Doanh nghiệp sốt ruột, ngân hàng cẩn trọng

Phản ánh đến PV, ông Giang Hoàng Hải, Giám đốc Công ty TNHH Du thuyền Viet Princess (trụ sở tại TP.HCM), cho biết dịch Covid-19 khiến công ty bị ảnh hưởng nặng nhiều tháng qua. Tuy nhiên, việc tiếp cận gói tín dụng ưu đãi đối với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch gặp rất nhiều khó khăn.

Trầy trật chứng minh thiệt hại

Theo ông Hải, từ nhiều năm qua, công ty của ông có quan hệ tín dụng với 2 ngân hàng thương mại, dòng tiền, lương cán bộ nhân viên cũng chuyển qua 2 ngân hàng này. Tuy nhiên, đến giờ công ty vẫn chưa được hỗ trợ giảm lãi vay hoặc cơ cấu lại nợ do ảnh hưởng của dịch bệnh.

"Một ngân hàng thương mại quốc doanh tôi vay cá nhân với nhiều khoản vay lớn, lương thưởng của cán bộ nhân viên cũng chuyển qua đây. Nhưng từ đầu tháng 3 đến giờ, tôi đã liên hệ nhiều lần vẫn không thấy được hỗ trợ, gốc và lãi trong tháng 3 họ vẫn thu đủ. Tại một ngân hàng thương mại cổ phần, chúng tôi đang còn dư nợ hơn 4 tỷ đồng, xin được giãn tiến độ thanh toán, hồ sơ đã gửi từ lâu nhưng chưa được duyệt" - ông Giang Hoàng Hải bày tỏ.

Ông Hải còn phản ánh Công ty TNHH Du thuyền Viet Princess đang có nhu cầu vay bổ sung vốn lưu động trong 12 - 24 tháng để duy trì hoạt động, trả lương cho người lao động trong lúc chờ hết dịch, ngành du lịch phục hồi nhưng khi liên hệ ngân hàng thì được trả lời ngành nghề kinh doanh của công ty nằm trong nhóm có rủi ro cao nên chưa duyệt cho vay mới. Ông Hải thất vọng: "Du lịch, khách sạn, nhà hàng, lữ hành... là những lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của dịch bệnh nhưng lại chậm được hỗ trợ".

Ông Lê Minh Tuấn - chủ một doanh nghiệp ở quận Bình Tân, TP.HCM - than phiền cách đây hơn tuần, ông nộp đơn đề nghị 2 ngân hàng thương mại giảm lãi suất 1%/năm cho tổng số tiền vay 170 tỷ đồng. Kết quả là ông dài cổ đợi. "Tôi đã cung cấp đủ giấy tờ chứng minh nguồn thu từ nhiều mặt bằng cho thuê không còn; chứng minh việc giảm 50% tiền thuê mặt bằng và người thuê mặt bằng kinh doanh karaoke cũng chưa thanh toán khoản này. Khi tôi hỏi các cán bộ trực tiếp quản lý khoản vay về việc giảm lãi suất thì chỉ nhận được câu trả lời... đang chờ phản hồi" - ông Tuấn kể.

Không chỉ doanh nghiệp mà khách hàng cá nhân cũng khó vay vốn nếu không có tài sản thế chấp. Chủ một doanh nghiệp tư nhân có hệ thống 3 trường mầm non quốc tế liên hệ vay vốn cá nhân để chi trả lương cho giáo viên, nhân viên trong trường nhưng không được giải quyết. Chủ doanh nghiệp này không có tài sản thế chấp, phải vay thế chấp bằng sổ tiết kiệm của gia đình nhưng không đủ, giờ đang tiếp tục liên hệ vay tín chấp nhưng lãi suất khá cao, từ 12% - 15%/năm...

Ngân hàng lo rủi ro nợ xấu

Nhiều ngân hàng thương mại cho biết đang tiến hành cơ cấu lại nợ, giảm lãi vay, giãn tiến độ thanh toán cho khách hàng theo Thông tư 01 của Ngân hàng Nhà nước và triển khai hàng loạt gói tín dụng ưu đãi hỗ trợ lãi suất cho khách hàng doanh nghiệp và cá nhân. Quy mô của gói tín dụng ưu đãi được các ngân hàng thương mại cam kết cho vay đã lên gần 300.000 tỷ đồng với lãi suất thấp hơn từ 0,5 - 4,5 điểm %.

Tuy nhiên, trong báo cáo liên quan đến việc triển khai chính sách này, Bộ Công Thương thừa nhận hầu như doanh nghiệp rất khó tiếp cận với các hỗ trợ tín dụng tại Thông tư 01 của Ngân hàng Nhà nước. Nguyên nhân chính do Ngân hàng Nhà nước dành nhiều quyền tự quyết cho các ngân hàng thương mại trong việc hỗ trợ doanh nghiệp, trong khi bản thân các ngân hàng thực chất hoạt động theo cơ chế của doanh nghiệp thông thường, phải chịu sức ép về chỉ tiêu lợi nhuận với các cổ đông...

Ông Đặng Hồng Anh - Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thành Thành Công (TTC) - nhấn mạnh cũng vì những lý do trên, một bộ phận lớn doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận chính sách hỗ trợ của ngân hàng thương mại.

Trong khi đó, lãnh đạo một chi nhánh Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) nói rằng việc thẩm định hồ sơ phải cân nhắc kỹ. Cụ thể, trong 10 ngày qua, chi nhánh có 15 khách hàng doanh nghiệp, cá nhân thuộc lĩnh vực giáo dục, vận tải hành khách… chứng minh được doanh thu và thu nhập sụt giảm nên được duyệt hồ sơ giảm lãi suất, gia hạn nợ. Còn các khách hàng khác cần thời gian xác minh thêm, thẩm định năng lực tài chính của người vay, sau khi dịch bệnh kết thúc, mới quyết định gia hạn nợ, giảm lãi suất hay không.

Theo một lãnh đạo Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp lúc này là dòng tiền thanh toán thiếu hụt nên khoanh, giãn nợ hoặc vay vốn mới là cấp thiết. Nhưng cái khó là ngoài việc xác minh doanh nghiệp bị thiệt hại do dịch bệnh, ngân hàng còn phải đánh giá khả năng phục hồi của doanh nghiệp đó sau dịch bệnh nhưng lại không xác định được dịch bệnh sẽ kết thúc vào thời điểm nào.

"Vừa qua, chúng tôi tiếp nhận nhiều hồ sơ gia hạn nợ, vay vốn mới nhưng chỉ xem xét giải quyết đối với những doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực có khả năng hồi phục như hàng không, giáo dục… Còn các doanh nghiệp khó phục hồi "sức khỏe" thì chưa dám quyết cho vay. Chúng tôi phải thận trọng vì nếu sau dịch bệnh, các doanh nghiệp này tiếp tục mất khả năng thanh toán thì ngân hàng sẽ gánh phải nợ xấu" - tổng giám đốc của một ngân hàng thương mại tại TP.HCM giải thích thêm.