Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận số 757/KL-TTCP kết luận về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai, môi trường đối với khu công nghiệp, khu đô thị; việc chuyển đổi nhà, đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại TP.HCM. Trong kết luận, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ nhiều sai phạm tại khu "đất vàng" trên nằm tại địa chỉ 187A - 187H - 193 - 203 Trần Hưng Đạo, phường Cô Giang, quận 1, do Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát là chủ đầu tư, với tổng diện tích 1.954m2.
Theo đó, Thanh tra Chính phủ cho biết, khu đất này có nguồn gốc đất là đất do nhà nước quản lý. Khu đất trước đây là khách sạn Vạn Xuân, được Kiến trúc sư trưởng TP cấp phép xây dựng cho Liên hiệp dịch vụ - sản xuất - thương mại (thuộc Tổng Công ty TM Sài Gòn). Ngày 21/7/1986, Giám đốc Sở Nhà đất đã có quyết định số 641/QĐ.6 về việc tạm giao cho Công ty Dịch vụ Tổng hợp thành phố sử dụng để làm Trung tâm Dịch vụ của thành phố.
Ngày 30/7/1994, UBND TP có quyết định số 2424/QĐ-UB-QLĐT chuyển giao tài sản cố định gồm khu nhà số 187A, 187H, 193, 203 Trần Hưng Đạo cho Công ty Dịch vụ và Thương mại thành phố.
Ngày 24/12/1999, UBND TP.HCM có văn bản chỉ đạo chấp thuận cho giải thể việc hợp tác kinh doanh giữa Công ty Dịch vụ và Thương mại TP.HCM và Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát, cho phép Công ty Dịch vụ và Thương mại TP được chuyển nhượng phần góp vốn trong khách sạn Vạn Xuân cho Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát. Mức chuyển nhượng như định giá của Hội đồng định giá tài sản liên danh tại biên bản ngày 2/11/1991 (không kể giá trị sử dụng đất) là 587.332 USD, nhằm tạo điều kiện để Công ty Dịch vụ và Thương mại TP thu hồi bảo toàn được vốn. Đồng thời, cho phép Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát tiếp tục đầu tư thêm vốn, bổ sung thêm một số chức năng theo quy định luật pháp và tiếp tục hợp đồng thuê đất với cơ quan quản lý đất của thành phố.
Ngày 22/2/2000, UBND TP.HCM có văn bản chỉ đạo thực hiện chuyển nhượng phần hùn vốn khách sạn Vạn Xuân. Trong đó nêu: "Các ngành chức năng có liên quan và doanh nghiệp thực hiện theo văn bản số 1227/CV-TU ngày 4/1/2000 của Thường trực Thành ủy, về chuyển nhượng phần hùn vốn tại khách sạn Vạn Xuân cho Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát. Công ty Dịch vụ và Thương mại thu hồi khoản vốn chuyển nhượng hùn vốn khách sạn Vạn Xuân là 8.223.235.332 đồng, nộp ngân sách thành phố. Các khoản lỗ từ kinh doanh khách sạn Vạn Xuân do Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát giải quyết".
Ngày 6/2/2006, UBND TP.HCM có quyết định 480/QĐ-UBND cho Công ty Vạn Thịnh Phát được thuê đất sản xuất kinh doanh tại 187A, 187H, 193-203 Trần Hưng Đạo. Trong đó, diện tích thuê là 1.985m2, mục đích cho thuê là để làm khách sạn và văn phòng, thời hạn cho thuê đất hết năm 2020.
Ngày 7/12/2012, Công ty cổ phần Tư vấn dịch vụ về tài chính bất động sản DATC, có chứng thư thẩm định giá trị quyền sử dụng đất tại 187A, 187H, 193, 203 Trần Hưng Đạo là 204.281.789.000 đồng. Ngày 21/1/2013, Sở Tài chính TP.HCM cùng Sở Tài nguyên - Môi trường TP.HCM, Sở Xây dựng TP.HCM có biên bản họp thẩm định giá. Ngày 1/2/2013, Sở Tài chính có tờ trình số 1202/STC-BVG về việc thẩm định giá theo cơ chế thị trường để Công ty TNHH Tập đoàn Vạn Thịnh Phát thực hiện nghĩa vụ tài chính, khi chuyển hình thức sử dụng đất từ "thuê đất" sang "giao đất có thu tiền sử dụng đất" để làm văn phòng cho thuê và trụ sở văn phòng (đất chuyên dùng). Tổng giá trị quyền sử dụng đất là 204.281.789.000 đồng.
Ngày 17/4/2012, UBND TP.HCM có Quyết định về việc duyệt giá trị quyền sử dụng đất là 204.281.789.000 đồng. Đến ngày 17/4/2015, Công ty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã nộp đủ số tiền trên.
Tuy nhiên, kết luận của Thanh tra Chính phủ khẳng định, UBND TP.HCM không tính doanh thu bãi đỗ xe theo quy định tại điểm 4.4.3, Mục 4.3, chương 4, quy chuẩn xây dựng Việt Nam theo quyết định số 04/2008/QĐ-BXD ngày 3/4/2008 của Bộ Xây dựng quy định về diện tích đậu xe mô tô tối thiếu là 3m2/xe, đối với xe ô tô còn là 25m2/xe. Như vậy, việc không tính doanh thu đỗ xe sẽ làm giảm giá trị quyền sử dụng đất phải nộp cho nhà nước tạm tính là 1.191 triệu đồng.
Ngoài ra, TP.HCM áp dụng suất đầu tư không đúng đối với công trình hạ tầng kỹ thuật có quy mô nhỏ hơn 20 ha được quy định tại Điểm 34, Khoản G Bảng giá tiêu chuẩn ban hành kèm theo Quyết định số 66/2012/QĐ-UBND ngày 28/12/2012 của UBND TP.HCM là 590.000 đồng/m2. Việc này làm tăng chi phí đầu tư hạ tầng, dẫn tới làm giảm giá trị quyền sử dụng đất số tiền là 179,3 triệu đồng.
Đến thời điểm thanh tra, dự án đã đầu tư xây dựng hoàn thành và đưa vào sử dụng làm trụ sở của công ty và văn phòng cho thuê. “Thanh tra Chính phủ nhận thấy, vị trí nhà đất trên là tài sản công, việc giải quyết phải được hiện theo phương án sắp xếp, xử lý nhà đất thuộc sở hữu nhà nước đã được phê duyệt. Do đó, đề nghị Bộ Tài chính kiểm tra, có biện pháp để xử lý theo đúng pháp luật; trong quá trình kiểm tra, nếu phát hiện dấu hiệu hình sự gây thiệt hại tài sản nhà nước thì chuyển hồ sơ, tài liệu đế cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật, không để thất thoát tài sản nhà nước”, Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh.
