Diện mạo đô thị Bắc Trung Bộ: Đổi thay nhờ “sếu đầu đàn“

Bao trọn diện tích 5 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Bắc Trung Bộ là một trong những địa bàn có vai trò quan trọng chiến lược trong quy hoạch phát triển quốc gia. Khu vực này được ví như chiếc cầu nối không thể thay thế, giúp mọi hoạt động giao thương kinh tế xã hội giữa 2 miền Bắc - Nam diễn ra thông suốt. Bên cạnh đó, với vùng biển mở rộng, Bắc Trung Bộ là điểm cuối của hành lang kinh tế Đông - Tây, là cửa ngõ ra biển của nhiều quốc gia tại Đông Nam Á lục địa.

Tại một diễn đàn về vai trò doanh nghiệp trong phát triển kinh tế vùng Bắc Trung Bộ do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức, nhiều ý kiến đánh giá, dù sở hữu những lợi thế so sánh đặc biệt cùng các thành tựu đáng kể nhưng vấn đề phát triển Bắc Trung Bộ vẫn tồn tại nhiều hạn chế. Xét trên toàn vùng miền Trung, tốc độ đô thị hóa của tiểu vùng vẫn còn chậm. 

Trên thực tế, Bắc Trung Bộ là khu vực có được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước với các Nghị quyết riêng theo từng giai đoạn, tầm nhìn đến năm 2050. Do đó, TS. Vũ Tiến Lộc, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), nguyên Chủ tịch VCCI khẳng định, cộng đồng doanh nghiệp đang hoạt động, đầu tư tại đây có vai trò nòng cốt, đi đầu trong việc giải quyết các vấn đề phát triển vùng. Nổi bật nhất hiện nay là bài toán xây dựng hạ tầng đô thị đáp ứng được yêu cầu phát triển; hình thành động lực tăng trưởng vùng nói chung, vai trò của công nghiệp nói riêng hiện đại và bền vững.

Trong bối cảnh đó, nhiều năm qua, Vingroup là doanh nghiệp hoạt động tích cực và để lại nhiều dấu ấn đối với sự phát triển của tiểu vùng Bắc Trung Bộ. Hệ sinh thái các công trình mang thương hiệu Vingroup đang ngày càng đóng góp tích cực vào quá trình “thay da đổi thịt” của 5 tỉnh Bắc Trung Bộ.

Phát triển quy hoạch và thay đổi bộ mặt đô thị là một trong những mối quan tâm hàng đầu của chính quyền các tỉnh Bắc Trung Bộ và là động lực thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp bất động sản.

Năm 2021, tỷ lệ đô thị hóa của cả nước đạt 40,4%. Tại Bắc Trung Bộ, địa phương có mức độ đô thị hóa cao nhất của vùng là tỉnh Thanh Hóa chỉ đạt 35,2%; thấp nhất là mức 28% của các tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình. Như vậy, nếu tính trên toàn khu vực, tỷ lệ đô thị hóa trung bình vẫn còn thấp hơn con số trung bình của cả nước. 

Tại một số thành phố lớn của vùng như Hà Tĩnh, Đồng Hới, Đông Hà, không ít diện tích đô thị hiện nay vẫn còn là đồng ruộng, đất bỏ hoang. Việc xen lẫn phương thức sản xuất và lối sống nông nghiệp, nông thôn vẫn còn phổ biến là sức cản ảnh hướng đến tốc độ đô thị hóa và xếp loại đô thị của cả khu vực. Ngoài ra, hình ảnh trung tâm tỉnh lỵ của các tỉnh Bắc Trung Bộ hiện nay chủ yếu là những dãy nhà cấp bốn có diện tích nhỏ, thấp tầng, mang phong cách cũ kỹ. Với hai đô thị lớn nhất cả vùng là Thanh Hóa và Vinh, dù đã sở hữu một số mô hình nhà ở hiện đại như chung cư, khu biệt thự sang trọng,... nhưng các dự án này thường được xây dựng đơn lẻ, phân tán; tiện ích nội khu hạn chế và phải phụ thuộc vào các khu dân cư lân cận. Ngay tại trung tâm, một số khu nhà ở đã xuống cấp trầm trọng như chung cư khu B Quang Trung tại Vinh. Với trường hợp của Thanh Hóa, nhằm triển khai kế hoạch phát triển đô thị, thành phố sẽ di dời các cơ quan nhà nước đến khu vực mới. Điều này không chỉ đặt ra nhiệm vụ xây dựng lại hình ảnh vùng lõi đô thị mà còn là yêu cầu hình thành khu đô thị tại trung tâm hành chính mới.

Năm 2022, Bộ Chính trị đã ra Nghị quyết số 06/NQ-TW về Quy hoạch, xây dựng quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Như vậy, nằm trong xu thế phát triển chung của cả nước, 5 tỉnh Bắc Trung Bộ đều đứng trước nhu cầu bức thiết về việc nâng cấp và chỉnh trang hình ảnh đô thị. Từ năm 2020 đến nay, tất cả địa phương của vùng đều đã ban hành kế hoạch xây dựng và hoàn thiện hệ thống đô thị; trong đó điểm nhấn là lấy các tỉnh lỵ làm trung tâm và hình thành các trục liên kết nội tỉnh như Thanh Hóa - Bỉm Sơn; Vinh - Cửa Lò;... Điều này ngay lập tức thu hút hàng loạt doanh nghiệp bất động sản hàng đầu cả nước, trong đó có Vingroup. Trong khi nhiều dự án chỉ mới được phê duyệt vào quy hoạch phát triển; một số khác vừa tìm được nhà đầu tư để triển khai, dọc khắp 5 tỉnh Bắc Trung Bộ, hàng loạt khu đô thị hiện đại của Vingroup đã thành hình và đi vào hoạt động từ một vài năm trước.

Vào tháng 4 năm 2018, Vingroup đã khai trương tổ hợp trung tâm thương mại VinCom và khách sạn VinPearl Thanh Hóa. 8 tháng sau, tập đoàn tiếp tục hoàn thiện và đưa vào hoạt động 3 phân khu thuộc dự án Vinhomes Star City với hơn 1.000 sản phẩm được bán ra. Trong một vài năm tới, Vingroup sẽ tiếp tục triển khai dự án Vinhomes Hồ Thành ngay tại vùng lõi đô thị của TP. Thanh Hóa, nơi hiện đang đặt nhiều trụ sở cơ quan nhà nước. Đặc biệt, hai khu đô thị Vinhomes kể trên tọa lạc tại đại lộ Lê Lợi và Nam Sông Mã, vốn là hai trục phát triển cốt lõi của thành phố; trong đó, nơi xây dựng dự án Star City được quy hoạch trở thành trung tâm hành chính mới của cả tỉnh. Tại Nghệ An, Vingroup đã khởi công cải tạo khu tập thể Quang Trung từ năm 2019 nhằm hình thành đô thị hiện đại nhất thành phố. So sánh với các khu đô thị khác tại TP. Vinh, vốn chỉ có biệt thự và nhà phố thương mại, Vinhomes Quang Trung có ưu thế hơn khi tích hợp nhiều mô hình trong một dự án gồm khách sạn VinPearl 5 sao; chung cư cao cấp; shophouse; và trung tâm thương mại Vincom đầu tiên của thành phố. 

Với các thành phố Hà Tĩnh, Đồng Hới, Đông Hà, tổ hợp nhiều sản phẩm bất động sản trong một dự án như Vinhomes New Center, Vincom Shophouse Quảng Bình, Vincom Shophouse Đông Hà cũng được áp dụng và Vingroup là nhà phát triển đầu tiên triển khai cách làm này tại đây.

Khác biệt trong cách xây dựng các khu đô thị của Vingroup đến từ sự kết hợp giữa hai dòng sản phẩm bất động sản được yêu thích nhất là shophouse và trung tâm thương mại Vincom. Giá trị cốt lõi độc quyền Vingroup mang lại là một hệ sinh thái cư trú, giải trí, thương mại tiện nghi nhất cho dân cư tại chỗ. Ở Bắc Trung Bộ, những địa điểm mua sắm, vui chơi tại đô thị còn rất hiếm. Với việc xuất hiện của các Vincom Plaza, người dân có thể tiếp cận thuận tiện những dịch vụ đẳng cấp ngay chính nơi mình sinh sống mà không cần di chuyển đến các thành phố lớn của cả nước. Trên thực tế, trung tâm thương mại này không chỉ hướng tới cư dân địa phương mà còn thu hút lượng lớn khách du lịch mua sắm. Từ đó, các shophouse phát huy được giá trị với chủ sở hữu khi vừa có thể sử dụng để cư trú, vừa mở rộng kinh doanh buôn bán.

Thực tế phát triển tại nhiều địa phương đã cho thấy, việc hình thành các khu phố thương mại sầm uất sẽ dịch chuyển trung tâm của thành phố về khu vực lân cận của dự án; đảm bảo khách hàng của Vingroup luôn có nền tảng kinh doanh bền vững. Điều đáng nói, mô hình Vingroup đang theo đuổi không chỉ kiến tạo nên hình ảnh một khu đô thị hiện đại mới lạ; mà còn được coi là chuẩn mực cho các dự án được triển khai về sau.

Một dòng sản phẩm khác được Vingroup quan tâm đầu tư là bất động sản du lịch. Tại Bắc Trung Bộ, thị xã Cửa Lò có hai dự án khách sạn, biệt thự nghỉ dưỡng 5 sao là VinPearl Discovery Cửa Hội và khu vui chơi giải trí VinPearl Land Cửa Hội được triển khai. Tại Hà Tĩnh, thị trấn Thịnh Lộc, huyện Lộc Hà cũng đã đưa vào hoạt động khu resort Meliá Vinpearl Cửa Sót.

Gần một thập kỷ trước, du lịch biển đã được xem là ngành kinh tế mũi nhọn cần được đầu tư có trọng tâm tại Bắc Trung Bộ. Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2013 đã quy hoạch Sầm Sơn và Cửa Lò trở thành hai đô thị du lịch biển hàng đầu của khu vực. Nói về Cửa Lò, nếu so sánh với “người hàng xóm” Sầm Sơn, thị xã này ở thời điểm hiện tại rõ ràng có nhiều lợi thế phát triển ngành công nghiệp không khói nổi bật hơn. Nếu Sầm Sơn nằm trong chiến lược phát triển “tứ sơn”, trở thành đô thị vệ tinh của TP. Thanh Hóa, thì trong tháng 8/2022, tỉnh Nghệ An đã thống nhất phương án mở rộng địa giới hành chính TP. Vinh, trong đó sáp nhập hoàn toàn diện tích Cửa Lò, mở ra dư địa phát triển khổng lồ cho thị xã.

Nằm trong kế hoạch mở rộng, đại lộ Vinh - Cửa Lò khởi công năm 2010 đã về đích vào đầu tháng 2 năm 2021. Con đường dài 11,2km được cả Chính phủ và tỉnh Nghệ An định hướng xây dựng thành trục huyết mạch, trở thành động lực phát triển kinh tế quan trọng với tổ hợp hệ thống trung tâm hành chính, giáo dục, dân cư, thương mại dịch vụ hàng đầu Bắc Trung Bộ. Bên cạnh đó, vị trí nằm sát Quốc lộ 1 cùng Cảng Hàng không Quốc tế Vinh cũng đem lại lượng lớn du khách tiềm năng đổ về địa phương này. Đó là còn chưa kể, sau khi việc sáp nhập hoàn thành, Cửa Lò sẽ được hưởng những cơ chế đặc thù cho TP. Vinh về huy động và sử dụng vốn, phát triển, cơ sở hạ tầng,...

Trên nền tảng thế mạnh về điều kiện tự nhiên và kinh tế, xã hội đó, bài toán thu hút và giữ chân du khách là thách thức của cả du lịch biển vùng Bắc Trung Bộ nói chung. Trong những năm gần đây, số lượng du khách đến với địa phương này ngày càng tăng lên, nhưng mức tăng vẫn còn chậm và số lượt khách vẫn còn rất khiêm tốn. Vào 2018, thời điểm trước khi đại dịch Covid-19 ập đến, Cửa Lò đón khoảng 3 triệu lượt khách du lịch, xấp xỉ con số của Phú Quốc và thua xa so với Nha Trang - Khánh Hòa (6,2 triệu) và Hạ Long - Quảng Ninh (12,2 triệu). Không chỉ ít hơn về số lượt khách, thời gian lưu trú và mức chi tiêu của du khách đến với Cửa Lò cũng hạn chế. 

Nguyên nhân của điều này được cho là sản phẩm du lịch của các địa phương ven biển Bắc Trung Bộ chưa đa dạng và thiếu đột phá. Ngoài tắm biển, thưởng thức hải sản, trải nghiệm vui chơi giải trí của những nơi như Cửa Lò, Lộc Hà vẫn còn rất nghèo nàn. Hiện nay, thị xã Cửa Lò có sân golf hệ thống 27 lỗ chuẩn quốc tế, nhưng loại hình du lịch này rõ ràng chỉ đáp ứng nhu cầu giải trí cho một bộ phận rất nhỏ du khách. Bên cạnh đó, hệ thống lưu trú tại đây phần lớn là các khách sạn địa phương, chưa có nhiều khu biệt thự, khách sạn, resort hướng tới phân khúc khách hàng cao cấp, vốn là nhóm đối tượng có khả năng chi tiêu cao. Ngoài ra, do đặc điểm khí hậu đầu và cuối năm dương lịch thường lạnh giá, lượng khách du lịch đến Bắc Trung Bộ trong giai đoạn này cũng giảm sút đáng kể.

Chính vì vậy, việc hàng loạt dự án bất động sản du lịch nghỉ dưỡng do Vingroup triển khai rất được hưởng ứng. Tại Cửa Lò, dự án VinPearl Discovery Cửa Hội lại nằm tách biệt với trung tâm thị xã, sở hữu đầy đủ tiện ích nội khu, mang lại cho du khách trải nghiệm riêng tư, đẳng cấp. Ở thời điểm hiện tại, Vingroup đang tiếp tục triển khai xây dựng khu vui chơi giải trí VinPearl Land Cửa Hội trên đảo Hòn Ngư, được kết nối bằng hệ thống cáp treo vượt biển nối với khu khách sạn, biệt thự nghỉ dưỡng. Hòn Ngư là khu vực đảo nằm tại cửa sông Lam đổ ra biển, gần ranh giới hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Với thế mạnh sẵn có của các bãi biển hoang sơ, chùa cổ, khu cảng rộng, việc được đầu tư hệ sinh thái 5 sao gồm khu vui chơi giải trí, nhà hàng ven biển, trung tâm thương mại mua sắm, khu nghỉ dưỡng,... đây hứa hẹn sẽ trở thành tổ hợp du lịch lớn và hiện đại bậc nhất Bắc Trung Bộ.

Tại huyện Lộc Hà, VinPearl Discovery Cửa Sót là khu nghỉ dưỡng chuẩn 5 sao đầu tiên của tỉnh Hà Tĩnh. Ngoài khách sạn trung tâm và dãy biệt thự view biển sang trọng, một phần lớn diện tích dự án được sử dụng để xây dựng công viên nước và vòng xoay khổng lồ, giúp gia tăng hoạt động du lịch và thời gian lưu trú của du khách. 

Các dự án này hứa hẹn sẽ thu hút đến Bắc Trung Bộ lượng du khách quanh năm và nguồn thu kinh phí khổng lồ để tái đầu tư cho các hoạt động kinh tế, xã hội khác như thành công của những VinPearl Land Nha Trang, Phú Quốc, Nam Hội An đã làm được.

Ngoài các thương hiệu Vinhomes, Vincom, VinPearl đang ngày càng có chỗ đứng ổn định, VinFast chắc chắn là cái tên tiếp theo không thể bỏ tại thị trường Bắc Trung Bộ. 

Cuối năm 2021, VinFast đã lựa chọn khu kinh tế Vũng Áng (Hà Tĩnh) là nơi khởi công nhà máy Sản xuất Pin VinES. Đây là cơ sở sản xuất pin ô tô đầu tiên và hiện đại nhất Việt Nam với mức độ tự động hóa trên 80% và sử dụng công nghệ tiêu chuẩn Hoa Kỳ và châu Âu. Trong giai đoạn 1, nhà máy sẽ sản xuất 100.000 bộ pin ô tô mỗi năm, sau đó mở rộng để sản xuất các tế bào pin và nâng cao công suất lên 1 triệu bộ/năm. Trong năm nay, đồng loạt 3 dự án khác tại Vũng Áng cũng sẽ được Vingroup xúc tiến gồm hạ tầng khu công nghiệp ô tô và linh kiện phụ trợ nhà máy ô tô VinFast; trung tâm logistic và cảng biển loại 1; khu du lịch nghỉ dưỡng Kỳ Ninh.

Vũng Áng là một trong 5 khu kinh tế ven biển được Chính phủ lựa chọn để đầu tư có trọng tâm. Tại đây có cảng nước sâu Vũng Áng - Sơn Dương thuộc vịnh Sơn Dương - một trong hai khu vực của cả nước có độ sâu lý tưởng, đáp ứng được điều kiện xây dựng cảng nước sâu để các đội tàu container lớn nhất thế giới cập cảng. Hàng hóa từ các trung tâm công nghiệp lân cận có thể kết nối dễ dàng với cụm cảng này thông qua các trục đường sắt và đường bộ Bắc - Nam. Không những thế, Vũng Áng còn là cửa ngõ ra biển gần nhất cho các tỉnh Trung Lào, Đông Bắc Thái Lan nếu đi theo đường quốc lộ 8A và 12.

Dù có lợi thế đáng kể so với các tỉnh trong vùng, việc đầu tư, phát triển hệ thống cảng biển và dịch vụ logistic tại Hà Tĩnh vẫn còn đang rất hạn chế. Sau hơn 20 năm vận hành, cụm cảng biển tại Hà Tĩnh mới chỉ có 2 cầu cảng hoạt động; hàng hóa thông quan tại Vũng Áng dao động khoảng 4 - 5 triệu tấn/năm. Trong khi đó, cảng Nghi Sơn (Thanh Hóa) dù được đầu tư sau, nhưng hiện đã có 12 bến cảng tổng hợp, lượng hàng hóa thông quan năm 2020 lên đến 42 triệu tấn.

Trước thực tế đó, dòng vốn đầu tư của Vingroup để hình thành hệ thống hạ tầng từ sản xuất, kho bãi đến xuất nhập khẩu chính là một cú hích lớn vào hoạt động của khu kinh tế Vũng Áng; trong đó ngành sản xuất pin dựa trên công nghệ cao có thể ví như làn gió mới trong hoạt động công nghiệp vốn phụ thuộc vào gang thép, nhiệt điện, xăng dầu như hiện nay. Tính trong 6 tháng đầu năm 2022, mức đầu tư 2.407 tỷ đồng từ công ty giải pháp năng lượng VinES là một trong những nhân tố chính giúp vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội Hà Tĩnh tăng 32,61% so với cùng kỳ năm trước.

Như vậy, khi thị trường bất động sản Bắc Trung Bộ mới chỉ bắt đầu nhộn nhịp với ngày càng nhiều nguồn lực của các doanh nghiệp đổ về đây, Vingroup đã đi trước một bước để xây dựng nền tảng bất động sản vững chắc và dần thu về thành quả. 

Không dừng lại sau những kết quả ban đầu, trong giai đoạn phát triển mới, Vingroup sẽ hoàn thành nhà ở xã hội Happy Home tại Thanh Hóa, Quảng Trị; đưa Vinhomes Star City về đích kịp tiến độ. Cùng với đó, theo những thông tin mới nhất, tập đoàn sẽ tiếp dụng công cuộc kiến tạo thương hiệu Vingroup với kế hoạch xây dựng khu đô thị Hàm Nghi tại TP. Hà Tĩnh và gói tài trợ lập quy hoạch khu đô thị trung tâm khu kinh tế Vũng Áng.

Được ví như đôi bàn tay của vua Midas trong thần thoại Hy Lạp, chạm đến đâu là nơi đó hóa “vàng ròng”, sự đồng hành tiên phong của Vingroup đang mở ra cho các tỉnh Bắc Trung Bộ thời cơ của một kỷ nguyên phát triển mới. Những dự án bất động sản triệu đô đang dần hình thành dọc 5 tỉnh Bắc Trung Bộ cho thấy sự cam kết đầu tư chiến lược cho cả kinh tế và đời sống của Vingroup tại vùng đất này, đem lại sự thịnh vượng cho dân cư trên chính quê hương của mình./.