Mối lo ngại về giá thuê đắt đỏ
TP. Hồng Kông đã đưa ra một loạt ưu đãi về bất động sản để thu hút người nước ngoài đến làm việc. Trong đó bao gồm chính sách hoàn trả thuế đóng dấu bổ sung mà người nước ngoài phải trả khi mua bất động sản nhà ở tại Hồng Kông, với điều kiện họ sẽ ở lại Hồng Kông trong bảy năm và có hộ khẩu thường trú. Các đặc quyền khác có thể kể đến như cấp thị thực hai năm mới cho những cá nhân kiếm được ít nhất 2,5 triệu đô la Hồng Kông (319.200 Đô la Mỹ) trong năm vừa rồi và sinh viên tốt nghiệp tại một trong 100 trường đại học hàng đầu thế giới trong 5 năm trước đó với ít nhất 3 năm kinh nghiệm làm việc.
Đặc biệt, số lượng thị thực có thể được cấp cho những người thuộc hai nhóm này là không giới hạn. Bên cạnh đó, 10.000 thị thực khác mỗi năm sẽ được cấp cho những người chưa có 3 năm kinh nghiệm làm việc nhưng đã tốt nghiệp một trường đại học thuộc top 100 trong 5 năm qua.
Vấn đề đặt ra là liệu những ưu đãi mới có bù đắp được chi phí sinh hoạt bao gồm cả tiền thuê nhà đang ngày càng tăng cao tại Hồng Kông hay không. Mới năm ngoái, Hồng Kông được mệnh danh là thành phố đắt đỏ nhất thế giới đối với người nước ngoài, theo công ty tư vấn Mercer có trụ sở tại Hoa Kỳ, thông qua đánh giá các chi phí bao gồm nhà ở, giao thông, thực phẩm và giải trí. Trước khi thị trường nhà đất bị ảnh hưởng bởi bất ổn xã hội và đại dịch Covid-19, giá thuê nhà ở Hồng Kông đã liên tục đứng đầu khi so sánh với các thành phố khác trên toàn cầu.
Theo thống kê của công ty tư vấn bất động sản Knight Frank, năm 2020, với 10.000 đô la Hồng Kông có thể thuê được một căn hộ với diện tích chỉ khoảng 140m2 (1495 feet vuông) tại Hồng Kông, trong khi đó với chi phí tương tự có thể thuê được căn hộ rộng 210m2 ở New York (Mỹ), 240m2 ở Singapore và 270m2 ở London (Vương quốc Anh).
Theo các chuyên gia, giá thuê nhà ở cao ngất ngưởng của Hồng Kông có thể là mối lo ngại của một bộ phận nhân tài nước ngoài đang có dự định chuyển đến thành phố này sau những nỗ lực tích cực của chính quyền thành phố để giành lại vị trí trung tâm tài chính hàng đầu của châu Á.
"Chi phí sinh hoạt ở Hồng Kông thực sự khá cao, thậm chí vẫn rất cao ngay cả khi so sánh với các thành phố đông đúc khác", bà Maggie Hu - Giáo sư dự khuyết về bất động sản và tài chính tại Đại học Trung văn Hồng Kông khẳng định và cho biết điều này chắc chắn có tác động tiêu cực đến việc thu hút nhân tài nước ngoài đến làm việc tại thành phố. Tuy nhiên, Hồng Kông là một thành phố rất sôi động với nhiều cơ hội làm việc và các điểm tham quan du lịch, điều này có thể bù đắp cho mối lo ngại về giá thuê đắt đỏ.
Những tín hiệu tích cực
Năm 2023 đã mở ra một vài dấu hiệu tích cực cho thị trường nhà đất và chính sách thu hút nhân tài của chính quyền Hồng Kông. Theo Knight Frank, giá thuê nhà cao cấp kể từ sau đại dịch đã được điều chỉnh với mức giảm dự kiến là 3% trong năm 2023. Cùng với đó, việc Trung Quốc mở cửa biên giới trở lại từ ngày 8/1/2023 và nới lỏng nhiều biện pháp giãn cách xã hội sẽ dẫn đến số lượng lớn người di chuyển từ Trung Quốc đại lục đến Hồng Kông và người nước ngoài đến từ phần còn lại của thế giới. Điều này được nhiều người coi là liều thuốc bổ cho thị trường bất động sản ốm yếu của thành phố này, nơi giá thuê văn phòng, bán lẻ và nhà ở đang giảm.
Đối với những chính sách bất động sản nhằm thu hút nhân tài, chính quyền đã nhận được gần 6.000 đơn đăng ký trong hai tuần đầu tiên triển khai kế hoạch, trong đó có 800 đơn từ những người đáp ứng được yêu cầu mức lương 2,5 triệu đô la Hồng Kông, theo Tổng Thư ký Hành chính Hồng Kông Eric Chan Kwok-ki.
Tuy nhiên, các đại lý bất động sản vẫn nhận định rằng người nước ngoài nên chuẩn bị tinh thần cho việc chỉ thuê được một không gian nhỏ hơn với cùng số tiền mà họ có thể trả ở nơi khác. Trừ nhân sự làm việc trong ngành tài chính - trụ cột kinh tế hàng đầu của Hồng Kông, lĩnh vực chiếm 21,3% GDP của thành phố này, những người làm việc trong các lĩnh vực khác, kể cả hàng không, vẫn sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn về chi phí thuê nhà ở.
Bà Aradhana Khemaney, người đứng đầu Bộ phận dịch vụ nhà ở tại Savills, cho biết: "Tôi nghĩ những người làm trong lĩnh vực tài chính sẽ không cần lo lắng về chi phí thuê nhà vì họ đã được trả đủ hậu hĩnh, nhưng điều đó có thể hơi đáng lo ngại đối với những người đến từ các ngành khác". Bà Khenmaney cũng nói thêm rằng cơ hội nghề nghiệp, môi trường an toàn và thuế thấp vẫn khiến Hồng Kông trở thành điểm đến hấp dẫn của người nước ngoài.
Các chuyên gia vẫn thể hiện nhiều quan điểm trái chiều xoay quanh khả năng thành công của kế hoạch thu hút nhân tài thông qua ưu đãi giá thuê nhà của chính quyền Hồng Kông. Mặc dù vẫn còn khá sớm để đánh giá liệu kế hoạch này có thành công hay không, bà Khemaney vẫn nhận định rằng thành phố có nguồn cung nhà ở dồi dào để đáp ứng mọi nhu cầu và ngân sách của người thuê.
"Người thuê sẽ phải chuẩn bị ngân sách cho việc thuê nhà, cho dù đó là 20.000 hay 50.000 đô la Hồng Kông, tùy thuộc vào phân khúc mà họ hướng đến. Tôi nghĩ sẽ có nguồn cung nhà ở cho mọi ngân sách và điều đó sẽ không ngăn cản những người muốn đến Hồng Kông để sống và làm việc", bà Khemaney khẳng định.
Trong khi đó ông Buggle Lau Kai-fai, Trưởng Bộ phận phân tích của công ty bất động sản Midland Realty, cho biết nếu kế hoạch này thành công, phân khúc nhà ở cao cấp sẽ chứng kiến hiện tượng giá thuê nhà và nhu cầu thuê đồng loạt tăng cao.
Các ưu đãi của chính quyền thành phố có vẻ khá hấp dẫn, tuy nhiên ông Buggle Lau Kai-fai cho rằng việc rút ngắn thời hạn bảy năm liên tục ở Hồng Kông để người nước ngoài được hưởng quyền thường trú sẽ thúc đẩy việc thu hút nhân tài mạnh mẽ và hiệu quả hơn.
Ông nói: "Ở những nơi khác trên thế giới như Canada, bạn chỉ cần ở lại ba năm toàn thời gian là bạn đã đủ điều kiện để trở thành công dân Canada. Nên cắt giảm thủ tục hành chính, bởi vì mọi người mất nhiều thời gian để nộp đơn, chờ xem xét để được làm việc ở Hồng Kông. Phải mất một thời gian dài để các công ty trải qua tất cả những rắc rối và hoàn tất quy trình xin thị thực cho nhân sự nước ngoài".
Có thể thấy giá nhà thuê tăng cao đã và đang đe dọa đến nguồn nhân lực tại Hồng Kông. Trước những diễn biến mới của nền kinh tế thế giới, thành phố này sẽ phải tiếp tục triển khai nhiều giải pháp thị trường và chính sách ưu đãi để thu hút lao động nhập cư chất lượng cao, nhằm lấy lại vị thế là trung tâm kinh tế sôi động của khu vực châu Á - Thái Bình Dương nói riêng và châu Á nói chung./.
