Doanh nghiệp dân tộc: Sức mạnh nội sinh cho khát vọng Việt Nam hùng cường

Với sự ra đời của Nghị quyết 68-NQ/TW, vai trò và tầm quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân đã được khẳng định - đây chính là trụ cột kiến tạo tăng trưởng, dẫn dắt đổi mới và mở rộng không gian phát triển quốc gia. Tuy nhiên, để động lực ấy thực sự lan tỏa, góp phần thực hiện khát vọng Việt Nam vươn mình trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao vào năm 2045, cần hình thành được đội ngũ "doanh nghiệp dân tộc" - những "đầu tàu" hội tụ bản lĩnh, trí tuệ, khát vọng Việt Nam và đủ sức dẫn dắt cộng đồng doanh nghiệp cùng bứt phá. 

******

Năm 2025 được xác định là thời điểm bản lề, mở ra kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định, ưu tiên hàng đầu trong giai đoạn này là thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao.

Đất nước ta, hơn lúc nào hết, đang bừng lên sức sống mới với những chuyển biến và bước tiến đột phá, từ thể chế đến hành động thực tiễn để hướng tới mục tiêu chiến lược quốc gia. Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 đã lần đầu tiên xác định khu vực kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế. Đây là lời hiệu triệu mạnh mẽ nhất, thúc đẩy sự trỗi dậy của khu vực tư nhân, khi được đặt vào đúng vai trò, vị trí sẽ không chỉ như một bộ phận cấu thành, mà là lực lượng nòng cốt, tiên phong, trung tâm kiến tạo tăng trưởng, lan tỏa đổi mới và truyền cảm hứng phát triển cho cả xã hội.

Trên thực tế, sau gần 40 năm Đổi mới, khu vực kinh tế tư nhân ở Việt Nam đã ghi dấu những bước phát triển vượt bậc với trên 940.000 doanh nghiệp, hơn 5 triệu hộ kinh doanh, đóng góp khoảng 50% GDP và tạo việc làm cho hơn 80% lực lượng lao động cả nước. Gắn liền với hành trình ấy là sự trưởng thành, dấu ấn và đóng góp khó đong đếm của đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân.

Tâm thế sẵn sàng đồng hành cùng đất nước, khí thế lạc quan, tự cường đang âm ỉ cháy trong cộng đồng doanh nghiệp, như một lời khẳng định đanh thép về năng lực vượt qua mọi thách thức để vươn tới tầm vóc cao hơn, không chỉ bằng niềm kiêu hãnh với những thành tựu đã đạt được, mà còn bằng niềm tin vào sức mạnh dân tộc và khát vọng hùng cường.

Đáng chú ý, Nghị quyết 68-NQ/TW nhấn mạnh mục tiêu xây dựng các "doanh nghiệp dân tộc" có khả năng dẫn dắt và vươn tầm quốc tế, phấn đấu đến năm 2030 có 20 doanh nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Trên cơ sở đó, Chính phủ xác định, cần xây dựng cơ chế, chính sách hình thành, phát triển "doanh nghiệp dân tộc", quy mô lớn để dẫn dắt chuỗi giá trị trong nước và mở rộng tham gia thị trường quốc tế.

Trên thực tế, thuật ngữ "doanh nghiệp dân tộc" không phải đến nay mới xuất hiện. Tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XII, thuật ngữ này đã được nhắc tới. Tuy nhiên, những hình dung về "doanh nghiệp dân tộc" đến nay vẫn chưa thực sự rõ ràng cả về nhận thức lẫn cơ chế, chính sách.

Xoay quanh định nghĩa "doanh nghiệp dân tộc", GS. TS. Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, Phó Chủ tịch Hội đồng Giáo sư Nhà nước, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ cho rằng, "doanh nghiệp dân tộc" là những doanh nghiệp mang đậm giá trị cốt lõi - định vị được hình ảnh, vị thế, thương hiệu có yếu tố quốc gia, có đóng góp cho danh tiếng và uy tín của đất nước trên trường quốc tế. Về kinh tế, đây là lực lượng tạo ra tính độc lập, tự chủ cho nền kinh tế đất nước, có năng lực cạnh tranh cao và khả năng lan tỏa lớn.

Theo ông, muốn thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và vươn tới mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2045, Việt Nam nhất thiết phải xây dựng đội ngũ "doanh nghiệp dân tộc" có đủ sức cạnh tranh để tạo ra chỗ đứng, sân chơi và thu hút được các doanh nghiệp nhỏ đi theo mình. Họ cần đặt chân vào công đoạn mang lại giá trị cao của chuỗi cung ứng, đồng thời cạnh tranh với đối thủ quốc tế, thay vì chỉ loay hoay ở khâu gia công, lắp ráp và các công đoạn có giá trị thấp.

GS. TS. Hoàng Văn Cường ví von, giống như hình ảnh đàn chim di cư bay theo hình chữ V, "doanh nghiệp dân tộc" chính là những chú chim đầu đàn có vai trò dẫn dắt, hỗ trợ cả đàn đi xa hơn. Nếu thiếu những "đầu tàu" như vậy, các doanh nghiệp nhỏ chỉ xoay quanh sự cạnh tranh với nhau mà khó tạo ra sức mạnh hợp lực để bứt phá.

"Để Việt Nam trở thành một quốc gia thịnh vượng vào năm 2045, chắc chắn cần phải có các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn mạnh, các doanh nhân thành công đứng ra làm trụ cột trong các ngành chiến lược vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng, phát triển nền kinh tế tự chủ, tự lực, tự cường, đóng góp vào sự phát triển vươn mình của đất nước, nâng cao vị thế, năng lực cạnh tranh trên trường quốc tế", GS. TS. Hoàng Văn Cường khẳng định.

Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Sĩ Dũng, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng, không có sự phát triển bền vững nào mà thiếu đi động lực, và không có động lực nào mạnh mẽ hơn động lực từ khu vực tư nhân - nơi chứa đựng năng lượng đổi mới, khát vọng vươn lên và tinh thần vượt khó của người dân Việt Nam. Trong kỷ nguyên mới, khi toàn cầu đang bước vào cuộc đua của sáng tạo và hiệu quả, việc nhận diện đúng động lực phát triển chính là chìa khóa để Việt Nam bứt phá và vươn mình.

Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, kinh tế tư nhân chính là động lực đặc biệt quan trọng. Trong đó, những doanh nghiệp mang trong mình tầm vóc đại diện quốc gia, có bản sắc riêng gắn liền với văn hóa dân tộc và tạo được niềm tự hào cho người Việt ở phạm vi toàn cầu có thể được định nghĩa là những "doanh nghiệp dân tộc". Tương tự như cách Huawei trở thành biểu tượng công nghệ của Trung Quốc, Việt Nam cũng cần có những doanh nghiệp mà khi nhắc đến, người Việt có thể cảm thấy tự hào, nhận diện được bản sắc dân tộc trong từng sản phẩm, dịch vụ.

Bản sắc ấy, theo ông, không phải là khái niệm trừu tượng mà phải được thể hiện cụ thể và nhất quán trong mô hình sản xuất, trong triết lý kinh doanh. Ví dụ, doanh nghiệp Nhật Bản nổi bật với tinh thần cải tiến không ngừng, không thỏa hiệp với chất lượng và sự tôn trọng đối tác. Với Việt Nam, bản sắc dân tộc có thể bắt nguồn từ những giá trị truyền thống, tinh thần cộng đồng, sự linh hoạt, hoặc từ văn hóa ứng xử đặc thù của người Việt. "Những yếu tố này cần được xác định rõ, làm nổi bật và chuyển hóa thành lợi thế cạnh tranh", ông nhấn mạnh.

TS. Nguyễn Sĩ Dũng đồng thời cho rằng, "doanh nghiệp dân tộc" không nhất thiết phải là doanh nghiệp lớn nhất về quy mô, nhưng nhất định phải có tinh thần cống hiến, có trách nhiệm với cộng đồng, đóng góp vào sự phát triển bền vững của dân tộc, cả về kinh tế lẫn giá trị đạo đức và hình ảnh quốc gia.

Như vậy, nếu coi kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, thì "doanh nghiệp dân tộc" có thể được coi là những nhân tố then chốt tạo ra sức sống cho động lực đó? Bối cảnh mới đặt ra yêu cầu cần nhận diện, định vị cụ thể hơn về vai trò, tầm vóc của "doanh nghiệp dân tộc", không chỉ ở quy mô, tính chất mà còn ở khát vọng cống hiến, tinh thần tiên phong, đổi mới sáng tạo…; từ đó đưa ra những giải pháp đột phá, kiến tạo "đường băng" để đội ngũ "doanh nghiệp dân tộc" phát huy sức mạnh, đóng góp hiệu quả cho năng lực tự cường và vị thế quốc tế của đất nước.

Thực hiện tinh thần định hướng của Nghị quyết 68 về việc đổi mới tư duy, thống nhất cao về nhận thức và hành động, khơi dậy niềm tin, khát vọng dân tộc, tạo xung lực mới, khí thế mới để phát triển kinh tế tư nhân; dưới sự chỉ đạo của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam đã phối hợp với Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam khởi động Đề án truyền thông: "Kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc".

Đề án hướng tới mục tiêu lan tỏa thông điệp, khẳng định vai trò động lực quan trọng nhất của kinh tế tư nhân đối với việc hiện thực hóa các mục tiêu của kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, đưa đất nước phát triển giàu mạnh, thịnh vượng vào năm 2045 - kỷ niệm 100 năm thành lập nước.

Bên cạnh đó, rà soát, phân tích, đánh giá khách quan những khó khăn, thách thức, rào cản đối với môi trường đầu tư kinh doanh nói chung và hoạt động của các doanh nghiệp tư nhân trong nước nói riêng; hiến kế, thúc đẩy xây dựng chính sách đột phá, cơ chế thuận lợi và tầm nhìn, định hướng phát triển phù hợp để kinh tế tư nhân thực sự phát huy vai trò động lực quan trọng, đóng góp xứng đáng hơn vào các mục tiêu phát triển, góp phần nâng cao năng lực nội sinh của nền kinh tế.

Đặc biệt, Đề án đã thực hiện tổng kết những đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân đối với tăng trưởng, năng suất lao động và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế trong hành trình 40 năm Đổi mới. Trên cơ sở đó, giới thiệu và tôn vinh 40 chân dung doanh nghiệp tư nhân tiêu biểu, tiên phong, có trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững. Qua đó, khơi dậy niềm tự hào, khát vọng cống hiến của doanh nghiệp tư nhân; khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Danh sách 40 doanh nghiệp tư nhân tiêu biểu được Hội đồng bình chọn độc lập, khách quan, đánh giá dựa trên hệ thống các tiêu chí: Hiệu quả kinh doanh và sức mạnh tài chính; mức độ đóng góp vào tăng trưởng kinh tế - xã hội; phát triển bền vững; vai trò tiên phong trong ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; truyền cảm hứng và định hình văn hóa doanh nghiệp; đồng hành cùng dân tộc trong tiến trình đổi mới, hội nhập; chủ động tham gia vào những mục tiêu, nhiệm vụ chiến lược của quốc gia…

Song hành với công tác bình chọn và tôn vinh 40 doanh nghiệp tư nhân tiêu biểu sau 40 năm Đổi mới, Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam cũng đã phối hợp với Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam xuất bản Ấn phẩm đặc san: "Kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên vươn mình" – một trong 3 trụ cột chủ chốt của Đề án. Ấn phẩm nhằm cung cấp các góc nhìn khoa học, thực tiễn về kinh tế tư nhân, tổng kết và xây dựng chân dung 40 doanh nghiệp tư nhân tiêu biểu, đồng thời đề xuất những kiến giải chiến lược.

Với dung lượng 888 trang, ấn phẩm không chỉ là diễn đàn để các nhà lãnh đạo, quản lý, chuyên gia kinh tế, khoa học thể chế và chính sách hàng đầu đóng góp góc nhìn, mà còn dành dung lượng lớn để khắc hoạ và tôn vinh 40 doanh nghiệp tư nhân tiêu biểu, hiện thân cho tinh thần: "Nghĩ lớn - làm thật - cống hiến không ngừng vì quốc gia, dân tộc".

Và để hiện thực hóa trụ cột quan trọng cuối cùng trong khuôn khổ Đề án truyền thông về sứ mệnh lịch sử của kinh tế tư nhân đã được phát động, vào ngày 8/10 tới đây, dưới sự chỉ đạo của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam tiếp tục phối hợp với Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam tổ chức Hội thảo "Xây dựng và phát huy sức mạnh của đội ngũ doanh nghiệp dân tộc vì khát vọng Việt Nam thịnh vượng".

Đây cũng là dịp để Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam và Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam tri ân sâu sắc tới cộng đồng doanh nhân Việt Nam nhân dịp Kỷ niệm 21 năm Ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10/2004 - 13/10/2025) - những người đã, đang và sẽ viết tiếp hành trình phát triển bứt phá của dân tộc bằng nỗ lực mạnh mẽ, bền bỉ; bằng khát vọng vươn mình và tinh thần cống hiến không ngừng nghỉ.

Hội thảo sẽ hướng tới 4 mục tiêu: Thứ nhất là làm rõ khái niệm "doanh nghiệp dân tộc", khẳng định tầm vóc, sứ mệnh lịch sử và vai trò đồng hành, cùng tiến của đội ngũ "doanh nghiệp dân tộc" trong sự nghiệp phát triển đất nước. Thứ hai, thúc đẩy nâng cao nhận thức và sự đồng thuận trong xã hội về vai trò tiên phong của "doanh nghiệp dân tộc" đối với khát vọng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng. Thứ ba, mở ra không gian đối thoại giữa các chuyên gia - doanh nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm và giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, khả năng thích ứng và tinh thần đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh mới. Và cuối cùng là đề xuất cơ chế, chính sách để Nhà nước đồng hành, tạo điều kiện cho "doanh nghiệp dân tộc" phát triển bền vững, vươn ra khu vực và thế giới, khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tại Hội thảo, bên cạnh các phiên tham luận và tọa đàm mở chuyên sâu, Ban Tổ chức sẽ trao biểu trưng cho Top 40 doanh nghiệp tư nhân tiêu biểu sau 40 năm Đổi mới; đồng thời ra mắt Ấn phẩm đặc biệt: Kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên vươn mình.

Bày tỏ đánh giá cao Đề án truyền thông: "Kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc", các chuyên gia cho rằng, trong thời điểm khu vực kinh tế tư nhân đang cần được lan tỏa cảm hứng, thôi thúc hành động cũng như kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn phát triển, việc chú trọng và đầu tư cho công tác truyền thông nhằm lan tỏa những thông điệp tích cực về kinh tế tư nhân, tôn vinh những đóng góp xứng đáng của các doanh nghiệp tư nhân tiêu biểu là rất cần thiết và đáng hoan nghênh.

Bởi thực tế hiện nay, tiếng nói của doanh nghiệp chưa được ghi nhận thực sự đầy đủ và cần có không gian để họ chia sẻ. Do đó, thông qua các hoạt động của Đề án, những chia sẻ tâm tư, vướng mắc hay mong muốn của cộng đồng doanh nghiệp trong bối cảnh mới sẽ được ghi nhận và lan tỏa, từ đó không chỉ khích lệ cộng đồng doanh nghiệp mà các nhà hoạch định chính sách cũng có thể nhìn vào để thấu hiểu.

GS. TS. Hoàng Văn Cường nhấn mạnh, đây là hoạt động rất có ý nghĩa, việc triển khai đề án với 3 trụ cột quan trọng không chỉ nhằm hướng tới mốc 40 năm Đổi mới mà còn thể hiện việc cơ quan chỉ đạo và thực hiện Đề án có tinh thần đồng hành cùng doanh nghiệp. Ông kỳ vọng, các hoạt động sẽ không dừng lại ở đây mà tiếp tục có thêm nhiều tiếng nói để thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển một cách thực chất./.