Thích
Sau khi hoàn tất giai đoạn bổ cập nước từ hồ Tây và Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, dòng sông Tô Lịch đã dần "hồi sinh" với mực nước ổn định ở mức 3,5m. Trên nền tảng đó, UBND TP. Hà Nội đang hoàn thiện hồ sơ để trình HĐND thành phố xem xét chủ trương triển khai dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết công viên dọc hai bên bờ sông.
Phối cảnh một đoạn sông Tô Lịch. Ảnh: Báo Tin Tức
Theo tính toán, dự án có diện tích gần 738.000m2, trải dài qua 12 phường gồm Ngọc Hà, Nghĩa Đô, Láng, Giảng Võ, Cầu Giấy, Yên Hòa, Thanh Xuân, Đống Đa, Khương Đình, Định Công, Thanh Liệt và Hoàng Liệt. Tổng mức đầu tư sơ bộ hơn 4.665 tỷ đồng, thời gian thực hiện dự kiến từ quý III/2025 đến quý III/2027.
Công viên ven sông Tô Lịch sẽ đậm chất văn hóa Việt. Ảnh: Báo Tin Tức
Các hạng mục chính bao gồm: hệ thống sân đường, vỉa hè, quảng trường, kè bờ, đường dạo ven sông, bậc cấp, bãi đỗ xe, sân thể thao, sân chơi, đường đi bộ; cùng với đó là các công trình kiến trúc như điểm nhấn dịch vụ, công trình phụ trợ và mảng cây xanh. Thiết kế chi tiết sẽ được lập ở tỷ lệ 1/500 để đảm bảo tính đồng bộ và khả thi.
Với vị trí nằm giữa lòng Hà Nội, sông Tô Lịch không chỉ mang giá trị lịch sử hàng nghìn năm mà còn tiềm năng lớn để phát triển thành một "bảo tàng sống" về văn hóa - lịch sử Thăng Long. Các chuyên gia nhận định, nếu được khai thác đúng hướng, nơi đây có thể trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, vừa tạo điểm nhấn cho Thủ đô, vừa đóng góp nguồn thu kinh tế và tạo việc làm.
Không gian ven sông Tô Lịch sẽ trở thành địa địa sinh hoạt văn hóa công cộng. Ảnh: Báo Tin Tức
Đơn vị thiết kế cho biết, đoạn sông ven đường Láng có lợi thế về địa hình và không gian, có thể phát triển các chương trình biểu diễn thực cảnh, trình chiếu ánh sáng laser trên mặt nước. Ngoài ra, phân khu giải trí và thể thao với thảm cỏ rộng lớn sẽ thuận lợi cho các hoạt động sự kiện, nhạc nước, tạo nên sức hút cho khu vực.
Việc cải tạo sông Tô Lịch được xem là bước đi cần thiết để cải thiện môi trường, mở rộng không gian công cộng, đồng thời tạo dựng một biểu tượng văn hóa - du lịch mới của Hà Nội. Các chuyên gia cũng nhấn mạnh, đây không chỉ là một dự án hạ tầng, môi trường, mà còn là "khoản đầu tư sinh lời" cho tương lai, bởi du lịch phát triển sẽ tạo thêm nguồn lực để tiếp tục làm đẹp dòng sông. Nếu thành công, mô hình này có thể nhân rộng sang các con sông đang ô nhiễm nặng khác như Kim Ngưu, Nhuệ, Lừ, Sét…, góp phần thay đổi diện mạo đô thị.
Sông Tô Lịch vốn là một nhánh của sông Cái (nay là sông Hồng), từng có dòng chảy nối trực tiếp với Hồ Tây. Tuy nhiên, đến thời Nguyễn, sự thay đổi dòng chảy của sông Hồng khiến Tô Lịch bị cắt nguồn nước, cửa sông dần bồi lấp.
Năm 1889, chính quyền Pháp cho lấp một phần lòng sông để xây dựng khu vực 36 phố phường nổi tiếng. Việc chặn hoàn toàn hai cửa sông đã cắt đứt mối liên kết tự nhiên giữa Tô Lịch với sông Hồng và Hồ Tây, khiến dòng chảy bị tắc nghẽn. Từ đó, con sông dần trở thành nơi tiếp nhận khối lượng lớn nước thải đô thị, trong khi không có biện pháp khơi thông hữu hiệu.
Trải qua hơn 2.000 năm lịch sử, từ một dòng sông rộng lớn gắn liền với giá trị tự nhiên và văn hóa, Tô Lịch đã biến thành kênh nước thải ô nhiễm. Sự suy thoái này không chỉ làm Thủ đô mất đi một di sản quý báu mà còn để lại hệ lụy nặng nề đối với môi trường sống của người dân suốt nhiều thập kỷ.
