Đô thị tái sinh - Mở ra kỷ nguyên "ESG++" tại Việt Nam

Sáng ngày 19/10/2025, tại Hà Nội sẽ diễn ra Tọa đàm chuyên đề "Đô thị xanh và sứ mệnh bảo vệ - tái sinh môi trường" do Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam (VIRES) phối hợp cùng Tạp chí Điện tử Bất động sản Việt Nam (Reatimes) và thương hiệu Vinhomes tổ chức. Sự kiện quy tụ các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia quy hoạch - kiến trúc, doanh nghiệp và nhà đầu tư nhằm bàn sâu về mô hình đô thị mới - đô thị tái sinh (regenerative city) qua lăng kính ESG++.

PGS.TS. Bùi Thị An, Đại biểu Quốc hội khóa XIII, Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng đánh giá tình trạng biến đổi khí hậu trên thế giới đang ngày càng gia tăng, diễn biến khôn lường, khó dự báo trước và để lại những hệ lụy đau lòng.

"Việt Nam cũng chịu cảnh ô nhiễm khắp nơi, từ ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp… Do đó, vấn đề đặt ra là phải làm thế nào để phát triển theo hướng bền vững hơn. Tôi cho rằng, xu hướng tất yếu của thế giới hiện nay là phát triển xanh. Phát triển xanh bao gồm kinh tế xanh, xã hội xanh, công nghệ xanh, quản trị xanh. ESG (Environmental - Social - Governance) là bộ tiêu chí rất thích hợp với sự phát triển của Việt Nam trong tương lai, đặc biệt là đối với các dự án phát triển đô thị. Nếu phát triển theo hướng này, chúng ta sẽ có thể giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng, làm cho đời sống người dân tốt hơn, an toàn hơn, bình yên hơn", PGS.TS. Bùi Thị An khẳng định.

Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng nhìn nhận rằng: Chắc chắn tiêu chí của ESG sẽ đáp ứng được những mong mỏi của người dân. "Hạnh phúc" của con người trong tương lai là được sống trong môi trường trong lành, khỏe mạnh và an toàn.

Với tư duy truyền thống, đô thị được đo bằng chiều cao tòa nhà, số lượng công trình hay chiều dài các đại lộ. Nhưng trong kỷ nguyên mới, một đô thị đáng sống không chỉ bởi bê tông, mà bởi khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, tái tạo hệ sinh thái và nâng cao chất lượng sống cho cư dân. ESG chính là "hộ chiếu" giúp đô thị Việt Nam hội nhập, cạnh tranh và vươn lên trên bản đồ phát triển toàn cầu.

Khái niệm "đô thị xanh" đã dần trở nên quen thuộc khi nhiều dự án chú trọng cây xanh, mặt nước, sử dụng năng lượng tiết kiệm. Nhưng bước tới "đô thị tái sinh" (regenerative city) là bước ngoặt lớn hơn nhiều: Không chỉ giảm tác động tiêu cực, mà chủ động khôi phục - tái tạo - làm giàu hệ sinh thái, kết nối con người - thiên nhiên - kinh tế theo cách hài hòa.

ESG (Environmental - Social - Governance) là bộ tiêu chí rất thích hợp với sự phát triển của Việt Nam trong tương lai, đặc biệt là đối với các dự án phát triển đô thị. Nếu phát triển theo hướng này, chúng ta sẽ có thể giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng, làm cho đời sống người dân tốt hơn, an toàn hơn, bình yên hơn.

PGS.TS. Bùi Thị An

PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên nhận định: "Đô thị tái sinh là bước ngoặt tư duy phát triển. Thay vì chỉ 'giảm hại', mô hình này chủ động hàn gắn, tái tạo và nâng cấp hệ sinh thái tự nhiên, kinh tế và xã hội". Từ đó, phiên bản nâng cấp ESG++ hình thành - bổ sung hai trụ cột quan trọng: Regeneration - Tái sinh, phục hồi tự nhiên; Resilience - Khả năng thích ứng và hồi phục trước các cú sốc môi trường.

Theo PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên, đô thị tái sinh hướng tới việc khôi phục các hệ sinh thái đô thị đã bị tổn thương, tái tạo tài nguyên, củng cố cấu trúc sinh thái - kỹ thuật để thành phố không chỉ tồn tại trước khủng hoảng mà còn mạnh lên sau khủng hoảng. Đó chính là năng lực "resilience" - chống chịu và phục hồi, mà các đô thị của thế kỷ XXI bắt buộc phải có.

"Chúng ta không thể bảo vệ tương lai chỉ bằng cách giảm thiểu tác động tiêu cực; chúng ta phải chủ động tạo ra tác động tích cực lên thiên nhiên và hệ sinh thái. Một đô thị tái sinh không chỉ "không gây hại" mà còn trả lại giá trị cho hành tinh, lọc sạch không khí, tái tạo nguồn nước, phục hồi vùng sinh cảnh, tạo ra năng lượng tái tạo và nâng cao chất lượng sống", chuyên gia bình luận.

PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên tin rằng, ESG++ với hai trụ cột Tái sinh và Thích ứng, hoàn toàn có thể trở thành một chuẩn mực thị trường mới trong đầu tư bất động sản - đô thị ở Việt Nam. Đây không chỉ là xu hướng nhất thời mà là sự dịch chuyển tất yếu của dòng vốn toàn cầu trong bối cảnh các quốc gia và thị trường buộc phải thích ứng với biến đổi khí hậu và các yêu cầu phát triển bền vững.

Các dự án đáp ứng được chuẩn ESG++ không chỉ dễ tiếp cận vốn hơn mà còn có chi phí huy động rẻ hơn, khả năng mở rộng cao hơn và tính bền vững tài chính lớn hơn. Nói cách khác, ESG++ sẽ tái định nghĩa "khả năng sinh lời" theo hướng dài hạn, ổn định và có chiều sâu.

PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên

Thực tế đã cho thấy, vốn đầu tư xanh đang gia tăng nhanh chóng, đặc biệt từ các định chế tài chính quốc tế, các quỹ đầu tư có trách nhiệm xã hội (ESG funds) và các nhà đầu tư chiến lược dài hạn. Các dự án đáp ứng được chuẩn ESG++ không chỉ dễ tiếp cận vốn hơn mà còn có chi phí huy động rẻ hơn, khả năng mở rộng cao hơn và tính bền vững tài chính lớn hơn. Nói cách khác, ESG++ sẽ tái định nghĩa "khả năng sinh lời" theo hướng dài hạn, ổn định và có chiều sâu.

Khi ESG++ trở thành chuẩn mực, hành vi đầu tư cũng sẽ thay đổi. Các nhà đầu tư không còn chỉ quan tâm đến giá đất - tốc độ tăng giá ngắn hạn, mà sẽ ưu tiên những dự án có năng lực tái sinh sinh thái, khả năng thích ứng khí hậu và hiệu quả vận hành dài hạn. Doanh nghiệp bất động sản buộc phải thiết kế sản phẩm theo chuẩn phát triển xanh - thông minh - tái sinh, vì nếu không, họ sẽ bị loại khỏi cuộc chơi. Nhà nước sẽ có cơ sở để tạo ra cơ chế ưu đãi, dòng vốn ưu tiên, khuyến khích các mô hình phát triển đô thị bền vững.

Những chuyên gia hàng đầu tham dự Tọa đàm

Chương trình có sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành, có ảnh hưởng sâu rộng trong lĩnh vực quy hoạch đô thị, kiến trúc xanh và ESG:

1. PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên, Chủ tịch Viện Khoa học công nghệ Đô thị xanh

Ông là một trong những người tiên phong nghiên cứu mô hình đô thị sinh thái - tái sinh tại Việt Nam, đặc biệt nhấn mạnh vai trò của quy hoạch tích hợp thiên nhiên, công nghệ và con người.

2. TS.KTS. Lê Thị Bích Thuận, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và Phát triển hạ tầng

Bà là chuyên gia về công trình xanh và đô thị thích ứng khí hậu, có nhiều kinh nghiệm trong các dự án ứng dụng tiêu chuẩn xanh quốc tế.

3. Nhà báo Phạm Nguyễn Toan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam

Ông là người khởi xướng nhiều diễn đàn chính sách quan trọng về phát triển thị trường bất động sản, quy hoạch đô thị, công trình xanh và phát triển doanh nghiệp dân tộc thế hệ mới. Tại Tọa đàm lần này, ông đảm nhiệm vai trò điều phối chương trình, kết nối các góc nhìn chuyên gia với thực tiễn phát triển đô thị tại Việt Nam.

Theo PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên, Tọa đàm: "Đô thị xanh và sứ mệnh bảo vệ - tái sinh môi trường" gắn với phân tích mô hình dự án Vinhomes Green Paradise Cần Giờ là một lựa chọn rất thông minh và có ý nghĩa đặc biệt. Muốn ESG++ không chỉ là những câu chữ đẹp trong báo cáo hay tiêu chuẩn kỹ thuật, chúng ta phải có những "mô hình sống" để kiểm chứng, lan tỏa và truyền cảm hứng. Không một tư tưởng quy hoạch hay mô hình phát triển nào thực sự có sức mạnh nếu nó chỉ tồn tại trong những cuộc thảo luận khép kín.

Cần Giờ có một giá trị đặc biệt. Đây là khu dự trữ sinh quyển được UNESCO công nhận, với hệ sinh thái rừng ngập mặn phong phú và độc đáo, đóng vai trò "lá phổi sinh thái" của toàn vùng TP.HCM. Nếu một đô thị tái sinh có thể thành hình ở một vùng sinh thái đặc biệt như vậy, với quy hoạch thông minh, hạ tầng xanh, năng lượng tái tạo và cơ chế quản trị ESG++ thì nó không chỉ là một dự án bất động sản, mà sẽ trở thành "phòng thí nghiệm đô thị thế hệ mới" của Việt Nam.

"Điều đáng nói là, dự án này không chỉ bàn về kiến trúc hay công nghệ xây dựng. Nó đi vào cốt lõi của tư duy phát triển: Đưa thiên nhiên trở lại trung tâm của quy hoạch, đặt giới hạn sinh thái làm "đường biên đỏ" cho mọi quyết định, biến vốn tự nhiên thành nền tảng giá trị của toàn bộ mô hình đô thị. Đây chính là cách nhiều quốc gia tiên phong đã làm, từ Singapore với hệ sinh thái đô thị nước, đến Bắc Âu với đô thị tái sinh ven biển.

Tôi tin rằng, nếu Cần Giờ được triển khai đúng theo tinh thần ESG++, nó có thể trở thành một biểu tượng đô thị tái sinh của Việt Nam, một "case study" có thể nhân rộng ra nhiều vùng sinh thái đặc thù khác. Việc gắn một diễn đàn chính sách với một dự án thực tiễn như vậy giúp chúng ta nhìn thấy rõ khoảng cách giữa ý tưởng và hành động, đồng thời cũng chỉ ra con đường để biến tầm nhìn thành hiện thực thông qua quy hoạch, thể chế và vốn đầu tư phù hợp.

Nói cách khác, Cần Giờ có thể là "hình mẫu của tương lai", nơi ESG++ không chỉ là mục tiêu phát triển, mà là cách đô thị vận hành, tạo giá trị và kiến tạo sức chống chịu trong một thế giới đầy biến động", PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên nhìn nhận.

Đô thị không chỉ là nơi để ở, mà là nơi để con người hạnh phúc, thiên nhiên hồi sinh và cộng đồng phát triển.

"Xanh, sống, tái sinh!"- Sứ mệnh thời đại, cơ hội bứt phá và giá trị dài hạn.

Với thông điệp đó, Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam và Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam trân trọng kính mời Quý vị đồng hành cùng hành trình chuyển đổi đô thị Việt Nam - xanh hơn, sống hơn và tái sinh mạnh mẽ hơn.