Ngày 14/11, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú đã chủ trì cuộc họp Hội đồng thẩm định độc lập đối với dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về việc ban hành cơ chế đặc biệt nhằm xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật và chỉ tiêu pháp lệnh trong phát triển nhà ở xã hội.
Tại dự thảo Nghị quyết, Bộ Xây dựng đề xuất cơ chế đặc biệt xử lý các khó khăn, vướng mắc trong phát triển nhà ở xã hội.
Ví dụ như trường hợp nhà đầu tư đề xuất dự án tại vị trí khu đất chưa có hoặc chưa phù hợp với quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch sử dụng đất, hoặc chưa có trong chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở thì UBND cấp tỉnh giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Quy hoạch - Kiến trúc (nếu có) và UBND cấp xã nơi có dự án để rà soát, đánh giá nhu cầu nhà ở xã hội tại khu vực, cùng khả năng đáp ứng về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.

Hình ảnh tại phiên họp. Nguồn ảnh: Báo Chính phủ
Trên cơ sở này, Sở Xây dựng trình UBND cấp tỉnh quyết định chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất và các yêu cầu về tổ chức không gian, kiến trúc, cảnh quan của khu đất, làm cơ sở chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư thực hiện dự án.
Sau khi có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư, doanh nghiệp có trách nhiệm tổ chức lập, trình thẩm định và phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 hoặc chấp thuận quy hoạch tổng mặt bằng.
Đây là cơ sở để lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc báo cáo kinh tế - kỹ thuật và triển khai các bước tiếp theo của dự án.
UBND cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo cơ quan chức năng cập nhật nội dung quy hoạch của dự án vào quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, chương trình và kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương trong thời hạn không quá 12 tháng kể từ ngày dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư.
Với trường hợp chủ đầu tư dành tối đa 20% tổng diện tích đất ở trong dự án để xây dựng nhà ở thương mại sau khi đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật, doanh nghiệp phải nộp tiền sử dụng đất đối với diện tích thương mại theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành tại thời điểm được giao đất, cho thuê đất hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
Góp ý về quy hoạch 1/500, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM Lê Hoàng Châu nhấn mạnh, không thể có bất kỳ công trình xây dựng nào mà không có quy hoạch 1/500, ngoại trừ các công trình đơn lẻ áp dụng thiết kế mẫu.
Theo Luật Đường sắt, dự án có quy hoạch 1/500 sẽ được miễn giấy phép xây dựng. Vì vậy, việc phê duyệt 1/500 đối với dự án nhà ở xã hội đồng nghĩa với việc khẳng định miễn giấy phép xây dựng.
Về tính tiền sử dụng đất cho phần diện tích thương mại, ông Châu cho rằng việc áp dụng bảng giá đất nhân với hệ số điều chỉnh như trong dự thảo là chưa phù hợp.
Ông đề nghị làm rõ “hệ số” ở đây là hệ số riêng, không phải hệ số K1 thông thường, bởi nếu áp dụng hệ số K1, tiền sử dụng đất doanh nghiệp phải nộp sẽ cao hơn rất nhiều so với trước.
Về tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư, ông Châu nhận định các tiêu chí trong dự thảo là hợp lý, cần thiết để khuyến khích doanh nghiệp có năng lực tham gia phát triển nhà ở xã hội.
Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị làm rõ việc lập quy hoạch phân khu phải được cập nhật và tích hợp vào các quy hoạch cấp cao hơn như quy hoạch tỉnh, quy hoạch chung đô thị - nông thôn và các quy hoạch liên quan, nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ.
Về cách tính tiền sử dụng đất, Bộ Nông nghiệp và Môi trường thống nhất và đề xuất giữ nguyên quy định trong dự thảo: tính theo bảng giá đất và hệ số điều chỉnh.
Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú khẳng định, mặc dù đã có Nghị quyết 201 về phát triển nhà ở xã hội nhưng thực tiễn cho thấy còn nhiều khó khăn, vướng mắc cần có cơ chế xử lý đặc thù. Vì vậy, việc ban hành một Nghị quyết mới theo cơ chế của Nghị quyết 206 của Quốc hội là cần thiết.
Dựa trên 6 tiêu chí thẩm định, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú nêu rõ 3 yêu cầu cần hoàn thiện gồm không đưa vào dự thảo các nội dung mang tính chỉ đạo, điều hành; rà soát toàn bộ quy định để bảo đảm tính khả thi, tránh lạm dụng; hoàn thiện hồ sơ kỹ thuật theo đúng yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Dự thảo Nghị quyết chỉ đủ điều kiện trình Chính phủ sau khi hoàn thiện theo Báo cáo thẩm định và tiếp thu ý kiến của Hội đồng thẩm định độc lập.