
Thứ năm, có sớm có giải pháp phục hồi, phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường chứng khoán. Giai đoạn vừa qua Chính phủ đã ban hành Nghị định số 65, cơ bản giải quyết được những bất cập của Nghị định cũ trước đó là 153, tuy cần phải có các động thái để lấy lại lòng tin của nhà đầu tư đã bị mất trong thời gian vừa qua để khôi phục sớm lại hai thị trường này để cung ứng vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế.
Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng nêu quan điểm: “Đối với những doanh nghiệp cố ý làm trái quy định của pháp luật thì phải xử lý nghiêm minh để làm trong sạch thị trường, đồng thời cũng là bài học cảnh tỉnh cho nhiều trường hợp khác phải tự điều chỉnh lại. Mặc dù vậy các nhà đầu tư cũng không thể tránh khỏi sự lo lắng sau khi một số lãnh đạo đứng đầu doanh nghiệp lớn bị khởi tố điều tra, tâm lý bị ảnh hưởng là một trong những yếu tố tác động mạnh khiến cho thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp bị giảm mạnh thời gian qua. Vì vậy, tôi cho rằng điều cần thiết phải làm lúc này là Chính phủ và các cơ quan bộ ngành cần có những động thái cụ thể hơn nữa để lấy lại niềm tin của nhà đầu tư để khôi phục thị trường. Về lâu dài cần tiếp tục nghiên cứu để áp dụng các quy định minh bạch thông tin doanh nghiệp, xếp hạng tín nhiệm, các tiêu chí đánh giá… để nhà đầu tư có căn cứ tìm hiểu khi lựa chọn tham gia mua trái phiếu, đồng thời cũng tạo nền tảng để các doanh nghiệp làm ăn chân chính tiếp tục phát triển ổn định, đóng góp tích cực cho nền kinh tế”.
Đối với thị trường bất động sản, trong báo cáo của Bộ trưởng Bộ Xây dựng tại kỳ họp Quốc hội lần này cũng đã thẳng thắn chỉ rõ, cơ cấu nguồn lực bất hợp lý, chưa có dòng vốn trung và dài hạn.
Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ: “Tôi rất đồng tình với phát biểu của Thủ tướng Chính phủ là điều hành linh hoạt chứ không chuyển trạng thái đột ngột. Tôi cho rằng đối với những trường hợp vi phạm thì phải xử lý, nhưng cũng không nên vì một vài hiện tượng mà lập tức siết chặt trên toàn thị trường, gây khó khăn cho rất nhiều doanh nghiệp. Ngay tín dụng dành cho bất động sản cũng vậy, chỉ vì một vài dự án không tốt mà dừng hết thì sẽ gây ra hệ lụy lớn sau này. Đối với những dự án mà doanh nghiệp đã triển khai có thủ tục đầy đủ thì cần thiết tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho họ hoàn thành và như vậy cũng là thúc đẩy sự phát triển của chính các tổ chức tín dụng.
Tôi cũng đồng tình với ý kiến của nhiều đồng chí lãnh đạo là chúng ta không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, lỗi tới đâu thì xử lý tới đó, còn nếu như đi xa hơn thì rất nguy hiểm và như tôi nói là cần phải tiếp tục có các giải pháp cụ thể để lấy lại niềm tin của nhà đầu tư để khôi phục thị trường. Niềm tin chính là dòng vốn quan trọng nhất giữ cho nền kinh tế phát triển ổn định, bền vững”.
