Doanh nghiệp dân tộc: Nghĩ lớn - Làm thật - Kiến tạo giá trị bền vững cho đất nước!

"Nghĩ lớn" không đơn thuần là khát vọng cá nhân của từng doanh nhân, mà là tư duy chiến lược gắn liền với vận mệnh quốc gia. Trong hơn 40 năm Đổi mới, đất nước ta đã có những bước phát triển vượt bậc. Từ một nền kinh tế nghèo nàn, lạc hậu, Việt Nam đã trở thành quốc gia có thu nhập trung bình, hội nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu, đứng trong Top 32 nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Năm 2025 đánh dấu sự khởi đầu của kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao theo Nghị quyết của Đại hội Đảng XIII. Đây là mục tiêu đầy tham vọng nhưng hoàn toàn khả thi nếu chúng ta - những doanh nghiệp dân tộc - thực sự "nghĩ lớn".

Tôi xin chia sẻ một câu chuyện từ chính hành trình của Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình do tôi sáng lập. Cách đây 38 năm, khi mới thành lập với chỉ hơn 20 kỹ sư trẻ, chúng tôi đã đặt ra một tầm nhìn không tưởng: Con người Việt Nam hoàn toàn có thể làm chủ những công nghệ tiên tiến nhất, xây dựng nên những công trình có chất lượng quốc tế ngay trên đất nước mình.

Qua 38 năm, Hòa Bình đã hợp tác với hơn 20 tổng thầu đa quốc gia, học hỏi và tích lũy kinh nghiệm cũng như giải pháp thi công tiên tiến. Chúng tôi đã chứng minh rằng doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể đứng ngang hàng với các tập đoàn lớn trên thế giới. Đó chính là sức mạnh của việc "nghĩ lớn".

Nhưng "nghĩ lớn" trong bối cảnh hôm nay còn có ý nghĩa sâu xa hơn. Đó là nghĩ về xuất khẩu không chỉ sản phẩm mà cả dịch vụ, cả hệ sinh thái. Tôi xin chia sẻ một tầm nhìn táo bạo: Xuất khẩu dịch vụ xây dựng tổng hợp của Việt Nam ra thế giới. Đây không phải là mơ ước viển vông, mà là mục tiêu hoàn toàn khả thi dựa trên những lợi thế cạnh tranh độc đáo mà Việt Nam đang sở hữu.

Hiện tại, ngành xây dựng Việt Nam có những lợi thế cạnh tranh độc đáo mà không quốc gia nào sở hữu:

Thứ nhất, chúng ta may mắn trải qua thời kỳ bùng nổ sau hơn 40 năm chiến tranh. Nhiều nhà thầu hàng đầu thế giới đã đến Việt Nam, và các doanh nghiệp xây dựng Việt Nam đã có cơ hội tuyệt vời để học hỏi, tích hợp tinh hoa công nghệ xây dựng, phương pháp quản lý dự án và quản lý doanh nghiệp mới nhất. Hiện nay, chúng ta đang sở hữu công nghệ kỹ thuật cũng như phương thức quản lý tiên tiến nhất, máy móc trang thiết bị hiện đại nhất.

Thứ hai, doanh nghiệp xây dựng Việt Nam không chỉ có năng lực cạnh tranh cốt lõi về thi công mà còn có lợi thế về chuỗi cung ứng vật liệu xây dựng cạnh tranh nhất. Kim ngạch xuất khẩu vật liệu xây dựng của Việt Nam liên tục tăng qua các năm. Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu xi măng lớn nhất thế giới, đứng thứ 5 về xuất khẩu gỗ với kim ngạch trên 10 tỷ USD/năm, đứng thứ 4 thế giới về sản xuất gạch ốp lát.

Thứ ba, nguồn nhân lực dồi dào, giàu tinh thần học hỏi và đổi mới sáng tạo. Trong khi thị trường lao động ngành xây dựng ở Australia và nhiều nước phát triển khác có cầu lớn hơn cung, thì Việt Nam lại có nguồn lực dồi dào với đội ngũ kỹ sư được đào tạo qua thực tiễn, có trình độ chuyên môn cao, thừa hưởng những phẩm chất đáng tự hào của con người Việt Nam.

Với những lợi thế này, "nghĩ lớn" đối với doanh nghiệp xây dựng Việt Nam không còn là việc chỉ phục vụ thị trường 100 triệu dân trong nước, mà là hướng tới thị trường toàn cầu - một thị trường có quy mô gấp 450 lần. Đó là xuất khẩu cả hệ sinh thái: Từ vật liệu xây dựng, dịch vụ thiết kế, dịch vụ BIM, cho đến dịch vụ xây dựng tổng hợp, trở thành tổng thầu chính cho các dự án lớn ở nước ngoài.

"Nghĩ lớn" mà không "làm thật" thì chỉ là ảo tưởng. Và "làm thật" theo tôi, có ba tầng ý nghĩa quan trọng.

Một là, làm thật với chính mình - tức là trung thực, minh bạch, không cơ hội, không đầu cơ.

Trong môi trường kinh doanh đầy biến động, nhiều doanh nghiệp đã sa vào cái bẫy của lợi nhuận ngắn hạn, của những thủ thuật tài chính, của việc báo cáo đẹp trên giấy tờ nhưng thực chất rỗng tuếch. Đó không phải là con đường bền vững. Doanh nghiệp dân tộc cần phải xây dựng nền tảng vững chắc trên sự trung thực - trung thực với chính mình về năng lực thực sự, về những điểm mạnh cần phát huy và những điểm yếu cần khắc phục.

"Làm thật với chính mình" còn có nghĩa là dám đối diện với thực tế, dám thừa nhận sai lầm và quyết liệt điều chỉnh. Trong 5 năm khó khăn vừa qua - từ đại dịch Covid-19 đến khủng hoảng kinh tế toàn cầu, từ sự đóng băng của thị trường bất động sản đến những biến động chưa từng có trong ngành xây dựng - nhiều doanh nghiệp đã phải đối mặt với những khó khăn chồng chất.

Có doanh nghiệp chọn con đường cắt giảm chi phí bằng mọi giá, sa thải hàng loạt nhân viên, dừng đầu tư vào nghiên cứu phát triển. Nhưng đó là tư duy ngắn hạn. "Làm thật" là phải có những quyết định khó khăn nhưng đúng đắn: Tái cấu trúc toàn diện một cách khoa học, từ tái cấu trúc tài chính để tăng cường dòng tiền, tái cấu trúc sản phẩm và thị trường để tập trung vào những phân khúc có lợi thế cạnh tranh, đến tái cấu trúc tổ chức nhân sự để nâng cao hiệu quả vận hành.

Hai là, làm thật với đối tác và khách hàng - tức là chất lượng và uy tín phải được đặt lên hàng đầu.

Trong thời đại thông tin minh bạch, uy tín chính là tài sản vô giá nhất của doanh nghiệp. Một lần đánh mất lòng tin, có khi phải mất cả chục năm mới có thể khôi phục được. Doanh nghiệp dân tộc phải hiểu rằng: Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, dù khó khăn đến đâu, cam kết với khách hàng và đối tác phải được thực hiện trọn vẹn.

"Làm thật với khách hàng" không chỉ là hoàn thành đúng hợp đồng, mà là vượt qua kỳ vọng của họ về chất lượng và dịch vụ. Đó là sự đầu tư vào từng chi tiết nhỏ nhất, là tinh thần trách nhiệm với từng sản phẩm được tạo ra. Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh khốc liệt, chỉ có những doanh nghiệp thực sự đặt chất lượng lên hàng đầu mới có thể tồn tại và phát triển.

"Làm thật với đối tác" là xây dựng mối quan hệ dựa trên nền tảng tin tưởng và chia sẻ, không phải chỉ là quan hệ mua bán thuần túy. Khi doanh nghiệp gặp khó khăn, đối tác sẵn sàng đồng hành hay không phụ thuộc vào việc trong những ngày bình thường, doanh nghiệp đã đối xử với họ như thế nào. Phát triển cùng có lợi, chia sẻ rủi ro cùng nhau - đó mới là nền tảng cho sự hợp tác bền vững.

Uy tín được xây dựng qua nhiều năm nhưng có thể sụp đổ chỉ trong một đêm. Vì vậy, doanh nghiệp dân tộc cần phải kiên định với chữ "Tín" - giữ chữ tín như giữ lấy sinh mệnh của doanh nghiệp.

Ba là, làm thật với đất nước - tức là gắn lợi ích doanh nghiệp với lợi ích quốc gia, không chỉ hướng tới lợi nhuận mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Doanh nghiệp dân tộc không chỉ là những đơn vị kinh doanh tìm kiếm lợi nhuận, mà còn là những "công dân doanh nghiệp" với trách nhiệm xã hội to lớn. Ngành xây dựng Việt Nam đóng góp trung bình khoảng 7,5% GDP mỗi năm, tạo việc làm cho hàng triệu lao động. Nhưng đóng góp của chúng ta không nên dừng lại ở những con số thống kê.

"Làm thật với đất nước" là cam kết phát triển bền vững. Đó là đầu tư vào công nghệ xanh, giảm thiểu tác động đến môi trường, góp phần vào mục tiêu Net Zero của quốc gia.

"Làm thật với đất nước" còn là đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, vào đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của cả ngành, của cả nền kinh tế. Khi doanh nghiệp Việt Nam mạnh, thương hiệu Việt Nam được khẳng định trên trường quốc tế, đó chính là đóng góp thiết thực nhất cho đất nước.

Ba tầng ý nghĩa của "làm thật" này không tách biệt mà gắn kết chặt chẽ với nhau. Khi làm thật với chính mình, doanh nghiệp sẽ có nền tảng vững chắc. Khi làm thật với đối tác và khách hàng, doanh nghiệp sẽ xây dựng được uy tín bền vững. Khi làm thật với đất nước, doanh nghiệp sẽ có được ý nghĩa lớn lao hơn lợi nhuận - đó là đóng góp vào sự thịnh vượng chung của quốc gia.

Đó mới chính là tinh thần thực sự của doanh nghiệp dân tộc - không phải chỉ nghĩ đến bản thân mà nghĩ đến cả cộng đồng, đến đất nước, đến thế hệ tương lai.

"Kiến tạo giá trị bền vững" chính là kết quả tất yếu khi chúng ta "Nghĩ lớn" và "Làm thật". Khi tầm nhìn chiến lược được hiện thực hóa bằng hành động cụ thể và trách nhiệm cao, chúng ta không chỉ tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp mà còn góp phần xây dựng một xã hội thịnh vượng, bền vững hơn.

Quan trọng hơn nữa, "kiến tạo giá trị bền vững" còn là đầu tư vào con người - nguồn lực quý báu nhất. Các doanh nghiệp dân tộc cần tiếp tục đầu tư mạnh vào đào tạo đội ngũ con người, chuẩn bị sẵn sàng hội nhập và vươn ra biển lớn.

Khi đã vững bước trên con đường phát triển, chúng ta không quên sứ mệnh lớn hơn với cộng đồng. Giáo dục có thể thay đổi tư duy con người, giúp thế hệ tương lai nhận thức được trách nhiệm không chỉ với quốc gia mà với toàn nhân loại. Vừa qua, tôi đã khởi xướng dự án “Địa cầu Quê tôi” – một sáng kiến toàn cầu hướng tới xây dựng một thế giới hòa bình thông qua giáo dục công dân địa cầu. Dự án này xuất phát từ niềm tin rằng giáo dục có thể thay đổi tư duy con người, giúp thế hệ tương lai nhận thức mình trước tiên là công dân địa cầu, sau đó mới là công dân của từng quốc gia. Dự án xác định giáo dục là chìa khóa cốt lõi, có khả năng lay động tâm hồn nhân loại và thay đổi tư duy ở cấp độ toàn cầu, vượt qua mọi ranh giới về văn hóa, chính trị, tôn giáo.

Doanh nghiệp dân tộc Việt Nam đang đứng trước một cơ hội lịch sử. Với tiềm năng to lớn về nguồn nhân lực, công nghệ, chuỗi cung ứng và kinh nghiệm tích lũy qua hơn 40 năm Đổi mới, chúng ta hoàn toàn có thể vươn ra thế giới, trở thành những tập đoàn mang đẳng cấp quốc tế.

Nhưng để làm được điều đó, chúng ta cần:

Nghĩ lớn với tầm nhìn chiến lược, không giới hạn bởi biên giới quốc gia.

Làm thật với quyết tâm, trách nhiệm và sự trung thực tuyệt đối.

Kiến tạo giá trị bền vững không chỉ cho doanh nghiệp mà cho cả đất nước và nhân loại.

Tôi tin tưởng tuyệt đối rằng với bản lĩnh, tinh thần đoàn kết và khát vọng vươn lên của đội ngũ doanh nghiệp dân tộc, Việt Nam sẽ không chỉ trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao vào năm 2045, mà còn trở thành biểu tượng của sự kiên trì, của niềm tin và của khát vọng vươn ra thế giới./.