Người chất vấn vấn đề này là đại biểu Phan Thái Bình (Quảng Nam). Đại biểu muốn biết trong điều kiện nguồn vốn trong nước khó khăn nhưng việc sử dụng vốn vay ODA làm 5 dự án đường sắt đô thị Hà Nội, TP.HCM đều chậm trễ, đội vốn tới 80.000 tỷ. Giải pháp nào để khắc phục?
Thừa nhận có việc tăng vốn lớn, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết tuyến đường sắt đô thị số 1 của TP.HCM Bến Thành - Suối Tiên tăng từ 17.000 tỷ đồng lên 47.000 tỷ đồng, tăng tới 30.000 tỷ. Tuyến đường sắt số 2 của TP.HCM cũng sẽ tăng như thế. Còn đường sắt Cát Linh - Hà Đông của Hà Nội cũng tăng vốn tới 40.000 - 50.000 tỷ đồng.
Tốc độ chậm, tăng vốn khủng, nguyên nhân chính theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng bởi đây là dự án đường sắt đô thị lần đầu tiên Việt Nam thực hiện, nên hiểu biết, kinh nghiệm, năng lực từ tư vấn đến cơ quan quản lý chưa theo kịp, chưa đáp ứng được.
Thời gian đầu nguồn sử dụng ODA, mà về nguyên tắc sử dụng nguồn ODA là thu hút công nghệ, kinh nghiệm của quốc tế nên các nhà thầu tư vấn của quốc tế lập dự án và các cơ quan của ta xem xét phê duyệt, Bộ trưởng giải thích.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Chí Dũng trả lời chất vấn. Ảnh: Quang Phúc
Khẳng định những dự án đường sắt đô thị nói trên rất lớn, phức tạp, nên từ lúc phê duyệt cho đến khi triển khai thực hiện đã điều chỉnh tăng vốn rất lớn, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng không nên nói ngay là đội vốn mà là chưa tính hết, chưa đầy đủ.
Người đứng đầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nêu 4 hệ luỵ kéo theo khi điều chỉnh vốn khủng như trên: nguồn vốn ở đâu? thẩm quyền phê duyệt? đã tính vào kế hoạch trung hạn chưa? khả năng cấp phát và vay lại của địa phượng thì tỷ lệ như thế nào?
Thông tin tiếp theo từ Bộ trưởng là hiện nay, các dự án này về mặt thẩm quyền đã rõ. TP.HCM đang tiến hành thẩm định lại để quyết định phê duyệt điều chỉnh lại dự án trên cơ sở đó thống nhất với Bộ Tài chính về phương án vay và cấp phát giữa nhà nước và địa phương.
Nguồn vốn trong kế hoạch trung hạn cũng đã được cân đối, do vậy có đủ điều kiện để tiếp tục thực hiện. Vấn đề duy nhất là chờ TP.HCM phê duyệt lại các quyết định điều chỉnh này.
Trước đó, cũng trả lời chất vấn của đại biểu Phan Thái Bình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng giải thích, trước khi Luật Quản lý nợ công có hiệu lực, những vấn đề về chủ trương đầu tư, ký kết hiệp định, điều chỉnh dự án, phân bổ dự toán…. thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư quản lý theo sự phân công của Chính phủ. Bộ Tài chính, kể cả theo luật mới và trong nghị định 132 chỉ là đầu mối ký kết.
Việc nhiều công trình chậm tiến độ, đội vốn, theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng trước hết là trách nhiệm của chủ đầu tư. Còn lại các bộ ngành có liên quan, trong đó có Bộ Tài chính, trong quá trình xem xét, phê duyệt, triển khai dự án có tham gia nên có trách nhiệm liên quan.
